Giáo án Phương trình đường thẳng Toán 10 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
BÀI 3: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG
THỜI GIAN THỰC HIỆN: 3 TIẾT I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
● Mô tả được phương trình tổng quát và phương trình tham số của đường
thẳng trong mặt phẳng toạ độ.
● Thiết lập được phương trình của đường thẳng trong mặt phẳng khi biết: một
điểm và một vectơ pháp tuyến; một điểm và một vectơ chỉ phương; hai điểm.
● Giải thích được mối liên hệ giữa đồ thị hàm số bậc nhất và đường thẳng
trong mặt phẳng toạ độ.
● Vận dụng được kiến thức về phương trình đường thẳng để giải một số bài
toán liên quan đến thực tiễn. 2. Năng lực
- Năng lực chung:
● Năng lực tự chủ và tự học: Tự đánh giá và điều chỉnh được kế hoạch học
tập, tự nhận ra được sai sót và cách khắc phục sai sót.
● Năng lực giao tiếp và hợp tác: Trao đổi, thảo luận tìm ra các sản phẩm học
tập theo yêu cầu, phản biện và thuyết trình trước đám đông. Năng lực riêng:
● Năng lực tư duy và lập luận toán học: Lập luận hợp lí, giải thích được cách
thức giải quyết vấn đề.
● Năng giải quyết vấn đề toán học: Sử dụng các kiến thức liên quan để giải
quyết, lựa chọn cách thức giải quyết phù hợp.


● Năng lực mô hình hoá toán học: Giải quyết những vấn đề toán học trong mô hình được thiết lập. 3. Phẩm chất
● Trách nhiệm: Tự giác hoàn thành công việc mà bản thân được phân công,
phối hợp với các thành viên trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ đúng thời gian.
● Trung thực: Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
● Nhân ái: Có ý thức tôn trọng ý kiến của các thành viên trong nhóm khi hợp tác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án, đồ dùng dạy học, hình ảnh liên
quan để minh hoạ cho bài học.
2. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng
nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Gợi tình huống máy bay cất cánh trong thực tiễn cuộc sống nhằm thu hút HS vào bài học.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu trong SGK.
c) Sản phẩm: HS có dự đoán về câu hỏi mở đầu.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu:
Một máy bay cất cánh từ sân bay theo một đường thẳng nghiêng với phương nằm
ngang một góc 20o, vận tốc cất cánh là 200 km/h. Hình 24 minh hoạ hình ảnh
đường bay của máy bay trên màn hình ra đa của bộ phận không lưu. Để xác định vị


trí của máy bay tại những thời điểm quan trọng (chẳng hạn: 30 s, 60 s, 90 s, 120 s),
người ta phải lập phương trình đường thẳng mô tả đường bay.
Làm thế nào để lập phương trình đường thẳng trong mặt phẳng toạ độ?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, suy nghĩ về câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS theo dõi, đưa ra dự đoán của mình.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào bài học mới: "Để xác định vị trí của máy bay tại những thời điểm quan
trọng, người ta phải lập phương trình đường thẳng mô tả đường bay. Vậy làm thế
nào để lập phương trình đường thẳng trong mặt phẳng tọa độ, bài học ngày hôm
nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu. Chúng ta cùng vào Bài 3: Phương trình đường thẳng"
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Phương trình tham số của đường thẳng.
a) Mục tiêu: HS mô tả được phương trình tham số của đường thẳng trong mặt phẳng toạ độ.
b) Nội dung: HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy
nghĩ làm các HĐ1, 2; Luyện tập 1; đọc hiểu Ví dụ 1.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học; Kết quả thực hiện các HĐ1,
2; Luyện tập 1 của HS.


d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
I. Phương trình tham số của đường thẳng
1. Vectơ chỉ phương của đường thẳng - HS thực hiện HĐ1. HĐ1:
+ Vẽ một đoạn thẳng bất kì song song
với đường thẳng ∆.
+ Đánh dấu mũi tên chiều của đoạn
thẳng đó, ta được 1 vectơ thỏa mãn
- GV yêu cầu HS từ HĐ1, rút ra khái yêu cầu bài toán.
niệm vectơ chỉ phương của đường Kết luận: thẳng.
Vectơ ⃗u được gọi là vectơ chỉ phương - GV:
của đường thẳng ∆ nếu ⃗u≠ ⃗0 và giá của
+ Nếu ⃗u là một vectơ chỉ phương của ⃗u song song hoặc trùng với ∆.
∆ thì k⃗u(k≠ 0) có là một vectơ chỉ Nhận xét:
phương của ∆ không?
+ Nếu ⃗u là một vectơ chỉ phương của
+ Khi biết một điểm và một vectơ chỉ ∆ thì k⃗u(k≠0) cũng là một vectơ chỉ
phương của đường thẳng, có xác định phương của ∆.
được một đường thẳng không?
+ Một đường thẳng hoàn toàn được
xác định khi biết một điểm và một