Lý thuyết Sinh học 10 Cánh diều Bài 6: Các phân tử sinh học

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả )
BÀI 6: CÁC PHÂN TỬ SINH H C Ọ I. KHÁI QUÁT V P Ề HÂN TỬ SINH H C Ọ - Khai ni m
ê : Phân tử sinh h c ọ là h p ợ ch t ấ h u ữ c ơ đư c ợ t o ạ ra t ừ t ế bào và cơ th s ể inh v t ậ . - Cac phân tử sinh h c ọ g m ồ : nh ng ữ phân tử l n ớ tham gia c u ấ t o ạ tế bào
(carbohydrate, protein, nucleic acid, lipid); nh ng ữ phân t ử nh o là cac s n a ph m â trao đ i ô ch t
ấ (aldehyde, alcohol, acid h u ữ c ) ơ ; cac ch t ấ tham gia xuc tac, đi u ê hòa (vitamin, hormone). Các nhóm phân t s ử inh h c ọ chính c u t ấ o nên t ạ ế bào II. CARBOHYDRATE - Carbohydrate là t p ậ h p ch ợ t ấ h u c ữ ch ơ a C ứ , H và O, trong đó t l ỉ H ê : O là 2 : 1 giống nh t ư rong phân t n ử ư c. ớ - Phân lo i ạ : D a ư vào s ố lư ng ợ đ n ơ phân, carbohydrate đư c ợ chia thành 3 lo i ạ
monosaccharide, disaccharide, polysaccharide.
- Vai trò: Carbohydrate là ngu n ồ cung c p ấ năng lư ng, ợ tham gia c u ấ t o ạ nhi u ê h p ch ợ ất trong t bào. ế 1. Monosaccharide - Đặc đi m ể c u ấ t o:
ạ Monosaccharide (đư ng ờ đ n ơ ) là lo i ạ carbohydrate đ n ơ gi n a nh t ấ có công th c
ứ phân tử là CnH2nOn (thư ng ờ có 3 đ n ế 7 nguyên tử
carbon). Cac monosaccharide đ u l ê à ch t ấ kh nên còn g ử i ọ là đư ng kh ờ . ử - M t ộ số lo i ạ đư ng ờ đ n: ơ Phô bi n
ế là cac triose, pentose (ribose và
deoxyribose) và hexose (glucose, fructose, galactose). M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) M t
ộ số triose (3C), pentose (5C) và hexose (6C) ph bi ổ n ế
- Vai trò: Cac monosaccharide, đ c ặ bi t
ê là glucose, đóng vai trò cung c p ấ năng lư ng ợ cho ho t ạ đ ng ộ s ng ố c a
ủ tế bào. Cac monosaccharide còn là thành ph n ầ cấu t o ạ c a di ủ saccharide và nhi u h ê p ch ợ t ấ khac. 2. Disaccharide - Đặc đi m ể c u ấ t o:
ạ Disaccharide (đư ng
ờ đôi) do hai phân tử đư ng ờ đ n ơ liên k t ế v i ớ nhau b ng m ằ t ộ liên k t ế c ng ộ hóa tr ( ị liên k t ế glycosidic). S hì
ự nh thành disaccharide qua ph n ả ng ng ứ ng t ư ụ - M t ộ số lo i ạ đư ng ờ đôi: M t
ộ số disaccharide phô bi n ế là sucrose (có nhi u ê trong qu , m a ía, củ c i a đư ng) ờ và lactose (có trong s a) ữ . M t ộ số th c ph ự ẩm có nhi u s ề ucrose - Vai trò: Đư ng ờ đôi đư c ợ coi là đư ng ờ v n ậ chuy n ể vì cac sinh v t ậ v n ậ chuy n ể nguồn năng lư ng ợ glucose đ n ế cac bộ ph n ậ khac nhau c a ủ cơ thể ho c ặ nuôi dư ng con non. ỡ 3. Polysaccharide - Đặc đi m ể c u ấ t o:
ạ Polysaccharide là polymer c a ủ cac monosaccharide k t ế h p ợ v i ớ nhau b ng ằ liên k t ế glycoside, đư c ợ hình thành qua nhi u ê ph n a ng ứ ng ng t ư . ụ Polysaccharide có th g ể m ồ m t ộ ho c ặ m t ộ s l ố o i ạ monosaccharide. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Liên k t ế trong c u t ấ rúc tinh b t ộ - M t ộ số lo i ạ đư ng ờ đa: M t
ộ số polysaccharide phô bi n ế là tinh b t ộ (kho ng a
20 % amylose và 80 % amylopectin), cellulose, glycogen, chitin.
Cấu trúc glycogen và cellulose - Vai trò: M t
ộ số polysaccharide như tinh b t ộ (ở th c ư v t ậ ), glycogen (ở đ ng ộ v t ậ ) đóng vai trò d ư tr ữ năng lư ng ợ trong t
ế bào; cellulose là thành ph n ầ chính c a t ủ hành t bào ế th c v ư t ậ . III. PROTEIN 1. Amino acid - Có kho ng 20 l a o i
ạ amino acid chính tham gia c u t ấ o pr ạ otein. - Mỗi amino acid đư c ợ c u ấ t o ạ g m ồ 3 thành ph n ầ là: 1 nhóm carboxyl, 1 nhóm amino và m ch ạ bên (g c
ố R). Cac amino acid khac nhau vê m ch ạ bên (gốc R).
Các amino acid và liên k t ế peptide M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Trong 20 lo i ạ amino acid, có 9 lo i
ạ amino acid không thay th . ế Amino acid không thay thế là nh ng ữ amino acid mà con ngư i ờ và đ ng ộ v t ậ không t ư t ng ô h p ợ đư c ợ nh ng ư c n ầ thi t ế cho ho t ạ đ ng ộ s ng ố nên ph i a thu nh n ậ từ ngu n ồ th c ứ ăn. M t
ộ số amino acid không thay thế 2. Protein
2.1. Cấu trúc hóa h c c ọ a pr ủ otein - Protein g m ồ cac nguyên t
ố C, H, O, N, S. Ngoài ra, protein có th ể ch a ứ P, Zn, Fe, Cu, Mg,… - Protein là polymer sinh h c ọ đư c ợ c u ấ t o ạ t ừ hàng ch c ụ đ n ế hàng trăm nghìn gốc amino acid k t ế h p ợ v i ớ nhau b ng ằ liên k t ế peptide t o ạ thành chu i ỗ polypeptide th ng. ẳ Sư đa d ng ạ và đ c ặ thù c a ủ protein đư c ợ quy đ nh ị b i ở số lư ng, ợ thành ph n và ầ trình t s ư p x ắ p c ế a ủ cac amino acid. Sơ đồ cấu t o ạ chu i ỗ polypeptide - Protein thư ng ờ có d ng ạ c u ầ như cac enzyme; d ng ạ s i ợ như collagen, actin, keratin và m t ộ số hình d ng ạ khac. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85