Giáo án Bài 2 Lịch sử 7 Kết nối tri thức (2024): Các cuộc phát kiến địa lý và sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu

Bài 2: CÁC CUỘC PHÁT KIẾN ĐỊA LÍ VÀ SỰ HÌNH THÀNH
QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA Ở TÂY ÂU (… tiết)
I. MỤC TIÊU (Học xong bài học, học sinh sẽ đạt được) 1. Về kiến thức:
- Học sinh sử dụng được lược đồ hoặc bản đồ giới thiệu được những nét chính về hành
trình của một số cuộc phát kiến địa lí lớn trên thế giới.
- Nêu được hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí.
- Trình bày được sự nảy sinh phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu.
- Xác định được những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu. 2. Về năng lực: - Năng lực chung:
+ Giải quyết được những nhiệm vụ học tập một cách độc lập, có kĩ năng làm việc
nhóm và thể hiện tính sáng tạo.
+ Góp phần phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác thông qua hoạt động nhóm cũng
như quá trình trao đổi những kiến thức về nội dung bài học với giáo viên.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Khai thác và sử dụng được những thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học,
học liệu số theo sự hướng dẫn của giáo viên.
+ Tìm kiếm, sưu tầm được tư liệu để phục vụ cho bài học và thực hiện được các hoạt
động thực hành, vận dụng. 3. Về phẩm chất
- Có tinh thần yêu nước, lòng nhân ái, ý thức trách nhiệm trong việc góp phần xây
dựng một thế giới hòa bình, thúc đẩy sự giao lưu giữa các nước.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên
- Một số hình ảnh phục vụ trò chơi, video 3d về Trái Đất, hình ảnh về một số cuộc phát kiến địa lí. - Máy tính, máy chiếu.
- Lược đồ các cuộc phát kiến lớn về địa lí.
- Tư liệu hoặc những câu chuyện về các cuộc phát kiến địa lí. - Phiếu học tập. 2. Học sinh
- Sưu tầm tranh ảnh về các nhà phát kiến địa lí. - Bảng con.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới.
b. Nội dung: GV tổ chức cho học sinh chơi trò chơi Hái quả.
Năm học 2022 – 2023


c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh tên nhân vật lịch sử, đồ vật (nêu tác dụng) và cho biết
sự kiện lịch sử liên quan đến những hình ảnh đó.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: GV cho học sinh tham gia trò chơi theo hình thức cá nhân.
Thể lệ trò chơi như sau: Học sinh sẽ lần lượt chọn từng ô số (ứng với mỗi quả trên cây), quan
sát hình ảnh, gọi tên nhân vật lịch sử, đồ vật (nêu tác dụng) và cho biết sự kiện lịch sử liên
quan đến những hình ảnh đó.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS tham gia trò chơi của giáo viên đề ra, quan sát các hình
ảnh gọi tên nhân vật lịch sử, đồ vật (nêu tác dụng) và xác định sự kiện lịch sử liên quan đến những hình ảnh đó.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận: Học sinh trả lời. HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4. Kết luận, nhận định: Giáo viên nhận xét câu trả lời của học sinh.
- Giáo viên viết tên bài, nêu mục tiêu chung của bài và dẫn vào HĐ tiếp theo.
Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
1. Các cuộc phát kiến địa lí lớn trên thế giới
a. Sơ lược về hành trình của một số cuộc phát kiến địa lí lớn
a. Mục tiêu: HS sử dụng được lược đồ hoặc bản đồ giới thiệu được những nét chính về hành
trình của một số cuộc phát kiến địa lí lớn trên thế giới.
b. Nội dung: - GV chia cả lớp thành 4 nhóm, hướng dẫn các nhóm quan sát lược đồ, đọc
thông tin trong bảng 2 và giới thiệu về các cuộc phát kiến địa lí lớn.
- Học sinh làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi của giáo viên.
c. Sản phẩm: - Lời giới thiệu của các nhóm về các cuộc phát kiến địa lí trên lược đồ.
- Câu trả lời của học sinh.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Sản phẩm dự kiến
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
+ Năm 1487, B. Đi-a-xơ đã dẫn
NV1: Giáo viên yêu cầu HS các nhóm quan sát hình 1, đầu đoàn thám hiểm đến được
đọc thông tin mục 1.a (SGK/14 – 15), thảo luậ nhóm, mũi cực Nam châu Phi.
giới thiệu nét chính về hành trình của một số cuộc phát + Năm 1492, Cô-lôm-bô dẫn
kiến địa lí lớn (có thể giao mỗi nhóm tìm hiểu hành trình đầu đoàn thủy thủ Tây Ban Nha
của một cuộc phát kiến).
đi về hướng tây, sang Ca-ri-bê (châu Mĩ ngày nay).
+ Năm 1497 - 1498, Va-xcô đơ
Ga-ma chỉ huy đoàn thám hiểm
vòng qua mũi Hảo Vọng và cập
bến Ca-li-cút ở phía Tây Nam Ấn Độ.
+ Năm 1519 - 1522, từ Tây Ban
Nha, đoàn thám hiểm của Ma-
gien-lan tiến hành chuyến đi
vòng quanh Trái Đất bằng đường biển.
Năm học 2022 – 2023


