Giáo án Ôn tập cuối học kì 2 và hệ thống hóa về văn học Việt Nam (2024) Chân trời sáng tạo

Giáo án Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo – Bài Ôn tập cuối học kì 2 và hệ thống hóa
về văn học Việt Nam
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
ÔN TẬP CUỐI HỌC KÌ II VÀ HỆ THỐNG HÓA VỀ VĂN HỌC VIỆT NAM 1. Năng lực chung
Phát triển năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua
hoạt động đọc; năng lực hợp tác thông qua các hoạt động làm việc nhóm…
2. Năng lực đặc thù
- Trình bày được các nội dung cơ bản đã học trong học kì II, gồm kĩ năng đọc hiểu, viết,
nói và nghe; các đơn vị kiến thức tiếng Việt, văn học.
- Hiểu được yêu cầu về mục tiêu, nội dung và hình thức của các câu hỏi, bài tập trong
việc tự đánh giá kết quả học tập cuối học kì II. 3. Về phẩm chất
- Có thái độ nghiêm túc trong học tập
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục đích: Giúp huy động tri thức nền, HS biết được các nội dung cơ bản của bài học
cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV yêu cầu HS: Xem lại phần bài tập đã chuẩn bị ở nhà.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS thực hiện nhiệm vụ
Bước 3: Trao đổi, thảo luận báo cáo - Học sinh trả lời.
- Học sinh khác thảo luận, nhận xét.
- GV: Quan sát, hỗ trợ học sinh.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
- GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.
B. HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP VÀ TỰ ĐÁNH GIÁ
Hoạt động 1: Ôn tập cuối học kì 2 a. Mục đích:
- Trình bày được các nội dung cơ bản đã học trong học kì iI, gồm kĩ năng đọc hiểu, viết,
nói và nghe; các đơn vị kiến thức tiếng Việt, văn học.
- Hiểu được yêu cầu về mục tiêu, nội dung và hình thức của các câu hỏi, bài tập trong
việc tự đánh giá kết quả học tập cuối học kì Ii
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV chuyển giao nhiệm vụ: HS làm bài tập trong sgk
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ
- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận
- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả chuẩn bị.
- Các HS khác lắng nghe và cho ý kiến.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.
Câu 1 (trang 120 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xác định yếu tố tượng trưng hoặc siêu thực
trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo), ý nghĩa và vai trò của yếu tố đó trong
việc thể hiện chủ đề, cảm hứng của đoạn thơ. Trả lời:
Trong bài thơ “Đàn Ghi Ta Của Lor-ca” của Thanh Thảo, có một số yếu tố tượng trưng và siêu thực:
- Tượng trưng của Đàn ghi ta: Đàn ghi ta trong bài thơ đại diện cho nghệ thuật, sự cách
tân và khát vọng của người nghệ sĩ. Lor-ca, một nhân vật thiên tài, được tôn vinh qua
hình ảnh của cây đàn, thể hiện sự hy vọng vào một nền văn hóa mới.
- Siêu thực và hình ảnh tượng trưng: Bài thơ sử dụng ngôn ngữ trừu tượng và siêu thực
để tạo ra hình ảnh độc đáo. Tiếng đàn, áo choàng đỏ, vầng trăng, lá xanh, giọt nước mắt,
và chiếc ghi-ta màu bạc đều mang ý nghĩa sâu xa. Chúng tạo nên không gian tâm hồn và
thể hiện cảm xúc của người thơ. Quảng cáo
- Vai trò của yếu tố tượng trưng và siêu thực: Yếu tố này giúp thể hiện chủ đề về nghệ
thuật, tình yêu và sự hy vọng. Lor-ca, qua hình ảnh của cây đàn, trở thành biểu tượng
cho những người nghệ sĩ tài ba và khao khát thay đổi thế giới thông qua nghệ thuật
Câu 2 (trang 120 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chỉ ra một số đặc điểm của tiểu thuyết hiện
đại thể hiện qua một trong các văn bản sau:
- Hai quan niệm về gia đình và xã hội (trích Số đỏ, Vũ Trọng Phụng)
- Ở Va-xan (trích Hội chợ phù hoa, Uy-li-am Thác-cơ-rây)
- Ngày 30 Tết (trích Mùa lá rụng trong vườn, Ma Văn Kháng) Trả lời:
Tiểu thuyết hiện đại là một thể loại văn xuôi có hư cấu, thông qua nhân vật, hoàn cảnh,
và sự việc để phản ánh bức tranh xã hội rộng lớn và những vấn đề của cuộc sống con
người. Đặc điểm của tiểu thuyết hiện đại bao gồm:
- Tái hiện con người và cuộc sống: Tiểu thuyết hiện đại thường sử dụng cái nhìn giàu
chất văn xuôi để tái hiện cuộc sống con người và xã hội. Nhân vật và hoàn cảnh trong
tiểu thuyết thường được mô tả chi tiết, giúp độc giả hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh.
- Nhìn đời sống từ góc độ đời tư: Tiểu thuyết hiện đại thường tập trung vào cuộc sống
hàng ngày, những khía cạnh cá nhân, tâm lý, và mâu thuẫn trong xã hội. Nhân vật đối
diện với những quyết định, thách thức, và sự thay đổi trong cuộc sống. Quảng cáo
- Nhân vật nếm trải: Nhân vật trong tiểu thuyết hiện đại thường phản ánh những trải
nghiệm, cảm xúc, và khát vọng của con người. Họ là những người thực sự nếm trải cuộc
sống, đối mặt với những vấn đề và biến cố.
- Xóa khoảng cách trần thuật và nội dung trần thuật: Tiểu thuyết hiện đại thường khám
phá và khai thác các vấn đề xã hội, văn hóa, và tâm lý con người bằng cách mô tả đa
dạng và đa chiều. Nó không giới hạn bởi cách kể chuyện truyền thống, mà thường sử
dụng nhiều phong cách và kỹ thuật khác nhau.
Ví dụ về các tác phẩm thể hiện đặc điểm này:
- “Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng:
+ Sử dụng lớp ngôn ngữ đa dạng và phong phú.
+ Từ ngôn ngữ vỉa hè, thành thị, ngôn ngữ lãng mạn đến ngoại lai,…đều đủ cả, nhằm
góp phần diễn đạt cái xã hội mà mọi thứ đều tạp nham, xiêu vẹo.
+ Lời nói nhân vật bộc lộ được tính cách, tư tưởng, phẩm chất của nhân vật. Quảng cáo
+ Phong cách hiện thực thể hiện trong văn bản: tái hiện chân thực hiện thực xã hội, xã
hội tư sản bịp bợm, đang chạy theo lối sống văn minh rởm, hết sức lố lăng thối nát.