Bộ chuyên đề đầy đủ môn Hóa học 11 năm 2023 - Chương 1: Sự điện li

CHƯƠNG 1. SỰ ĐIỆN LI BÀI 1. SỰ ĐIỆN LI Mục tiêu  Kiến thức
+ Nêu được các khái niệm về sự điện li, chất điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu.
+ Giải thích được nguyên nhân về tính dẫn điện của dung dịch chất điện li.  Kĩ năng
+ Viết được các phương trình điện li.
+ Phân biệt được chất điện li, chất không điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu. Trang 1


I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
a. Những chất dẫn điện, không dẫn điện
Dung dịch axit, bazơ và muối đều dẫn điện.
Các chất rắn khan: NaCl, NaOH và một số dung dịch rượu, đường… không dẫn điện.
Ví dụ: Axit HCl, HNO3; dung dịch bazơ NaOH, KOH; dung dịch muối NaCl, K2SO4… dẫn điện được.
b. Nguyên nhân tính dẫn điện của các dung dịch axit, bazơ và muối trong nước
Tính dẫn điện qua các dung dịch axit, bazơ và muối là do dung dịch của chúng có các tiểu phân mang
điện tích chuyển động tự do được gọi là ion.
Axit, bazơ, muối là những chất điện li.
Quá trình phân li các chất trong nước ra ion là sự điện li.
Những chất tan trong nước phân li ra ion được gọi là những chất điện li.
Sự điện li được biểu diễn bằng phương trình điện li. Ví dụ:
2. Phân loại các chất điện li
a. Chất điện li mạnh
Chất điện li mạnh là chất tan trong nước, các phân tử hòa tan đều phân li ra ion.
Những chất điện li mạnh:
+ Các axit mạnh: HCl, HNO3, HClO4, H2SO4,…
+ Các bazơ mạnh: NaOH, KOH, Ba(OH)2,… + Các muối tan.
Trong phương trình điện li của chất điện li mạnh người ta dùng một mũi tên chỉ chiều của quá trình điện li. Ví dụ:
b. Chất điện li yếu
Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ có một số phân tử hòa tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn
tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.
Những chất điện li yếu:
+ Các axit yếu như: CH3COOH, HClO, H2S, HF, H2SO3,…
+ Các bazơ không tan như: Mg(OH)2, Fe(OH)3,…
+ Các muối không tan: CaCO3, BaSO4,…
Trong phương trình điện li của chất điện li yếu người ta dùng hai mũi tên chỉ ngược chiều nhau. Ví dụ: Trang 2

SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA Chất dẫn
Dung dịch axit, bazơ và muối đều dẫn điện điện Chất không
Các chất rắn khan: NaCl, NaOH và một số dung dịch HIỆN TƯỢNG dẫn điện
rượu, đường… không dẫn điện. ĐIỆN LI
Các axit, bazơ, muối khi tan trong nước phân li ra Nguyên nhân tính
ion làm dung dịch của chúng có khả năng dẫn điện dẫn điện của các SỰ dung dịch axit, bazơ,
Quá trình phân li các chất trong nước ra ion là sự ĐIỆN muối trong nước. điện li. LI
Những chất tan trong nước phân li ra ion được gọi
là những chất điện li.
Sự điện li được biểu diễn bằng phương trình điện li. Ví dụ: Là chất khi tan trong Các axit mạnh: HCl, nước, các phân tử HNO3, H2SO4… Chất điện li mạnh hòa tan đều phân li Các bazơ mạnh: NaOH, ra ion. KOH, Ba(OH)2,… PHÂN LOẠI Hầu hết các muối CHẤT ĐIỆN LI Trong phương trình điện li người ta dùng Ví dụ: một mũi tên một chiều. Các axit yếu: HClO, HF, Là chất khi tan trong H2SO3, CH3COOH,… nước chỉ có một số phân tử hòa tan phân li Các bazơ không tan:
ra ion, phần còn lại vẫn Fe(OH)3, Mg(OH)2,…
tồn tại dưới dạng phân Một số muối: HgCl2, tử trong dung dịch Hg(CN)2… Chất điện li yếu Trong phương trình điện li người ta Ví dụ: dùng một mũi tên hai chiều. Trang 3
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
Kiểu hỏi 1: Xác định chất điện li Phương pháp giải
Những chất tan trong nước phân li ra ion được gọi là những chất điện li.
Các dung dịch axit, bazơ và muối là các chất điện li.
Ví dụ: Cho các chất sau: H2S, SO2, Cl2, H2SO3, CH4, NaHCO3, Ca(OH)2, HF, C6H6, NaClO. Chất nào là chất điện li?
Hướng dẫn giải
Ta có: các dung dịch axit, bazơ, muối là các chất điện li.
Những chất điện li là: H2S, H2SO3, NaHCO3, Ca(OH)2, HF, NaClO. Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Cho các chất sau: NaCl, HF, CuSO4, Mg3(PO4)2, AgNO3, HNO3, C6H12O6 (glucozơ), CH3OH,
CH3COONa., C2H5OH. Số chất điện li là A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.
Hướng dẫn giải
Ta có: các dung dịch axit, bazơ, muối là các chất điện li.
Có 7 chất điện li là: NaCl, HF, CuSO4, Mg3(PO4)2, AgNO3, HNO3, CH3COONa. Chọn D.
Kiểu hỏi 2: Phân biệt chất điện li mạnh, chất điện li yếu Phương pháp giải  Chất điện li mạnh
Các axit mạnh: HCl, HNO3, H2SO4…
Các bazơ mạnh: NaOH, Ba(OH)2…
Hầu hết các muối: NaCl, K2SO4…  Chất điện li yếu
Axit yếu và trung bình: CH3COOH, HClO, H2S…
Bazơ yếu: Mg(OH)2, Fe(OH)3…
Một số muối: CaCO3, BaSO4…
Ví dụ: Cho các chất sau: NaCl, HF, CuSO4, NaOH, Mg(NO3)2, H3PO4, (NH4)3PO4, H2CO3, ancol etylic
(C2H5OH), CH3COOH, AgNO3, glucozơ (C6H12O6), glixerol (C3H8O3), Al(OH)3, Fe(OH)2, HNO3.
Chất nào là chất điện li mạnh, chất điện li yếu?
Hướng dẫn giải
Chất điện li mạnh: NaCl, CuSO4, NaOH, Mg(NO3)2, (NH4)3PO4, AgNO3, HNO3.
Chất điện li yếu: HF, H3PO4, H2CO3, CH3COOH, Al(OH)3, Fe(OH)2. Ví dụ mẫu Trang 4