Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Phòng GD&ĐT Thái Nguyên (1)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT TỈNH THÁI NGUYÊN ĐỀ THAM KHẢO 1
NĂM HỌC 2025 – 2026 MÔN THI: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề
(Đề thi gồm 2 trang)
I.PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm): Đọc văn bản sau:
Sự chia sẻ phải bắt nguồn từ mong muốn đem lại hạnh phúc cho người khác,
khơi dậy niềm tin và lòng can đảm đương đầu với nghịch cảnh để tạo nên sự khác
biệt cho đời. Mẹ Teresa là một tấm gương điển hình về sự chia sẻ hạnh phúc. Mẹ
đã tìm thấy sự mãn nguyện trong cuộc sống khi tận tâm giúp đỡ và làm thay đổi vẻ
mặt của những người hấp hối từ chỗ đầy buồn đau, sợ hãi đến trạng thái thanh
thản và bình an. Bằng cách cống hiến đời mình cho người khác, mẹ đã góp phần
làm dịu bớt nỗi đau và giúp họ thêm can đảm.
Tôi muốn kể cho các bạn một câu chuyện ngụ ngôn thú vị: Có một người sắp
chết đuối, mọi người vây quanh hô lớn: “Hãy đưa tay ông ra cho chúng tôi cứu!”
nhưng ông ta lưỡng lự để rồi vật vã chống cự với dòng nước. Cuối cùng, có người
đã nói: "Hãy nắm lấy tay tôi đi!" và ngay lập tức, ông ta đã nắm chặt lấy! Sự khác
nhau đó là gì? Rõ ràng người đàn ông trong câu chuyện này thường được nhận
nhiều hơn là cho đi và ông ta đã suýt chết vì chỉ muốn được nhận!
Nếu lâu nay bạn vẫn cảm thấy hoặc tự cho mình là một người bất hạnh trong
cuộc sống, bạn hãy thử làm cho người khác hạnh phúc, bạn sẽ thấy được điều kỳ
diệu xảy ra. Nếu bạn đang cảm thấy tâm hồn mình trống rỗng, bạn hãy thử làm
một việc gì có ý nghĩa và xứng đáng, chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được sự bình an trong tâm hồn.
(Trích Cho đi là còn mãi, Azim Jamal & Harvey Mc Kinnon, Huế Phượng dịch,
NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2020, tr36,37)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định 01 lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích.
Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra câu văn thể hiện sự đánh giá chủ quan của người viết về
câu chuyện ngụ ngôn trong đoạn văn thứ 2.
Câu 3 (1,0 điểm). Nêu nội dung chính của đoạn trích.
Câu 4 (1,0 điểm). Nêu tác dụng của bằng chứng “Mẹ Teresa” được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 5 (1,0 điểm). Hãy chia sẻ 01 việc làm tốt của em đã mang lại hạnh phúc cho người khác.
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm)
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về 01 giải pháp để làm việc nhóm hiệu quả. Câu 2 (4,0 điểm)
Viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích bức tranh thiên nhiên trong đoạn thơ:
Thăm thẳm trời xanh lộng đáy hồ,
Mùi hoa thiên lý thoảng chiều thu.
Con cò bay lả trong câu hát,
Giấc trẻ say dài nhịp võng ru.
Lá thấp cành cao gió đuổi nhau,
Góc vườn rụng vội chiếc mo cau.
Trái na mở mắt, nhìn ngơ ngác,
Đoàn kiến trường chinh tự thuở nào.
Lúa trổ đòng tơ, ngậm cốm non,
Lá dài vươn sắc lưỡi gươm con.
Tiếng chim mách lẻo cây hồng chín,
Điểm nhạt da trời những chấm son. […]
(Trích Chiều thu – Nguyễn Bính1, Thơ Việt Nam 1945 – 1975, NXB Tác phẩm mới Hà Nội, 1976, tr.25)
1 Nguyễn Bính (1918 – 1966) là tác giả tiêu biểu của phong trào Thơ mới (1932 – 1945). Với những bài thơ đậm nét phong cách
dân gian, ông trở thành một trong những nhà thơ làm nên “một thời đại trong thi ca”. Từ khi xuất hiện trên thi đàn dân tộc, những
bài thơ lục bát tài hoa, đậm đà sắc thái ca dao của Nguyễn Bính đã đi vào lòng người bởi sự gắn bó với cội nguồn, với “hồn xưa đất nước”.
------------------ HẾT -------------------
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 06 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh
giá tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách
đơn thuần. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm
của kì thi Tuyển sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài
làm cụ thể của học sinh, giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho
điểm. Tôn trọng và khuyến khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp
ứng được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn
chấm. Điểm từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: 4,0 Lời dẫn trực tiếp: 0,5
- “Hãy đưa tay ông ra cho chúng tôi cứu!” 1
- "Hãy nắm lấy tay tôi đi!"
* Học sinh có thể chọn một trong hai câu để trả lời câu hỏi về lời dẫn trực tiếp.
Câu văn thể hiện sự đánh giá chủ quan của người viết về câu 0,5
chuyện ngụ ngôn trong đoạn văn thứ 2: Rõ ràng người đàn 2
ông trong câu chuyện này thường được nhận nhiều hơn là cho
đi và ông ta đã suýt chết vì chỉ muốn được nhận! 3
Nội dung chính của đoạn trích: Khẳng định giá trị của việc 1,0
cho đi là vô giá, vĩnh cửu, giúp con người tìm được ý nghĩa
cuộc sống và sống một cuộc đời hạnh phúc, mãn nguyện.
Tác dụng của bằng chứng “Mẹ Teresa” được sử dụng trong 1,0
đoạn trích: Bằng chứng “Mẹ Teresa” giúp minh họa sinh động
và thuyết phục cho quan điểm rằng sự chia sẻ và cống hiến vì 4
người khác mang lại hạnh phúc và ý nghĩa trong cuộc sống.
Tấm gương của Mẹ Teresa làm nổi bật giá trị nhân văn của
việc cho đi, đồng thời truyền cảm hứng cho người đọc học tập theo.
Một số việc tốt đem lại hạnh phúc cho người khác: 1,0
- Quyên góp ủng hộ đồng bào chịu thiên tai, khó khăn.
- Tặng quà người khác với tấm lòng chân thành.
- Giúp đỡ mọi người bằng lời nói (động viên, an ủi, khích lệ, 5
…) và hành động thiết thực. - …
* Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau, miễn sao hợp lí. II 1
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về 01 giải pháp để làm 2,0 việc nhóm hiệu quả.
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn 0,25 văn:
- Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng
150 chữ) của đoạn văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn
theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng- phân - hợp,...
- Đảm bảo bố cục ba phần mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. Đây
chỉ là một đoạn trong bài văn nghị luận xã hội. HS không biến thành bài văn thu nhỏ.