Giáo án Bài 3 Tin 11 Khoa học máy tính Cánh diều: Khái quát về hệ điều hành

CHỦ ĐỀ A: MÁY TÍNH VÀ XÃ HỘI TRI THỨC
THẾ GIỚI THIẾT BỊ SỐ - HỆ ĐIỀU HÀNH VÀ PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
BÀI 3: KHÁI QUÁT VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH
Thời gian thực hiện: 2 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Trình bày được một cách khái quát mối quan hệ giữa phần cứng, hệ điều hành và phần mềm ứng dụng.
- Nêu được sơ lược lịch sử phát triển, vai trò và chức năng cơ bản của hai hệ điều hành thông dụng.
- Trình bày được sơ lược về một số hệ điều hành tiêu biểu.
- Sử dụng được một số tiện ích có sẵn của hệ điều hành để nâng cao hiệu suất sử dụng MT. 2. Năng lực Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ: Biết lựa chọn các nguồn tài liệu học tập phù hợp.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Xác định và tìm hiểu được các thông tin
liên quan đến vấn đề, đề xuất giải pháp giải quyết vấn đề trong bài học.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thực hiện tốt nhiệm vụ trong hoạt động nhóm.
Năng lực tin học:
- Hình thành, phát triển năng lực sử dụng và quản lí các phương tiện công nghệ
thông tin và truyền thông
- Nâng cao khả năng tự học và ý thức học tập
- Tự giải quyết vấn đề có sáng tạo 3. Phẩm chất
- Hình thành ý thức trách nhiệm, tính cẩn thận khi làm việc nhóm, phẩm chất làm
việc chăm chỉ, chuyên cần để hoàn thành một nhiệm vụ.
- Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học ở nhà trường vào thực tiễn.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Thiết bị dạy học:  Máy tính hoặc Laptop;
 Học liệu, kế hoạch bài dạy, phiếu học tập, bài giảng điện tử.
- Học liệu: Sách giáo khoa, Sách giáo viên;
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG


a. Mục tiêu: Tạo tâm thế vui vẻ, hứng khởi cho HS trước khi vào bài học mới; kích thích
sự tò mò cho người học.
b. Nội dung: GV cho HS liên hệ thực tế đến việc sử dụng các thiết bị số của bản thân để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS dựa vào kiến thức và hiểu biết cá nhân để đưa ra câu trả lời.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV đặt câu hỏi: Khi mua máy tính, máy tính bảng hay điện thoại thông minh,
trước khi bắt đầu sử dụng cần kích hoạt chế độ cài đặt. Tại sao cần làm việc này
và những gì sẽ được cài đặt vào máy?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS lắng nghe, suy nghĩ và đưa ra câu trả lời dựa trên trải nghiệm sử dụng các thiết bị số của bản thân.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời HS trả lời câu hỏi.
- Các HS khác nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, tuyên dương câu trả lời của HS.
- GV dẫn dắt vào nội dung bài mới: Việc sử dụng máy tính về cơ bản được thực
hiện thông qua hệ điều hành. Bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu khái
quát về hệ điều hành. Chúng ta cùng vào bài học hôm nay - Bài 3. Khái quát về hệ điều hành
2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2.1 Hoạt động 1: Hệ điều hành, vai trò và chức năng của hệ điều hành
a. Mục tiêu: HS trình bày được một cách khái quát mối quan hệ giữa phần cứng, hệ điều
hành và phần mềm ứng dụng.
b. Nội dung: GV yêu cầu HS đọc và tìm hiểu thông tin mục 1 SGK trang 13, trả lời HĐ1
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời Hoạt động 1 SGK trang 13; nêu được hệ điều hành, vai
trò và chức năng của hệ điều hành.
d. Tổ chức hoạt động: Nhiệm vụ
Cách thức tổ chức
Chuyển giao GV nêu câu hỏi và yêu cầu HS trao đổi với bạn bên cạnh để tìm câu trả nhiệm vụ lời.


HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi với bạn cùng bàn. Thực hiện
GV quan sát HS tự học, thảo luận, trợ giúp kịp thời khi các em cần hỗ trợ. nhiệm vụ
GV có thể gợi ý cho các em.
GV: Gọi đại diện 1 học sinh trình bày câu trả lời
Báo cáo, thảo HS báo cáo kết quả. luận
GV: Yêu cầu các bạn khác nhận xét, bổ sung (nếu có).
HS: Nhận xét, góp ý bổ sung bài của bạn (nếu có). Kết luận,
GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức cho học sinh. nhận định
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm để hoàn thành Hoạt động 1 SGK trang 13:
Khi bật máy tính, ta phải chờ một lúc rồi mới có thể bắt đầu công việc. Với điện
thoại thông minh có khác biệt gì không? Em hãy trả lời và giải thích rõ thêm
- GV cho HS đọc thông tin mục 1 SGK trang 13, 14 và quan sát Hình 1, tìm hiểu về các nội dung sau: + Hệ điều hành là gì?
+ Mối quan hệ giữa hệ điều hành, phần cứng và phần mềm
+ Các chức năng cơ bản của hệ điều hành
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS đọc và tìm hiểu thông tin mục 1 SGK trang 13, trả lời Hoạt động 1.
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện một số nhóm trình bày kết quả Hoạt động 1.
- GV mời HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, tổng kết, chuyển sang nội dung tiếp theo.
2.2 Hoạt động 2: Sơ lược lịch sử phát triển của hệ điều hành qua các thế hệ máy tính
a. Mục tiêu: HS nêu được sơ lược lịch sử phát triển, vai trò và chức năng cơ bản của hai
hệ điều hành thông dụng
b. Nội dung: GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin mục 2 SGK trang 14, 15
c. Sản phẩm học tập: HS nêu sơ lược lịch sử phát triển của hệ điều hành qua các thế hệ máy tính
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập


- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 SGK trang 13 - 14, tìm hiểu sơ lược lịch sử
phát triển của hệ điều hành qua các thế hệ máy tính: Hệ điều hành của máy tính
thế hệ thứ nhất đến thứ tư
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS đọc và tìm hiểu thông tin mục 2 SGK trang 14 - 15
- GV theo dõi, hỗ trợ HS trong quá trình học tập.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày kết quả thảo luận
- Các HS còn lại nhận xét, bổ sung (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, tuyên dương, sau đó chuyển sang nội dung tiếp theo
2.3 Hoạt động 3: Một số hệ điều hành tiêu biểu
a. Mục tiêu: HS trình bày sơ lược về một số hệ điều hành tiêu biểu
b. Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận trả lời Hoạt động 2, đọc hiểu thông tin mục 3 SGK trang 15 - 16.
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời Hoạt động 2, nêu một số hệ điều hành tiêu biểu
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS thảo luận trả lời Hoạt động 2 SGK trang 15:
Ngoài hệ điều hành Windows, em có biết hệ điều hành nào khác không?
* Hệ điều hành cho máy tính cá nhân
- GV cho HS đọc thông tin mục 3.a SGK trang 15 - 16, tìm hiểu Một số hệ điều hành thương mại tiêu biểu:
+ Các phiên bản Windows đầu tiên chạy trên nền tảng nào?
+ Từ năm 1995, hai loại hệ điều hành nào được sử dụng rộng rãi trên máy tính cá nhân?
+ Windows phiên bản nào mới nhất hiện nay?
* Hệ điều hành cho máy tính lớn
- GV cho HS đọc thông tin mục 3.b SGK trang 16, tìm hiểu hệ điều hành cho máy tính lớn – UNIX:
+ Hệ điều hành UNIX xuất hiện từ thế hệ máy tính thứ mấy? + UNIX là gì?
+ Nhờ đâu mà UNIX cho phép máy tính thực hiện các chương trình lớn hơn bộ nhớ của nó?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS trả lời Hoạt động 2, đọc thông tin mục 3 SGK trang 15 – 16, thảo luận tìm hiểu một
số hệ điều hành tiêu biểu.