Giáo án Bài 2: Hài kịch Ngữ Văn 12 Cánh diều

Giáo án Ngữ văn 12 Cánh diều – Bài mở đầu, bài 2
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/… BÀI 2. HÀI KỊCH
TIẾT…… : GIỚI THIỆU TRI THỨC NGỮ VĂN VÀ NỘI DUNG BÀI HỌC I. MỤC TIÊU
1. Về mức độ/ yêu cầu cần đạt
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố hình thức (ngôn ngữ, xung đột, hành
động, nhân vật, kết cấu, tình huống, thủ pháp trào phúng,…) và nội dung (đề tài,
chủ đề, thông điệp,…) của hài kịch; phân tích và đánh giá được tác động của tác
phẩm hài kịch đối với người đọc và tiến bộ xã hội.
- Nhận diện và sửa được các lỗi logic, lỗi câu mơ hồ.
- Viết được báo cáo kết quả của bài tập dự án, biết sử dụng sơ đồ, bảng biểu, biết
thuyết minh các hình ảnh minh họa.
- Trình bày được báo cáo kết quả của bài tập dự án, sử dụng các phương tiện hỗ trợ phù hợp. 2. Về năng lực a. Năng lực chung
Hình thành năng lực làm việc nhóm, năng lực gợi mở,…
b. Năng lực đặc thù
- Năng lực cảm thụ phân tích văn bản văn học.
- Năng lực ngôn ngữ: nhận diện và sửa được các lỗi logic, lỗi câu mơ hồ và vận
dụng vào sử dụng tiếng Việt của bản thân.
- Năng lực tạo lập văn bản: viết báo cáo kết quả của bài tập sự án, biết sử dụng sơ
đồ, bảng biểu, biết thuyết minh các hình ảnh minh họa.
- Năng lực nói và nghe: trình bày được báo cáo kết quả của bài tập dự án, sử dụng
các phương tiện hỗ trợ phù hợp. 3. Về phẩm chất
- Phê phán thói khoác lác, dối trá, lừa lọc; sự tham lam, keo kiệt, độc ác; lối suy
nghĩ cứng nhắc, áp đặt, duy y chí.
- Chăm chỉ, tự giác học tập, tìm tòi và sáng tạo
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về hài 1. Hài kịch kịch.
- Khái niệm : Hài kịch là một thể loại - HS trả lời
kịch, mang đầy đủ những đặc điểm của
thể loại này về cốt truyện, ngôn ngữ,
xung đột, hành động kịch,... nhưng có
những điểm khác biệt sau:
- Hài kịch sử dụng tiếng cười để chế
giễu, phê phán, châm biếm, đả kích
những thói hư tật xấu, cái nhố nhăng,
lố bịch, kệch cỡm, lỗi thời,... trong đời sống.
- Xung đột trong hài kịch thường là
mâu thuẫn giữa cái xấu (cái thấp hèn)
với cái tốt (cái đẹp, cái cao cả), cũng có
khi là mâu thuẫn giữa cái xấu với cái xấu.
- Nhân vật trong hài kịch thường có sự
không tương xứng giữa thực chất bên
trong và hành động bên ngoài, giữa suy
nghĩ và hành động, lời nói và việc làm,
phẩm chất, năng lực và vị trí xã hội,...
hoặc có thói quen, tính cách, ứng xử,...
trái với lẽ thường; vì vậy thường trở
nên lố bịch, hài hước, đáng cười.
- Hành động trong hài kịch là toàn bộ
hoạt động của nhân vật (lời thoại, cử
chỉ, điệu bộ, hành vi,...) tập trung bộc
lộ thói tật, tính cách đáng cười của nhân vật hài kịch.
- Ngôn ngữ trong hài kịch bao gồm lời
thoại (đối thoại, độc thoại, bàng thoại)
và chỉ dẫn sân khấu. Tác giả thường sử
dụng ngôn ngữ gần với đời sống và các
biện pháp như: chơi chữ, nói lái, nói lắp, nhại,
- Kết cấu của văn bản hài kịch cũng
được chia thành các hồi, lớp, cảnh,...
Hệ thống nhân vật được tổ chức theo
quan hệ đối lập để làm nổi bật xung đột.
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về phong 2. Phong cách cổ điển cách cổ điển.
- Khái niệm: Phong cách cổ điển là một - HS trả lời
phong cách của các tác phẩm văn học
châu Âu, phát triển rực rỡ nhất ở nước
Pháp từ thế kỉ XVII đến đầu thế kỉ XIX.
- Cơ sở : triết học duy lí,
- Nhân vật trung tâm lí tưởng là những
con người đặt lí trí lên trên tình cảm,
phục tùng lợi ích quốc gia, dòng họ;
phê phán những con người đam mê dục
vọng bản năng, đi ngược lại nguyên tắc tôn sùng lí trí.
- Thủ pháp : Chú trọng hướng về
những hình tượng và hình thức của văn
nghệ cổ đại (mô phỏng cổ đại), lấy tự
nhiên làm đối tượng mô phỏng, tạo ra
những hệ thống quy định khắt khe cho
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về lỗi mỗi thể loại.
logic, câu mơ hồ và cách sửa.
3. Lỗi lô gích, câu mơ hồ và cách sửa - HS trả lời
3.1. Lỗi lô gích là hiện tượng câu hoặc
đoạn văn, văn bản có những thông tin,
lập luận mâu thuẫn nhau hoặc thiếu
nhất quán, không đầy đủ, không tõ
ràng. Để sửa lỗi lô gích, người viết cần
xác định đúng nguyên nhân gây ra lỗi