Giáo án Chuyên đề Ngữ văn 12 Kết nối tri thức

Ngày soạn: …/ …./ ….. CHUYÊN ĐỀ 1.
TẬP NGHIÊN CỨU VÀ VIẾT BÁO CÁO VỀ MỘT VẤN ĐỀ VĂN HỌC HIỆN ĐẠI
Thời gian thực hiện: 10 tiết A. MỤC TIÊU CHUNG
1. Về kiến thức: Biết các yêu cầu và cách thức nghiên cứu một vấn đề văn học hiện đại
2. Về năng lực: Biết viết một báo cáo nghiên cứu về một vấn đề văn học hiện đại
3. Về phẩm chất: Chủ động, tự giác, tự tin trong học tập.
B. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
Tiết 1: TÌM HIỂU TRI THỨC TỔNG QUÁT
(Thời gian thực hiện: 1 tiết) I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Hiểu được khái niệm văn học hiện đại và nắm được các đặc trưng của văn học hiện đại.
2. Về năng lực: Phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học thông qua việc thực hiện
các nhiệm vụ học tập cụ thể liên quan đến việc nghiên cứu văn học hiện đại.
3. Về phẩm chất: Chủ động, tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập.
II.THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị dạy học
-Tranh, ảnh, bảng biểu, video clip, máy tính có kết nối internet, máy chiếu.
- Phiếu học tập để HS chuẩn bị nội dung thảo luận.
- Bút màu, giấy để trình bàỵ sản phẩm. 2. Học liệu
- CĐHT Ngữ văn lớp 12.
- Tài liệu tham khảo (sách báo, tạp chí... về văn học hiện đại Việt Nam.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Tổ chức Lớp Tiết Ngày dạy Sĩ số Vắng 2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG a. Mục tiêu:
- HS có tâm thế hứng thú, sẵn sàng tiếp cận bài học, kích hoạt tri thức nền về văn học hiện đại.
- HS có sự liên hệ hiểu biết cá nhân với chuyên đề học tập.
- HS có định hướng học tập, hình dung được sản phẩm học tập cần làm.
- HS sẵn sàng làm việc theo nhóm học tập. b. Nội dung:
- GV tổ chức dạng câu hỏi trắc nghiệm
- HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của gv- hs
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Đáp án:
GV cung cấp một số hình ảnh và tên của các tác giả VHTĐ VHHĐ
văn học, yêu cầu HS sắp xếp tên các tác giả thành - Nguyễn Trãi - Xuân Quỳnh
hai nhóm và lí giải tại sao có thể sắp xếp được như - Nguyễn Bính - Xuân Diệu vậy. - Hồ Xuân - Nguyễn Trãi Hương - Nguyễn Bính - Hồ Xuân Hương - Xuân Quỳnh -Xuân Diệu
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Quan sát, ghi chép và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: HS trả lời cá nhân.
Bước 4: Đánh giá, nhận xét việc thực hiện nhiệm
vụ và rút ra kết luận
Sở dĩ chúng ta có thể phân chia thành hai nhóm
tác giả bởi sự khác biệt về thời gian lẫn thi pháp. Đó
cũng là ranh giới cơ bản để phân biệt văn học trung
đại và văn học hiện đại.
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC a. Mục tiêu
- Học sinh có kiến thức tổng quát về văn học hiện đại.
- Học sinh có năng lực giải quyết vấn đề, hợp tác
- Học sinh chủ động, tích cực thực hiện các công việc của bản than trong học tập
b. Nội dung: Tìm hiểu tri thức tổng quát về văn học hiện đại
c. Sản phẩm: Phiếu học tập, tri thức tổng quát về văn học hiện đại.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
1. Khái niệm văn học hiện đại
- Gọi HS đọc phần tri thức tổng quát trong Sgk trang − Có nhiều cách hiểu khác nhau về 4-7 văn học hiện đại:
- GV chia lớp thành 4 nhóm, các nhóm hoàn thành các + Thứ nhất, văn học hiện đại là
thông tin trên phiếu học tập
một thời đại văn học, phân biệt với
Phiếu học tập số 1 văn học trung đại. Họ tên:
+ Thứ hai, văn học hiện đại là một Lớp: trào lưu văn học.
Những cách hiểu về khái niệm
+ Thứ ba, văn học hiện đại có thể VHHĐ?
được hiểu như một khuynh hướng
nghệ thuật, nhằm chỉ tính chất
Liệt kê những tác giả văn học hiện
cách tân, phá bỏ khuôn mẫu, giải
đại của Việt Nam và thế giới mà em
phóng cá tính trong văn chương. biết?
− Trong chuyên đề này, văn học
hiện đại được hiểu theo nghĩa
Phiếu học tập số 2
một thời đại văn học. Họ tên:
2. Đặc trưng của văn học hiện Lớp: đại
Ý thức về cá tính và phong cách cá
− Ý thức về cá tính và phong cách
nhân trong VHHĐ được thể hiện
cá nhân: Văn học hiện đại khẳng như thế nào?