NV2: Theo em, cuộc phát kiến địa lí nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
GV hướng dẫn HS trả lời
NV1: Học sinh các nhóm quan sát lược đồ, đọc thông
tin, thảo luận nhóm, giới thiệu đường đi của các cuộc
phát kiến địa lí trên lược đồ.
NV2: Học sinh suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi của GV.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
- Đại diện nhóm giới thiệu đường đi của các cuộc phát
kiến địa lí trên lược đồ. HS các nhóm còn lại quan sát,
theo dõi nhóm bạn trình bày, nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).
- HS trả lời câu hỏi của giáo viên.
Bước 4. Kết luận, nhận định
Nhận xét thái độ làm việc và phần trình bày của các
nhóm, chốt kiến thức lên màn hình. (GV hướng dẫn HS
tìm hiểu hình 2 SGK/15 và kể một số câu chuyện về
hành trình tìm kiếm những vùng đất mới của các nhà thám hiểm.
- Gợi ý trả lời NV2: Cuộc phát kiến địa lí của Ma-gien-
lan là cuộc phát kiến địa lí quan trọng nhất vì:
+ Đây là cuộc phát kiến có hành trình dài nhất trong lịch
sử các cuộc phát kiến địa lí. Ma-gien-lăng cùng đoàn
thủy thủ xuất phát từ Tây Ban Nha đã đi vòng quanh thế
giới, đi qua các đại dương lớn như Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
+ Chứng tỏ luận điểm “Trái đất hình tròn” là đúng đắn,
đây là cơ sở rất lớn để các nhà văn, nhà thơ, nhà thiên
văn học, triết học thời kỳ Văn hóa Phục Hưng bảo vệ cho
luận điểm “Mặt trời là trung tâm” và “Trái đất hình tròn”.
+ Thúc đẩy quá trình hoàn thành bản đồ thế giới từ đó
tạo điều kiện cho các cuộc phát kiến tiếp theo.
+ Tạo cơ sở quan trọng làm sụp đổ các tư tưởng triết học
bảo thủ, sai lầm của giáo hội Thiên Chúa).
b. Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí lớn
a. Mục tiêu: Nêu được hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí.
b. Nội dung: HS đọc tài liệu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí.
d. Tổ chức thực hiện:
Năm học 2022 – 2023


Hoạt động của giáo viên và học sinh
Sản phẩm dự kiến
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
- Mở ra con đường mới, tìm ra
GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1.b và quan sát hình 3 vùng đất mới, thúc đẩy hàng hải
(SGK/16) tìm hiểu về hệ quả của các cuộc phát kiến địa quốc tế phát triển. lí.
- Đem về cho châu Âu khối
lượng vàng, bạc, nguyên liệu,
thúc đẩy nền sản xuất và thương nghiệp phát triển.
- Làm nảy sinh nạn buôn bán nô
lệ da đen và quá trình xâm
chiếm, cướp bóc thuộc địa…
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc thông tin mục 1.b, quan sát hình 3 trong
SGK/16, nêu hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
- HS trả lời câu hỏi của GV.
- Các HS còn lại quan sát, theo dõi bạn trình bày, nhận
xét và bổ sung (nếu cần).
Bước 4. Kết luận, nhận định
- Nhận xét về thái độ, tinh thần và kết quả học tập của
học sinh, chốt kiến thức lên màn hình.
- Chuyển dẫn sang phần tiếp theo.
2. Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản và những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu
a. Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản
a. Mục tiêu: Trình bày được sự nảy sinh phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu.
b. Nội dung: GV chia cả lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS đọc tài liệu, thảo luận để tìm hiểu sự
nảy sinh phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự nảy sinh phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Sản phẩm dự kiến
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
- Quá trình tích luỹ vốn và tập
GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 2.a (SGK/16 – 17), trung nhân công của giai cấp tư
thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
sản trong giai đoạn đầu:
Nhóm 1,2: Hãy cho biết quá trình tích lũy vốn và tập + Đẩy mạnh cướp bóc của cải,
trung nhân công của giai cấp tư sản trong giai đoạn đầu như thế nào?
tài nguyên từ các nước thuộc địa
Nhóm 3,4: Nêu những biểu hiện của sự nảy sinh chủ châu Á, châu Phi, châu Mĩ đem
Năm học 2022 – 2023