Giáo án Tri thức ngữ văn trang 99 Ngữ Văn 12 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 4. SỰ THẬT VÀ TRANG VIẾT
(PHÓNG SỰ, NHẬT KÍ)
TIẾT…… : GIỚI THIỆU TRI THỨC NGỮ VĂN VÀ NỘI DUNG BÀI HỌC I. MỤC TIÊU 1. Năng lực chung
Phát triển năng lực tự nhủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng
tạo thông qua hoạt động đọc, viết, nói và nghe; năng lự hợp tác thôn qua
các hoạt động làm việc nhóm, chia sẻ, góp ý cho bài viết, bài nói của bạn..
2. Năng lực đặc thù
Phát triển năng lực ngôn ngữ và văn học thông qua các nhiệm vụ học tập
cụ thể về đoc, viết, nói và nghe nhằm đáp ứng các YCCĐ sau:
- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của phóng sự, nhật kí như:
tính phi hư cấu và một số thủ pháp nghệ thuật (miêu tả, trần thuật); sự kết
hợp chi tiết, sự kiện hiện thực với trải nghiệm, thái độ và đánh giá của người viết;…
- Phân tích và đánh giá được hủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản
muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản;
phân tích sự phù hợp giữa chủ đềm tư tưởng và cảm hứng chủ đạo trong văn bản.
- Vận dụng được kinh nghiệm đọc, trải nghiệm về cuộc sống và kiến thức
văn học để đánh giá, phê bình văn học, thể hiện được cảm xúc, suy nghĩ của cá nhân.
- Phân tích được các đặc điểm cơ bản của ngôn ngữ thân mật và vận dụng
được vào quá trình giao tiếp.
- Viết được bức thư trao đổi một vấn đề đáng quan tâm.
- Biết tranh luận một vấn đề có những ý kiến trái ngược; thể hiện được
thái độ cầu thị khi tranh luận. 3. Về phẩm chất
Trung thực, tôn trọng sự thật
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về 1. Phóng sự là một thể loại thuộc phóng sự.
loại hình kí phản ánh những sự - HS trả lời
việc, câu chuyện mang tính thời sự
và có ý nghĩa quan trọng nhất định
đối với một cộng đồng xã hội, thể
hiện thái độ rõ ràng của người viết
đối với những sự việc đó. Tác giả
phóng sự thường sử dụng các biện
pháp nghiệp vụ báo chí như điều
tra, phỏng vấn đối thoại,... nhằm
đảm bảo tính xác định của tư liệu,
đồng thời kết hợp sử dụng chọn lọc
các phương tiện biểu đạt của văn
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về
học nhằm tăng giá trị nghệ thuật nhật kí. cho tác phẩm. - HS trả lời
2. Nhật kí là một thể loại thuộc loại
hình kí, là hình thức tự thuật có độ
tin cậy cao, được thể hiện dưới
dạng ghi chép hằng ngày, có đánh
số ngày, tháng, năm. Những cuốn
nhật kí có giá trị văn học không đơn
thuần ghi chép sự việc hằng ngày
của một cá nhân mà còn giàu tính
nhân văn, đặc sắc về ngôn từ và
nghệ thuật, ví dụ như nhật kí của
Tôn-xtôi (Tolstoi), An-na Phrăng
(Anne Frank), Nguyễn Huy Tưởng,
Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc,…
- Tính phi hư cấu trong phóng sự, nhật kí
Phi hư cấu: cách phản ánh hiện
thực theo nguyên tắc đề cao tính
xác thực là đặc điểm của tác phẩm
thuộc loại hình kí. Phóng sự, nhật
kí cũng như các thể loại khác thuộc
loại hình kí (hồi kí, tự truyện, nhật
kí, phóng sự, kí sự) coi trọng việc
sử dụng các chi tiết, sự kiện mang
thông tin xác định, có thể kiểm chứng.
- Chi tiết, sự kiện hiện thực là loại
chi tiết, sự kiện có thật trong đời
sống, tồn tại một cách khách quan.
Đối với phóng sự, nhật kí, việc kết
hợp chi tiết, sự kiện hiện thực với
trải nghiệm, thái độ và đánh giá của
người viết vừa thể hiện được tinh
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về
xác thực của thông tin vừa đem lại
đặc điểm ngôn ngữ thân mật
cho người đọc những nhận thức sâu - HS trả lời
sắc gắn liền với cái nhìn, tình cảm
của tác giả về thông tin được phản ánh trong văn bản.
3. Đặc điểm cơ bản của ngôn ngữ thân mật
Ngôn ngữ thân mật là loại ngôn
ngữ gần gũi, tự nhiên, thoải mái
được dùng trong hoàn cảnh giao
tiếp không theo nghi thức; thể hiện
thái độ, tình cảm thân mật với
người thân, bạn bè,… Loại ngôn
ngữ này có thể xuất hiện ở cả dạng
nói (ví dụ: các cuộc đối thoại trong
sinh hoạt hằng ngày) và dang viết
(thư; tin nhắn gửi cho người thân,
bạn bè; nhật kí;…). Ngôn ngữ thân
mật có các đặc điểm sau:
- Thường sử dụng khẩu ngữ, tiếng
lóng, từ ngữ địa phương, trợ từ, thán từ,…
- Thường sử dụng câu có cấu trúc
đơn giản, câu rút gọn, câu chứa các