Giáo án Hải khẩu linh từ Ngữ Văn 12 Kết nối tri thức

TIẾT…… : HẢI KHẨU LINH TỪ
(Đền thiêng cửa bể - Trích, Đoàn Thị Điểm) I. MỤC TIÊU 1. Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: Biết chủ động, tích cực thực hiện những
nhiệm vụ của bản thân trong học tập.
- Năng lực giao tiếp, hợp tác: Biết chủ động đề xuất mục đích hợp tác khi được giao nhiệm vụ.
2. Năng lực đặc thù
- Chỉ ra và phân tích được một số yếu tố của truyện truyền kì như đề tài,
nhân vật, ngôn ngữ, thủ pháp nghệ thuật…; đánh giá vai trò của yếu tố kì
ảo trong truyện truyền kì Đền thiêng cửa bể, liên hệ với vai trò của yếu tố
này trong truyện cổ dân gian.
- Xác định được chủ đề, ý nghĩa của truyện truyền kì Đền thiêng cửa bể.
- Vận dụng được kiến thức và kĩ năng đã học về văn bản Đền thiêng cửa
bể để đọc hiểu truyện truyền kì và thực hiện một số nhiệm vụ thực tiễn. 3. Về phẩm chất
Có ý thức và thái độ trân trọng, yêu quý lịch sử, văn hóa, văn học của dân tộc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục đích: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được,
huy động tri thức nền, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ GV giao nhiệm vụ:
- Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về truyện truyền kì Việt Nam thời
trung đại (nói về một số tác giả, tác phẩm).
- Trong khi đọc các tác phẩm văn học, đã có lúc nào em tưởng tượng, ước
mơ về một thế giới hoặc về những điều thần kì xuất hiện trong cuộc sống
của mình hay chưa? Nếu có, hãy chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của em về điều đó.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lắng nghe yêu cầu của GV
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời một số HS trả lời câu hỏi
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV nhận xét, kết luận:
- Thể loại văn xuôi tự sự có nguồn gốc từ văn học Trung Quốc, tiếp nhận
và chịu ảnh hưởng văn hóa Hán, được phát triển từ loại truyện chí quái, chí dị.
- Truyện truyền kì phát triển trên nền tảng thần thoại, truyền thuyết,... của
văn học dân gian và những tín ngưỡng văn hoá trong đời sống tinh thần của các dân tộc.
- Trong truyện truyền kì, yếu tố kì ảo được sử dụng như một phương thức
nghệ thuật có tính đặc thù nhằm thể hiện các vấn đề của thực tại.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Đọc – hiểu văn bản
I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
a. Mục tiêu: Giúp HS chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đọc hiểu văn
bản, hướng dẫn đọc và rèn luyện các chiến thuật đọc.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến .
c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV1: 1. Tác giả
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Đoàn Thị Điểm (1705 – 1748)
- Yêu cầu HS: Trình bày ngắn gọn biệt hiệu Hồng Hà nữ sĩ, người
thông tin về tác giả Đoàn Thị Điểm.
huyện Văn Giang, tỉnh Hưng
Yên, sinh ra trong một gia đình
có truyền thống khoa bảng.
- Cha và anh đều đỗ đạt và làm
nghề dạy học; bản thân bà cũng
từng mở trường và có công dạy
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
học cho cung nữ trong phủ chúa
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ Trịnh.
- Từ phần chuẩn bị ở nhà, HS thảo - Đoàn Thị Điểm là người tài
luận theo nhóm đôi, bổ sung những chi sắc, biết nghề làm thuốc, văn tiết còn thiếu.
chương nổi tiếng đương thời. - GV quan sát, hỗ trợ HS.
- Tác phẩm còn lại của bà gồm
Bước 3: Trao đổi, thảo luận báo cáo
có Truyền kì tân phả và bản dịch - GV gọi 2 HS phát biểu
Chinh Phụ ngâm khúc (nguyên
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
tác Hán văn của Đặng Trần
- GV nhận xét và đưa ra kết luận. Côn). NV2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Yêu cầu HS:
+ Nêu một số thông tin chính về văn 2. Văn bản bản?
a. Tác phẩm Truyền kì tân phả
- Có tên gọi khác là Tục Truyền
kì lục. Tên truyện cho thấy rõ ý
của tác giả là muốn tiếp nối
Truyền kì màn lục của Nguyễn
Dữ. Bản gốc Truyền kì tân phả
đã thất lạc, hiện còn biết được
một số dị bản. Bản lưu truyền
hiện nay do nhà sách Lạc Thiện
(Bìa sách Truyền kì tân phả, bản xuất bản (đầu thế kì XIX). AB.48)
b. Văn bản Hải khẩu linh từ
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Hải khẩu linh từ là một truyện
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
trong Truyền kì tân phả, kể về
- Từ phần chuẩn bị ở nhà, HS thảo nhân vật chính là nàng Bích
luận theo nhóm đôi, bổ sung những chi Châu, một cung phi đời Trần, là tiết còn thiếu.
người tài sắc đức độ, luôn quan - GV quan sát, hỗ trợ HS.
tâm chính sự. Truyện được viết
Bước 3: Trao đổi, thảo luận báo cáo
dựa trên một số sự kiện lịch sử - GV gọi 2 HS phát biểu
có thật với những tên người, tên
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
đất xác thực nhưng phần hư cấu
- GV nhận xét và đưa ra kết luận.
nghệ thuật vẫn hết sức đạm nét.
Ở đây, tác giả đã dựa vào nhiều