Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD Quận 8

UBND THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THEO CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 QUẬN 8 Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, ĐỀ MINH HOẠ
không kể thời gian phát đề PHẦN I (5,0 điểm) Đọc văn bản sau: BÀN TAY MẸ
(1) Bàn tay mẹ tảo tần mưa nắng
(6) Bàn tay mẹ mở then cài lóng ngóng
Bàn tay mẹ thô nhám sân chai
Nghe bước chân mừng rỡ biết con về
Những ngón tay chẳng thon thả móng dài Sợ đường dài gió lạnh buốt tê
Mà nứt nẻ hanh hao tứa máu.
Vội vã đẩy then mẹ gọi vào nhíu nhít.
(2) Bàn tay mẹ cấy cày rất khéo
(7) Bàn tay mẹ ngập ngừng bịn rịn
Những đường cày nghiêng sóng đất thẳng Gói ghém con đi lớn nhỏ bánh quà căng dây
Bước chân con muôn nẻo dặm đường xa
Gánh mạ non kĩu kịt trĩu vai gầy
Vòng tay mẹ vẫn quê nhà chờ đón.
Tay xuống mạ thoắt lên xanh đồng lúa.
(8) Bàn tay mẹ một đời bận rộn
(3) Bàn tay mẹ ươm tay dệt lụa
Gom yêu thương trong mưa nắng dãi dầu
Lách cách thoi đưa the thắt những đêm Việc bộn bề, mải mê chốn xa đâu dài
Con nhắc nhủ, sớm siêng về bên mẹ.
Dệt lụa mền, dệt mơ ước, tương lai
Mong con nhỏ được no cơm, ẩm áo.
(9) Nơi quê nhà bình an mẹ nhé!
Con sẽ về bên mẹ dấu yêu
(4) Bàn tay mẹ xay ngô, giần gạo
Nắm bàn tay gân guốc sớm chiều.
Cắt cỏ, chăn trâu, gánh nước, nấu bèo
Và ôm mẹ khi còn có thể!
Chăm đàn con dăm đứa nhóc nheo
(Nguyễn Thị Thùy, Bàn tay mẹ, Văn học
Một tay mẹ dãi dầu khuya sớm.
và tuổi trẻ, 10/2022, trang 46-47)
(5) Đàn con nhỏ mỗi ngày khôn lớn
Lơi xa dần vòng tay mẹ năm xưa
Đôi bàn tay vẫn ôm ấp vỗ về
Nay run rẩy víu vin cây gậy chống.
Thực hiện yêu cầu sau:
Câu 1. (0,5 điểm) Hình ảnh bàn tay người mẹ trong bài thơ được tác giả gợi lên qua
những từ ngữ nào trong khổ thơ (1)? Em có nhận xét gì về tác dụng của những từ ngữ ấy?
Câu 2. (0,5 điểm) Phân tích hiệu quả nghệ thuật của một biện pháp tu từ điệp ngữ trong bài thơ trên.
Câu 3. (1,0 điểm) Em hãy xác định mạch cảm xúc và cảm hứng chủ đạo của bài thơ.
Câu 4. (1,0 điểm) Với góc nhìn của người trẻ, em hãy chỉ ra một thông điệp mà em tâm
đắc được gợi lên từ bài thơ trên? Để thực hiện thông điệp của tác giả, bản thân em sẽ làm gì? Câu 5. (2,0 điểm)
Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích một số đặc sắc về nghệ thuật
có trong bài thơ “Bàn tay mẹ” (Nguyễn Thị Thùy).
PHẦN II (5,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:
Muốn có được suy nghĩ và hành xử đúng đắn, chúng ta cần biết chấp nhận sự khác
biệt của người khác, hướng đến một cách sống bao dung, rộng lượng. Điều đó giúp bạn
có được cuộc sống chan hòa với mọi người và có thêm nhiều cơ hội tốt trong cuộc sống.
Chấp nhận cuộc sống như nó vốn có, điều đó có nghĩa là bạn đang tiến dần đến sự chín
chắn, trưởng thành. Nếu bạn biết tôn trọng sự khác biệt của người khác, tôn trọng
quyền tự do cá nhân của mỗi người, bạn sẽ nhận được sự tôn trọng của mọi người, cuộc
sống rồi sẽ mỉm cười với bạn. Tôn trọng sự khác biệt không phải là bạn đã tự đánh mất
mình, mà đó là văn hóa ứng xử cần phải có của mỗi người. Tôn trọng sự khác biệt, bạn
sẽ hạn chế làm người khác tổn thương chỉ vì những định kiến và nông nổi của mình.
(Trích Nghĩ ngược lại và làm khác đi, Nguyễn Anh Dũng,
NXB Dân Trí, 2023, trang 93, 94)
Em có nhận xét, đánh giá gì về cách nhìn nhận của tác giả khi đối diện với sự khác
biệt của người khác trong văn bản trên? Từ đó, em hãy viết bài văn nghị luận để đề xuất
những giải pháp hiệu quả khi đối diện với sự khác biệt của người khác trong cuộc sống của chính mình.
------------------------- HẾT -------------------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 06 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh giá
tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách đơn thuần.
Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm của kì thi Tuyển
sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài làm cụ thể của học sinh,
giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho điểm. Tôn trọng và khuyến
khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp ứng
được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn chấm. Điểm
từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: 5,0
- Hình ảnh bàn tay người mẹ trong bài thơ được tác giả gợi lên qua 0,25
những từ ngữ: tảo tần, thô nhám, sần chai, nứt nẻ hanh hao tửa máu. 0,25 1
- Nhận xét gì về tác dụng của những từ ngữ: Những từ ngữ ấy gợi
lên đôi bàn tay phải trải qua nhiều gian khổ, khó khăn của người
mẹ. Từ đó, giúp chúng ta thấy được sự trân trọng, yêu thương, biết
ơn của tác giả đối với mẹ của mình. 2
- Biện pháp tu từ điệp ngữ: “Bàn tay mẹ”. 0,25
- Tác dụng: Biện pháp tu từ điệp ngữ có tác dụng làm cho sự diễn 0,25
đạt thêm sinh động, hấp dẫn; nhấn mạnh sự tảo tần, vượt qua mọi
gian khó để lo cho con; khắc họa nỗi nhớ sâu sắc của con.