Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD Quận 4

UBND THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THEO CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 QUẬN 4 Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, ĐỀ MINH HOẠ
không kể thời gian phát đề
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc các văn bản sau: Văn bản 1 Văn bản 2
Khói bếp chiều ba mươi
Dưới đây là nỗi lo lắng của không ít các
[1] Con đi xa vẫn nhớ nao lòng phụ huynh về con em mình:
Khói bếp nồng thơm mái rạ
“Không biết nấu ăn, không biết nhặt rau,
Chiều ba mươi quây quần bên bếp lửa
rửa chén, không biết giặt quần áo,... là
Nồi bánh chưng nghi ngút trước giao điểm chung của việc “nghèo nàn” kinh thừa
nghiệm sống ở một bộ phận bạn trẻ hiện
nay. Con đi học về, hôm thì: “Bộ quần áo
[2] Ba mươi này mẹ gói bánh chưng chưa này của con bẩn rồi, mẹ giặt cho con
Mâm cỗ tất niên hương tỏa ấm
nhé”. Hôm thì: “Tại sao mẹ lại quên bỏ
Ba mươi này mẹ vào ra trông ngóng
chai nước vào ba lô của con, để con khát
Khói bếp xanh quấn quyện trước hiên nhà khô cả họng?”
Nhiều hôm tôi bực mình với thái độ hờ
[3] Ba mươi này, mẹ biết đứa con xa
hững của con kiểu như: “Món này con
Lòng canh cánh nhớ quê biết mấy
không thích, mẹ nấu món khác cho con
Khói bếp của chiều xưa thức dậy
ăn”. Đến chiếc xe đi học bị bẩn con cũng
Thuở ấu thơ vĩnh viễn đã qua rồi!
phải nhờ bố đi rửa. Thú thật có đôi lúc tôi
nhận ra con chẳng biết làm gì ngoài cái
[4] Khói bếp chiều phơ phất ba mươi
việc học xuất sắc. Hằng năm con đều
Cứ ám ảnh và thiêng liêng gợi nhớ
nhận danh hiệu học sinh giỏi, nhưng tôi
Vòng tay mẹ... và chúng con bé nhỏ
không cảm thấy vui bởi lẽ con đang bị
Mà tháng năm vời vợi không nguôi
khuyết kỹ năng sống.”
(Theo Ngọc Liên, báo Tuổi trẻ ngày
[5] Quê hương và dáng mẹ 08/06/2015)
Khói bếp, chiều ba mươi...
(Nguyễn Trọng Hoàn in trong tập Phút
rảnh rang sống chậm, NXB Hội nhà văn Hà Nội, năm 2019).
Thực hiện yêu cầu sau:
Câu 1. (0,5 điểm) Văn bản 1 được viết theo thể thơ nào?
Câu 2. (0,5 điểm) Chỉ ra một biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản 1 và nêu tác dụng.
Câu 3. (1,0 điểm) Xác định mạch cảm xúc của người viết thể hiện qua các khổ thơ và
cảm hứng chủ đạo ở văn bản 1.
Câu 4. (1,0 điểm) Theo em, văn bản 2 muốn nói tới hiện tượng gì trong đời sống?
Câu 5. (1,0 điểm) Qua văn bản 1, em hiểu như thế nào về tình yêu gia đình và tình yêu
quê hương? Bản thân em đã thể hiện tình yêu đó như thế nào trong cuộc sống?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ trình bày cảm nhận của em về đặc sắc
nghệ thuật và nội dung bài thơ Khói bếp chiều ba mươi của Nguyễn Trọng Hoàn. Câu 2. (4,0 điểm)
Từ những hiện tượng mà văn bản 2 đã nêu, em hãy viết bài văn nghị luận trình bày
vấn đề cần giải quyết cho hiện tượng trên.
------------------------- HẾT -------------------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 06 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh giá
tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách đơn thuần.
Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm của kì thi Tuyển
sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài làm cụ thể của học sinh,
giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho điểm. Tôn trọng và khuyến
khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp ứng
được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn chấm. Điểm
từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 4,0 1 Thể thơ : Tự do 0,5
- Biện pháp tu từ: điệp ngữ “Ba mươi này” 0,5
- Tác dụng: tạo nhịp điệu cho câu thơ đồng thời nhấn mạnh tình 2
cảm đối với quê hương gia đình, với những giá trị văn hóa truyền 0,5 thống. 3
- Mạch cảm xúc: những dòng ký ức đầy khắc khoải của nhân vật 0,5
trữ tình khi nhớ về “chiều ba mươi” đó là những gì đơn giản nhất,
thân thuộc nhất: là khói bếp nồng thơm mái rạ, là khung cảnh các
thành viên trong gia đình quây quần bên bếp lửa trông nồi bánh
chưng, là mâm cơm cỗ tất niên với những món ăn đậm đà phong
tục ngày tết Nguyên đán.
- Cảm hứng chủ đạo: Nỗi nhớ thương da diết của người con khi 0,5
nhớ về mẹ về quê hương, về những giá trị đích thực trong cuộc sống. 4
Văn bản 2 nói về hiện tượng thiếu kỹ năng sống của các bạn trẻ. 0,5 5
- Em hiểu về tình yêu quê hương đất nước gia đình: Đó là khi ta 0,5
luôn thể hiện tình yêu bằng hình thức: Mong nhớ, trân trọng, biết ơn. 0,5
- Em đã thể hiện tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước:
+ Luôn hiếu thảo với cha mẹ.
+ Luôn có ý thức xây dựng bảo vệ quê hương, đất nước: bằng cách
học tập tốt, rèn luyện đạo đức tốt, góp phần xây dựng và phát triển quê hương. II LÀM VĂN 6,0 1
Viết đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ trình bày cảm nhận 2,0
của em về đặc sắc nghệ thuật và nội dung bài thơ Khói bếp
chiều ba mươi của Nguyễn Trọng Hoàn.
a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng đoạn văn: 0,25
Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200
chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách
diễn dịch, quy nạp, song song, phối hợp.
b. Xác định đúng yêu cầu về nội dung: 0,25
Xác định đúng nội dung đoạn văn: Phân tích một số nét đặc sắc về
hình thức nghệ thuật của bài thơ.
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp làm rõ nội dung trọng tâm của 0,5 đoạn văn:
* Xác định được các ý phù hợp để tập trung làm rõ nội dung đoạn
văn, sau đây là một số gợi ý: - Phân tích: