Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD&ĐT Bà Rịa - Vũng Tàu (chuyên)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN
TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU ĐỀ THAM KHẢO
NĂM HỌC 2025 – 2026 MÔN THI: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề
(Đề thi gồm 3 trang)
I.PHẦN ĐỌC HIỂU (2,0 điểm): Đọc văn bản sau:
... Niềm tin là gì? Thay vì đưa ra một định nghĩa phức tạp, tôi muốn mượn
câu nói của Jack Welch, cựu CEO của General Electric, "Bạn chỉ thực sự biết nó
khi bạn cảm nhận được nó”.
Nói một cách đơn giản, niềm tin chính là sự tin cậy, trái nghĩa với nó là sự
nghi ngờ. Khi bạn tin ai, bạn đặt hết niềm tin vào người đó, tin vào phẩm chất đạo
đức và năng lực của họ. Còn khi bạn không tin ai, bạn sẽ nghi ngờ người đó cả về
phẩm chất đạo đức, hành động, năng lực, hay thành tích của họ. Niềm tin đơn
giản chỉ có thế. Mỗi người trong chúng ta đều có những trải nghiệm về sự khác
biệt không nhỏ giữa các mối quan hệ xây dựng trên niềm tin và không dựa vào niềm tin.
Vậy ngay lúc này bạn hãy nghĩ đến người mà bạn có mối quan hệ khá tin cậy
- có thể đó là cấp trên, đồng nghiệp, khách hàng, cũng có thể là người thân trong
gia đình, hoặc bạn bè. Bạn hãy nhận định về mối quan hệ đó xem nó cho bạn cảm
giác ra sao? Sự giao tiếp có trôi chảy hay không? Tốc độ thực hiện công việc có
nhanh chóng không? Bạn yêu thích mối quan hệ này đến mức nào? Rồi bạn lại
nghĩ đến người mà bạn có mối quan hệ không tin cậy lắm. Cũng thế, người này có
thể là bất kỳ ai ở nơi làm việc hay trong gia đình của bạn. Bạn hãy diễn tả mối
quan hệ đó. Bạn cảm thấy thế nào về mối quan hệ này? Sự giao tiếp có thông suốt
hay không? Bạn có cùng phối hợp với người đó để giải quyết nhanh công việc ...
hay phải mất nhiều thời gian và sức lực để đi đến thỏa thuận và thực thi công
việc? Bạn có thích mối quan hệ này hay chỉ thấy tẻ nhạt, rắc rối và mệt mỏi? Rất
dễ nhận ra sự khác biệt giữa hai mối quan hệ tin cậy và thiếu tin cậy. Hãy xét hình
thức giao tiếp làm ví dụ. Trong mối quan hệ tin cậy, bạn có thể nói sai nhưng
người khác vẫn hiểu đúng ý bạn. Còn trong mối quan hệ thiếu tin cậy, dù bạn rất
đắn đo, thậm chí hết sức cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói nhưng người ta vẫn hiểu
sai ý bạn. Xem xét yếu tố niềm tin trong các mối quan hệ quan trọng, bất kể cá
nhân hay trong công việc, bạn sẽ nhận thấy có sự khác biệt rõ ràng.
(Tốc độ của niềm tin - Stepphen M. R. Covery - NXB Trẻ)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Tác giả đã mượn câu nói nào, của ai để đặt vấn đề cho bài viết?
Câu 2. Hãy nhận xét về tính thuyết phục của văn bản.
Câu 3. Em có đồng tình với quan điểm: “Khi bạn tin ai, bạn đặt hết niềm tin vào
người đó, tin vào phẩm chất đạo đức và năng lực của họ. Còn khi bạn không tin
ai, bạn sẽ nghi ngờ người đó cả về phẩm chất đạo đức, hành động, năng lực, hay
thành tích của họ” của tác giả không? Vì sao?
II. PHẦN VIẾT (8,0 điểm) Câu 1. (4,0 điểm).
Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về sau bạn.
(Danh ngôn Nam Phi – dẫn theo Quà tặng cuộc sống, NXB Thanh niên, 2006).
Nếu mặt trời tượng trưng cho sự sống, ánh sáng.
Nếu bóng tối tượng trưng cho nỗi buồn, sự bi quan.
Chắc hẳn, em sẽ chọn lối sống hướng về phía mặt trời?
Viết bài văn nghị luận bày tỏ suy nghĩ của em và thuyết phục các bạn học sinh
lựa chọn lối sống hướng về phía mặt trời. Câu 2. (4,0 điểm).
Bàn về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý
cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua bài thơ Thu về một nửa của Võ Văn Trực. Thu về một nửa Anh mở cửa ra
Anh cầm trên tay giọt nắng vàng tươi
Thơm thảo quả... ai vừa tới gọi?
Lá lốm đốm thu mới về bỡ ngỡ
Thoáng gió mơ hồ như bàn tay mát rợi Một nửa màu xanh còn ấm nhựa
Dắt tâm tư đi suốt chân trời.
Cuống lá run lưu luyến đậu trên cành.
Đám mây huyền ảo xa vời
Anh vội vàng đi hết lòng anh
Nửa trắng xốp nửa viền màu tím ngát
Mà thu đến cứ ngập ngừng trước cửa
Như kỷ niệm rất gần như nỗi chờ xa lắc
Anh muốn hoá cánh chim ngàn bạt gió
Mùa thu về rồi đó ư em?
Gọi thu về trọn vẹn giữa chiều nay. Võ Văn Trực.
Anh cầm trên tay tiếng hót chim (Tuyển tập thơ Việt Nam 1975 – 2000, khuyên NXB Hội Nhà văn, 2000)
Đang đọng lại ngọt lừ trong quả chín
Một nửa quả mùa thu chưa kịp đến
Còn mịn xanh sắc vỏ đợi bồi hồi
------------------ HẾT -------------------
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 09 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh
giá tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách
đơn thuần. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm
của kì thi Tuyển sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài
làm cụ thể của học sinh, giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho
điểm. Tôn trọng và khuyến khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp
ứng được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn
chấm. Điểm từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 2,0
Tác giả mượn câu nói của Jack Welch - cựu CEO của General 0,5 1
Electric, “Bạn chỉ thực sự biết nó khi bạn cảm nhận được nó”.
Nhận xét về tính thuyết phục của văn bản: Văn bản có tính 0,75
thuyết phục cao vì đã chứng minh luận đề theo từng bước, từ
phân tích ví dụ thực tế (câu nói của người có sức ảnh hưởng); 2
phân tích rõ ràng về sự khác biệt giữa mối quan hệ tin cậy và
không tin cậy; từ đó nêu lên quan điểm cá nhân về sức mạnh của niềm tin. 3
Em đồng ý với quan điểm của tác giả vì niềm tin quyết định 0,75
suy nghĩ và hành động của mỗi người trong cuộc sống. Khi tin