Giáo án Thực hành tiếng Việt trang 51 Ngữ Văn 12 Kết nối tri thức

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
TIẾT…… : THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
TÁC DỤNG CỦA MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ TRONG THƠ I. MỤC TIÊU
1. Về mức độ/ yêu cầu cần đạt
- Nhận biết được một số biện pháp tu từ trong thơ.
- Phân tích được đặc điểm và tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ.
- Biết được bối cảnh giao tiếp để từ đó biết cách sử dụng biện pháp tu từ hợp lí. 2. Về năng lực a. Năng lực chung
- Hình thành năng lực làm việc nhóm, năng lực gợi mở,…
- Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc đọc và hoàn thiện phiếu học tập ở nhà.
- Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động tạo lập văn bản.
b. Năng lực đặc thù
- Năng lực nhận biết và phân tích tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ.
- Phát triển năng lực ngôn ngữ. 3. Về phẩm chất
- Giáo dục học sinh có ý thức sử dụng tiếng Việt và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
- Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường, trong sách báo và
từ các nguồn tin cậy khác vào học tập và đời sống hằng ngày.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS trả lời những câu hỏi mang tính gợi mở vấn đề.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV giao nhiệm vụ: HS đọc tên bài học và hoàn thành cột K, W của phiếu KWL
để xác định những điều đã biết và muốn biết về nội dung của bài học. K W L
Những điều đã biết về Những điều muốn biết …
biện pháp tu từ nhân hóa, thêm về biện pháp tu từ điệp ngữ, đối
nhân hóa, điệp ngữ, đối … … …
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- Cá nhân học sinh hoàn thành cột K, W
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời 2 - 3 HS trả lời.
- Các HS khác lắng nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, khen ngợi các HS đã làm đúng, nhắc nhở HS làm chưa đúng.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới.
Mỗi biện pháp tu từ được người viết sử dụng có chủ đích nhằm đem lại những hiệu
quả tu từ khác nhau. Trong tiết học hôm nay, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu đặc điểm
và tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Khám phá
a. Mục tiêu: HS tìm hiểu, tiếp thu kiến thức về tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ.
b. Nội dung: HS vận dụng kiến thức trong SGK để thực hiện nhiệm vụ.
c. Sản phẩm: HS nắm rõ kiến thức bài học.
d. Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
1. Biện pháp tu từ nhân hóa
- GV yêu cầu HS đọc thẻ nội dung - Nhân hoá là một phép tu từ gọi hoặc
trong SGK và đặt câu hỏi:
tả con vật, cây cối, đồ vật,... bằng
+ Nêu dấu hiệu và tác dụng của các những từ ngữ vốn dùng để gọi hoặc tả
biện pháp tu từ: nhân hóa, điệp ngữ, con người; làm cho thế giới loài vật, phép đối.
cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
người, biểu thị được những suy nghĩ,
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
tình cảm của con người. Biện pháp này
- HS thực hiện nhiệm vụ.
được sử dụng khá phổ biến trong các
Bước 3: Báo cáo kết quả
tác phẩm văn học, khiến tác phẩm ấy
- GV mời một số HS trình bày kết quả trở nên sinh động, có hồn hơn.
trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, - Biện pháp nhân hoá rất quan trọng nhận xét.
trong văn học, nghệ thuật. Đây là biện
Bước 4: Nhận xét, đánh giá
pháp có thể làm cho động vật, cây cối,
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thiên nhiên trở nên gần gũi, mật thiết thức.
với con người, giúp con người biết yêu
và quý trọng thiên nhiên, động vật hơn.
Không những thế, khi được sử dụng
biện pháp nhân hoá, có thể thấy câu
văn trở nên sinh động và có hồn hơn rất
nhiều so với cách miêu tả bình thường khác.
2. Biện pháp điệp ngữ
- Điệp ngữ hay còn gọi là điệp từ là
một biện pháp nghệ thuật trong đó tác
giả lặp lại một từ, một cụm từ hoặc
toàn bộ câu với một dụng ý cụ thể
nhằm tăng tính biểu cảm cho đoạn văn, bài thơ.
Sự lặp lại của các từ, các cụm từ hoặc
câu gọi là điệp ngữ. Cũng có một cách
để người ta lặp lại một mẫu câu nhiều
lần trong cùng một đoạn văn, câu này
được gọi là điệp cấu trúc cú pháp.
Trong từng đoạn văn, thơ, việc sử dụng
điệp từ được dùng với từng mục đích
khác nhau. Tuy nhiên phải thể hiện
được tình cảm, cảm xúc của tác giả. -Tác dụng gợi hình ảnh
Phép điệp ngữ là một biện pháp tu từ
rất phổ biến, thường được sử dụng
trong văn học, để nói lên những hình