Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD&ĐT Bình Phước

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT TỈNH BÌNH PHƯỚC ĐỀ THAM KHẢO
NĂM HỌC 2025 – 2026 MÔN THI: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề
(Đề thi gồm 2 trang)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm): Đọc văn bản sau:
CHIỀU THU QUÊ HƯƠNG
Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá.
Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.
Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,
Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.
Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm!
Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau
Hút nắng tơ vàng như những đài cao
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xoè lá ra nằm sưởi
Cùng với mẹ gà xoè cánh ấp con.
Ở trước sân nhà mấy đống gạch son,
Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.
Chiều thu trong em bé cười má ửng;
Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;
Những con chim phơi phới cánh chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru ...
(Huy Cận, Trời mỗi ngày lại sáng, NXB Văn học, 1958)
Chú thích: Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận (1919-2005), quê ở xã Ân Phú, huyện
Hương Sơn (nay là huyện Vũ Quang) tỉnh Hà Tĩnh. Ông là một trong những nhà
thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới và có nhiều đóng góp xuất sắc cho thơ ca
Việt Nam. Bài thơ được viết năm 1958, khi miền Bắc đang xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,75 điểm). Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2 (0,75 điểm). Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh chiều thu quê
hương trong sáu dòng thơ đầu.
Câu 3 (1,0 điểm). Em hiểu như thế nào về hai dòng thơ sau?
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Câu 4 (1,0 điểm). Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong hai dòng thơ sau:
Những con chim phơi phới cánh chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru ...
Câu 5 (0,5 điểm). Từ tình cảm của tác giả trong bài thơ, em thấy bản thân cần
làm gì để thể hiện tình yêu đối với quê hương?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm).
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận về tình cảm của tác giả đối với
quê hương qua văn bản Chiều thu quê hương trong phần đọc hiểu. Câu 2. (4,0 điểm).
Thiên nhiên không chỉ là nơi để con người sống, mà còn là nguồn năng lượng
tinh thần và làm mới tâm hồn.
Viết bài văn bày tỏ suy nghĩ của em về vai trò của thiên nhiên đối với con người.
------------------ HẾT -------------------
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 07 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh
giá tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách
đơn thuần. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm
của kì thi Tuyển sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài
làm cụ thể của học sinh, giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho
điểm. Tôn trọng và khuyến khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp
ứng được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn
chấm. Điểm từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: 4,0 1
Thể thơ được sử dụng trong bài thơ: tám chữ 0,75 2
Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh chiều thu quê hương 0,75 trong sáu dòng thơ đầu:
- Chiều thu trong, lá trúc vờn
- Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ - Tiếng lao xao
- Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao
- Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm
Ý nghĩa hai dòng thơ: hình ảnh chiều thu trên quê hương dưới 1,0
con mắt của nhân vật trữ tình hiện lên trong lành, êm ả và rực
rỡ hi vọng của những con người làm chủ đất nước, với tâm thế 3
hồ hởi dựng xây, bồi đắp, kiến thiết đất nước sau chiến tranh, mất mát.
Tác dụng của biện pháp so sánh: hình ảnh so sánh cánh chim 1,0
hiện lên là những cánh chim tự do làm chủ bầu trời, cũng như
nhân dân Việt Nam được làm chủ quê hương, đất nước của
mình sau những năm tháng chiến đấu gian khổ, được sống
trong một đất nước độc lập, tự do, được cống hiến, xây dựng 4
và hi vọng về một tương lai tươi sáng, bình yên. Chính điều
đó đã thôi thúc lòng người, khiến mỗi cá nhân nỗ lực, vừa náo
nức, hân hoan vươn lên cống hiến cho xã hội, cộng đồng, vừa
yên tâm công tác trong thanh bình.
* Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau, miễn sao hợp lí.
Những hành động thể hiện tình yêu đối với quê hương: 0,5
- Nỗ lực, cố gắng trong học tập để trong tương lai có thể cống
hiến sức mình cho đất nước, quê hương.
- Có ý thức bảo vệ độc lập, chủ quyền, sự tự do của dân tộc 5 trên mọi phương diện.
- Tiếp nhận và lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống, phát
huy và tuyên truyền đến các thế hệ mai sau.
- Biết ơn và thể hiện lòng biết ơn. - … II 1
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận về 2,0