Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD Tân Phú

UBND THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THEO CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 QUẬN TÂN PHÚ Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, ĐỀ MINH HOẠ
không kể thời gian phát đề PHẦN I (5,0 điểm) Đọc văn bản sau:
NHỚ CON SÔNG QUÊ HƯƠNG
(1) Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng
Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng
Giữ bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng trôi?
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!
Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ
Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ
Sông của miền Nam nước Việt thân yêu
(2) Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu
Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy
Bạn bè tôi tụm năm tụm bảy
Bầy chim non bơi lội trên sông
Tôi giơ tay ôm nước vào lòng
Sông mở nước ôm tôi vào dạ
Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả
Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông
Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến
Nhưng lòng tôi như mưa nguồn, gió biển
Vẫn trở về lưu luyến bên sông…
(Tế Hanh, trích “Nhớ con sông quê hương”, in trong Thơ Việt Nam 1945-1985, NXB Giáo dục, 1985, trang 59)
Thực hiện yêu cầu sau:
Câu 1. (0,5 điểm) Tìm các từ ngữ miêu tả hình ảnh dòng sông trong đoạn thơ (1).
Câu 2. (1,0 điểm) Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong câu thơ sau :
“...Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng”
Câu 3. (0,5 điểm) Xác định cảm hứng chủ đạo của đoạn trích thơ trên.
Câu 4. (1,0 điểm) Từ đoạn trích “Nhớ con sông quê hương” của Tế Hanh, em hãy nêu
lên suy nghĩ về giá trị của quê hương đối với mỗi người.
Câu 5. (2,0 điểm) Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu cảm nghĩ của em về đoạn thơ sau:
“Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả
Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông
Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến
Nhưng lòng tôi như mưa nguồn, gió biển
Vẫn trở về lưu luyến bên sông….”
PHẦN II (5,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
[…] Warren Buffett từng trả lời trong một bài phỏng vấn rằng ông dành 80% thời
gian trong ngày để đọc sách và tiếp thu kiến thức mới. Không chỉ riêng ông, nghiên cứu
tiểu sử của những người xuất chúng khác, ta sẽ thấy điểm chung là họ vui vẻ và say mê
đọc sách, ngay cả sau những giờ lao động mệt nhọc. Vì đối với họ, đọc sách là một cách tự học.
(Rosie Nguyễn, trích Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?, NXB Hội Nhà văn, 2018, trang 30)
Tác giả đã đề cập đến vấn đề gì trong đoạn trích trên? Quan điểm của em như thế
nào về vấn đề đó? Hãy trình bày ý kiến của em bằng một bài văn nghị luận xã hội ngắn (khoảng 600 chữ).
------------------------- HẾT -------------------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 06 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh giá
tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách đơn thuần.
Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm của kì thi Tuyển
sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài làm cụ thể của học sinh,
giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho điểm. Tôn trọng và khuyến
khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp ứng
được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn chấm. Điểm
từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: 5,0
Các từ ngữ miêu tả hình ảnh dòng sông trong đoạn thơ (1): xanh 0,5 1
biếc, nước gương trong, lòng sông lấp loáng.
- Biện pháp tu từ điệp thanh: Sử dụng 7/8 thanh trắc trong một 0,5 dòng thơ. 2
- Tác dụng: tăng tính tạo hình và sức biểu cảm cho sự diễn đạt, góp 0,5
phần làm nên nhạc tính cho bài thơ... 3
Cảm hứng chủ đạo: Nỗi nhớ tha thiết với con sông quê hương. 0,5 4
Gợi ý: Giá trị của quê hương 1,0
- Nơi cất giữ nhiều kỉ niệm tuổi thơ, nơi nuôi dưỡng tâm hồn con người.
- Quê hương hiện hữu trong những gì giản đơn, bình dị, gần gũi,
gắn bó hàng ngày nhưng vô cùng quý giá.
- Quê hương là điểm tựa tinh thần, là nguồn sức mạnh lớn lao, là