định tiếng nói của cái tôi, cái riêng
Biểu hiện của việc phá vỡ điển phạm
như một cá thể duy nhất, không lặp trong VHHĐ? lại.
− Sự phá vỡ điển phạm: Văn học
Phiếu học tập số 3
hiện đại có xu hướng phá vỡ Họ tên:
những điển phạm, khuôn mẫu Lớp:
nhận thức và biểu đạt đã định
Những biểu hiện về sự cách tân nghệ
hình trong văn học trung đại. thuật trong VHHĐ?
− Sự cách tân về nghệ thuật: Các
Ví dụ của sự cách tân đó trong tác
trào lưu văn học liên tục thay thế, phẩm mà em đã học? phủ định lẫn nhau.
− Cảm quan cô đơn, bất an, hoài
Phiếu học tập số 4 nghi trước thực tại: Họ tên:
+ Âm hưởng chủ đạo trong văn Lớp:
học hiện đại là nỗi buồn
Biểu hiện của cảm quan “cô đơn, bất
+ Con người trong văn học hiện
an, hoài nghi trước thực tại” trong
đại là con người bị tha hoá trong VHHĐ?
thời đại lên ngôi của thế giới vật
Một số ví dụ về cảm quan “cô đơn,
chất, của những dây chuyền sản
bất an, hoài nghi trước thực tại”
xuất công nghiệp và cô đơn, hoang
trong các tác phẩm mà em đã học?
mang trước một thực tại phi lí,
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
không thể nhận thức, lý giải. Nhóm trưởng phân
công nhiệm vụ cho các thành viên, ghi kết quả thảo + Sự ra đời của những thủ pháp luận vào bảng nhóm.
nghệ thuật đặc biệt trong văn
chương như kĩ thuật dòng ý thức,
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ
Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận của mình.
trần thuật phân mảnh, ám dụ, huyền thoại hoá….
Bước 4: Đánh giá, nhận xét việc thực hiện nhiệm
vụ: GV nhận xét, kết luận, nhấn mạnh một số đặc
trưng quan trọng của VHHĐ.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: HS biết phân biệt những điểm khác biệt của văn học hiện đại so với VHTĐ.
b. Nội dung: Hoàn thành bảng so sánh văn học hiện đại với VHTĐ.
c. Sản phẩm: Bảng so sánh văn học hiện đại với VHTĐ.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV tổ
chức trò chơi giúp sức, chia lớp thành hai Tiêu chí VHTĐ VHHĐ
nhóm lớn , mỗi nhóm thay nhau điền các nội so sánh
dung vào hai bảng được kẻ sẵn theo yêu Quan
Thể hiện Văn chương là cầu: niệm văn đạo lý, nghệ thuật đi tìm Tiêu chí VHTĐ VHHĐ chương sáng tác và sáng tạo cái so sánh thơ văn để đẹp. Quan ………… ………… nói chí. niệm văn ………… ………….. Quan
Hướng về Hướng về cuộc chương
niệm thẩm cái đẹp quá sống hiện tại, đề Quan …………. ………….. mỹ
khứ, thiên cao vẻ đẹp con niệm …………. ………….. về cái cao người. thẩm mỹ cả, tao nhã. Đội ngũ ………… ………….. Đội ngũ Các nhà Trí thức Tây học sáng tác …………. ………….. sáng tác Nho mang tính Hình thức ………… …………… chuyên nghiệp chữ viết ………… ……………
Hình thức Chữ Hán, Chữ quốc ngữ
Tác giả, …………. ……………. chữ viết chữ Nôm
tác phẩm …………. ……………. Tác giả, Nguyễn Nam Cao, Xuân tiêu biêủ tác phẩm Trãi, Diệu, Nguyễn
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ tiêu biêủ nguyễn Tuân, NMC…
- HS tham gia trò chơi tiếp sức và điền Du… thông tin vào bảng
- Trao đổi, thảo luận để chốt kết quả chính xác
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm
vụ: Thành viên hai nhóm lần lượt viết thông tin vào bảng
Bước 4: GV nhận xét, đánh giá kết quả của hai nhóm
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: HS vận dụng tri thức trong bài học vào việc nhận diện các yếu tố đặc trưng của
văn học hiện đại qua một tác phẩm cụ thể.
b. Nội dung: HS so sánh một bài thơ trung đại với một bài thơ hiện đại có cùng chủ đề.
c. Sản phẩm: Kết quả hoạt động của HS
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của gv-hs
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV cho HS làm việc tại nhà, yêu cầu HS lập bảng so sánh
điểm giống và khác nhau của hai bài thơ cùng chủ đề, thuộc
hai thời đại khác nhau, chẳng hạn “Cáo tật thị chúng” của Mãn