Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD Thủ Đức (đề 2)

UBND THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THEO CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018
THÀNH PHỐ THỦ ĐỨC Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, ĐỀ MINH HOẠ
không kể thời gian phát đề PHẦN I (5,0 điểm) Đọc văn bản sau:
NHỚ CON SÔNG QUÊ HƯƠNG
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Vẫn trở về lưu luyến bên sông
Nước gương trong soi tóc những hàng […] tre
Tôi hôm nay sống trong lòng miền Bắc
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Sờ lên ngực nghe trái tim thầm nhắc
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng
Hai tiếng thiêng liêng, hai tiếng “miền
Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng Nam”
Giữ bao nhiêu kỉ niệm giữa dòng trôi?
Tôi nhớ không nguôi ánh sáng màu vàng
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!
Tôi quên sao được sắc trời xanh biếc
Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ
Tôi nhớ cả những người không quen
Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ biết…
Sông của miền Nam nước Việt thân yêu
Có những trưa tôi đứng dưới hàng cây
Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu
Bỗng nghe dâng cả một nỗi tràn đầy
Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy
Hình ảnh con sông quê mát rượi
Bạn bè tôi tụm năm tụm bảy
Lai láng chảy, lòng tôi như suối tưới
Bầy chim non bơi lội trên sông
Quê hương ơi! Lòng tôi cũng như sông
Tôi giơ tay ôm nước vào lòng
Tình Bắc Nam chung chảy một dòng
Sông mở nước ôm tôi vào dạ
Không gành thác nào ngăn cản được
Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả
Tôi sẽ lại nơi tôi hằng mơ ước
Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông
Tôi sẽ về sông nước của quê hương
Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng
Tôi sẽ về sông nước của tình thương.
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến 1956
Nhưng lòng tôi như mưa nguồn, gió biển
(Trích trong Nhớ con sông quê hương, Tế
Hanh, in trong Thơ miền Trung thế kỉ XX,
NXB Đà Nẵng, 1995, tr. 204-205)
Thực hiện yêu cầu sau:
Câu 1. (1,0 điểm) Tìm yếu tố miêu tả và biểu cảm trong những câu thơ in đậm của bài
thơ trên và cho biết tác dụng của việc kết hợp hai yếu tố này.
Câu 2. (0,5 điểm) Ghi lại một câu đặc biệt có trong đoạn thơ sau và cho biết tác dụng
của câu đặc biệt đó.
Hình ảnh con sông quê mát rượi
Lai láng chảy, lòng tôi như suối tưới
Quê hương ơi! Lòng tôi cũng như sông
Tình Bắc Nam chung chảy một dòng
Câu 3. (0,5 điểm) Xác định cảm hứng chủ đạo của bài thơ trên.
Câu 4. (1,0 điểm) Bài thơ trên đã gợi lên trong em những suy nghĩ gì về vai trò của quê
hương, đất nước trong đời sống tâm hồn của mỗi con người? Trả lời trong khoảng 4-6 dòng.
Câu 5. (2,0 điểm) Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích một vài nét đặc sắc về
nghệ thuật của văn bản trên.
PHẦN II (5,0 điểm)
Đọc văn bản và thực hiện yêu cầu bên dưới:
Dự án tình nguyện giữ lá phổi xanh Cần Giờ
Rừng Cần Giờ được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Và dự
án tình nguyện “Cần Giờ xanh” không ngoài mục tiêu lan toả thông điệp chung tay bảo
vệ môi trường, hình thành lối sống xanh, bảo vệ “lá phổi xanh” của thành phố. (Chị
Trần Thu Hà, Phó bí thư Thành Đoàn TP.HCM)
Hôm 28-7, Thành Đoàn cùng Hội Sinh viên và Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam
TP.HCM đã công bố chính thức giai đoạn 1 dự án tình nguyện "Cần Giờ xanh" với kỳ
vọng cùng hành động, nâng cao ý thức chung tay xây dựng và bảo vệ "lá phổi xanh" của thành phố. […]
Ngay trong buổi sáng phát động, một hành trình đạp xe chinh phục cung đường
Rừng Sác đã thu hút sự tham gia của đông người. Phó bí thư Thành Đoàn - Chủ tịch
Hội Sinh viên Việt Nam TP.HCM Trần Thu Hà nhận định sự kiện là hoạt động ý nghĩa
không chỉ với dự án tình nguyện "Cần Giờ xanh" mà còn trong khuôn khổ các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè 2024 của tuổi trẻ TP.HCM.
Dự án chia làm hai giai đoạn: giai đoạn 1 (2024 - 2025) và giai đoạn 2 (2025 -
2027). Trong đó, giai đoạn 1 tập trung các hoạt động tuyên truyền về lối sống xanh, giới
thiệu ý nghĩa và tầm quan trọng của hệ thống rừng ngập mặn Cần Giờ. Đồng thời trao
tặng các nguồn lực bảo vệ môi trường ở huyện.
(Trích Dự án tình nguyện giữ lá phổi xanh Cần Giờ, Diệu Quí – Kim Sáng - Q.Linh,
nguồn https://tuoitre.vn/du-an-tinh-nguyen-giu-la-phoi-xanh-can-gio-
0240729101052891.htm , truy xuất 15/8/2024, 11:45am)
Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của dự án trên? Theo em, những giải pháp nào có
thể góp phần bảo vệ môi trường, hình thành lối sống xanh?
Em hãy viết một bài văn nghị luận trả lời cho những câu hỏi trên.
------------------------- HẾT -------------------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 06 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh giá
tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách đơn thuần.
Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm của kì thi Tuyển
sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài làm cụ thể của học sinh,
giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho điểm. Tôn trọng và khuyến
khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp ứng
được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn chấm. Điểm
từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: 5,0
- Yếu tố miêu tả và biểu cảm trong những câu thơ in đậm của bài 0,5 thơ trên:
+ Miêu tả: con sông xanh biếc; Nước gương trong soi tóc những
hàng tre; lòng sông lấp loáng.
+ Biểu cảm: Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè; Hỡi con sông đã I 1
tắm cả đời tôi!/ Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ
- Tác dụng của việc kết hợp hai yếu tố: Thể hiện tấm lòng tràn đầy 0,5
sức sống và yêu quê hương tha thiết của nhân vật trữ tình đã hòa
quyện với cái tình, cái thơ êm dịu của quê hương. Quê hương nên
thơ, bao la, ôm trọn tâm hồn người. 2
Học sinh ghi lại một trong hai câu đặc biệt sau: 0,25