SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT HÀ NỘI
NĂM HỌC 2022 – 2023 Môn thi: NGỮ VĂN ĐỀ CHÍNH THỨC
Thời gian làm bài: 120 phút Phần I: (6,5 điểm)
Trong những ngày tháng cuối đời, nhà thơ Thanh Hải vẫn thiết tha đón nhận vẻ đẹp của cuộc sống:
“Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
(Trích Mùa xuân nho nhỏ, Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam,2021)
Câu 1 (1,5 điểm): Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác theo thể thơ nào? Ghi lại
mạch cảm xúc của bài thơ.
Câu 2 (1,0 điểm): Nêu giá trị gợi hình, gợi cảm của hình ảnh “giọt long lanh rơi” trong hai dòng thơ trên.
Câu 3 (0,5 điểm): Kể tên một văn bản khác trong chương trình Ngữ văn cấp Trung
học cơ sở cũng viết về mùa xuân, ghi rõ tên tác giả.
Câu 4 (3,5 điểm): Từ những ấn tượng về mùa xuân thiên nhiên, nhà thơ bộc lộ tiếng lòng náo nức:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…”
Em hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận tổng hợp – phân tích
– tổng hợp làm rõ vẻ đẹp mùa xuân đất nước và cảm xúc của tác giả ở khổ thơ trên,
trong đó có sử dụng câu bị động và phép thế để liên kết (gạch dưới, chú thích rõ
một câu bị động và từ ngữ dùng làm phép thế).
Phần II: (3,5 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
“Có một gương mặt đẹp soi vào gương quả là hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc
càng trọn vẹn hơn nếu có một tâm hồn đẹp để mỗi khi soi ào tấm gương lương tâm
sâu thẳm mà lòng không hổ thẹn.”
(Theo Băng Sơn, Tấm gương, Ngữ văn 7, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam,2021)
Câu 1 (1,0 điểm): Gọi tên và chỉ rõ một phép liên kết ở đoạn trích trên. Trong cụm
từ “tấm gương lương tâm”, người viết sử dụng biện pháp tu từ nào?
Câu 2 (0,5 điểm): Theo tác giả, những điều gì giúp con người cảm thấy hạnh phúc?
Câu 3 (2,0 điểm): Từ đoạn trích trên, kết hợp với những hiểu biết xã hội, em hãy
trình bày suy nghĩ của mình (khoảng 2/3 trang giấy thi) về vấn đề: Sự cần thiết của
việc nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn. HƯỚNG DẪN CHẤM PHẦN I (6,5 ĐIỂM) Câu Yêu cầu Điểm Câu 1
- Thể thơ: năm chữ (ngũ ngôn). 0,5 điểm
- Mạch cảm xúc: từ cảm xúc thiên nhiên, đất nước đến 1,0 điểm
suy nghĩ, ước nguyện,…của tác giả. Câu 2
- Gợi hình ảnh cụ thể, sinh động: 0,5 điểm
+ Giọt sương hoặc giọt mưa mùa xuân…
+ Giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện
- Gợi cảm xúc: say sưa, ngây ngất hoặc tình yêu thiên 0,5 điểm
nhiên, cuộc sống của tác giả. Câu 3
HS kể đúng tên một văn bản và tác giả viết về mùa 0,5 điểm
xuân. Câu 4 *Hình thức:
- Trình bày đoạn văn theo đúng phép lập luận tổng hợp
– phân tích – tổng hợp. 0,5 điểm
- Sử dụng đúng, gạch dưới, chú thích rõ một câu bị
động và từ ngữ dùng làm phép thế để liên kết; 0,5 điểm
- Đảm bảo dung lượng theo yêu cầu của đề; diễn đạt
mạch lạc, rõ ý, đúng chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng 0,5 điểm Việt.
*Nội dung: Biết bám sát ngữ liệu và khai thác hiệu quả
các tín hiệu nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu
từ, nhịp điệu,..) để làm nổi bật những ý cơ bản sau:
- Vẻ đẹp mùa xuân đất nước: +Tràn đầy sức sống 1,0 điểm + Sôi nổi, vui tươi 0,5 điểm
- Cảm xúc của tác giả: tự hào, yêu tha thiết quê hương, 0,5 điểm đất nước. PHẦN II (3,5 ĐIỂM) Câu 1
HS: - Nêu đúng và chỉ rõ một phép liên kết. 0,5 điểm
- Xác định đúng biện pháp tu từ ẩn dụ. 0,5 điểm Câu 2
Những điều giúp con người cảm thấy hạnh phúc là có 0,5 điểm
gương mặt đẹp và có tâm hồn đẹp Câu 3
* Hình thức: đảm bảo dung lượng theo yêu cầu của đề; 0,5 điểm
lập luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng phù hợp,
diễn đạt mạch lạc, rõ ý, đúng chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
* Nội dung: - Hiểu được vấn đề nghị luận: sự cần thiết 0,25 điểm
của việc nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn.
- Bàn luận xác đáng về vấn đề cần nghị luận; thể hiện 1,0 điểm
được chính kiến của cá nhân nhưng phải lí giải thuyết
phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.
- Liên hệ và rút ra bài học. 0,25 điểm
Document Outline
- SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
- KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
Nhắn tin Zalo