Đề minh họa thi vào lớp 10 Ngữ văn 2025 - Sở GD Ninh Bình (Chuyên)

UBND TỈNH NINH BÌNH
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THEO CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 Môn thi chuyên: NGỮ VĂN ĐỀ MINH HOẠ
Thời gian làm bài: 120 phút,
không kể thời gian phát đề
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản sau:
GIÁ TỪNG THƯỚC ĐẤT
Năm mươi sáu ngày đêm bom gầm pháo giội,
Ta mới hiểu thế nào là đồng đội. Đồng đội ta
là hớp nước uống chung Nắm cơm bẻ nửa
Là chia nhau một trưa nắng, một chiều mưa
Chia khắp anh em một mẩu tin nhà
Chia nhau đứng trong chiến hào chật hẹp
Chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết. Bạn ta đó
Ngã trên dây thép ba tầng
Một bàn tay chưa rời báng súng,
Chân lưng chừng nửa bước xung phong.
Ôi những con người mỗi khi nằm xuống
Vẫn nằm trong tư thế tiến công! [...] Khi bạn ta lấy thân mình đo bước Chiến hào đi, Ta mới hiểu
giá từng thước đất,...
(Đầu súng trăng treo – Chính Hữu, NXB Văn học, Hà Nội, 1972)
Thực hiện yêu cầu sau:
Câu 1. (0,5 điểm) Khái quát về tình cảm của nhân vật trữ tình thể hiện trong đoạn thơ trên?
Câu 2. (0,75 điểm) Trình bày cách hiểu của anh, chị về quan điểm “đồng đội” của tác giả qua đoạn thơ sau:
Năm mươi sáu ngày đêm bom gầm pháo giội,
Ta mới hiểu thế nào là đồng đội. Đồng đội ta
là hớp nước uống chung Nắm cơm bẻ nửa
Là chia nhau một trưa nắng, một chiều mưa
Chia khắp anh em một mẩu tin nhà
Chia nhau đứng trong chiến hào chật hẹp
Chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết.
Câu 3. (0,75 điểm) Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong những câu thơ sau: Bạn ta đó
Ngã trên dây thép ba tầng
Một bàn tay chưa rời báng súng,
Chân lưng chừng nửa bước xung phong.
Ôi những con người mỗi khi nằm xuống
Vẫn nằm trong tư thế tiến công!
Câu 4. (1,0 điểm) Anh/ chị có suy nghĩ gì về “giá từng thước đất” qua những câu thơ sau: Khi bạn ta lấy thân mình đo bước Chiến hào đi, Ta mới hiểu
giá từng thước đất,...
II. PHẦN VIẾT (7,0 điểm) Câu 1. ( 2,0 điểm)
Từ nội dung của đoạn thơ ở phần đọc hiểu, anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận ngắn
(khoảng 1,5 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của bản thân về lòng biết ơn. Câu 2. (5,0 điểm).
Nhà nghiên cứu phê bình văn học Chu Văn Sơn từng viết:
Văn chương trong nghĩa đơn giản nhất của nó là sự cất tiếng của yêu thương để
bồi đắp yêu thương cho con người.
(Đa mang một cõi lòng không yên định, Chu Văn Sơn, NXB Hội Nhà văn, 2021)
Anh/ chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học của mình, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
------------------------- HẾT -------------------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
(Hướng dẫn chấm có 03 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG
Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Đáp án - Hướng dẫn chấm để đánh giá
tổng quát bài làm của học sinh, tránh chỉ quan tâm ý mà cho điểm một cách đơn thuần.
Do đặc trưng của môn Ngữ văn, tính chất cụ thể của đề thi và đặc điểm của kì thi Tuyển
sinh vào lớp 10 THPT; trên cơ sở bám sát biểu điểm và từng bài làm cụ thể của học sinh,
giám khảo chủ động, linh hoạt trong vận dụng tiêu chí cho điểm. Tôn trọng và khuyến
khích những bài làm sáng tạo, độc đáo, giàu cảm xúc.
Trong trường hợp thí sinh tổ chức bài làm theo cách riêng nhưng vẫn đáp ứng
được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như Đáp án - Hướng dẫn chấm. Điểm
từng câu không làm tròn. Điểm bài thi bằng tổng điểm các câu, không làm tròn.
B. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0
Tình cảm của nhân vật trữ tình thể hiện trong đoạn thơ: 0,5
- Tình cảm chân thành, thắm thiết, gắn kết sẻ chia của tình đồng
đội thiêng liêng, cao cả nơi chiến trường ác liệt. 1
- Vừa tự hào, bi tráng, vừa quặn thắt đau thương trước những hi
sinh, mất mát, sẻ chia thời khắc sinh tử cùng đồng đội trong 56
ngày đêm khói lửa của chiến dịch Điện Biên Phủ. 2
Cách hiểu về quan điểm “đồng đội” của tác giả: 0,75
- Đồng đội là hớp nước uống chung, nắm cơm bẻ nửa, chia nhau
một trưa nắng, một chiều mưa, chia khắp anh em một mẩu tin nhà,
chia nhau đứng trong chiến hào chật hẹp, chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết.
=> Tình cảm đồng đội được nâng dần lên từ những sinh hoạt bình
thường đến lẽ tử sinh của một đời người. “Đồng đội” là hai tiếng