Giáo án Thực hành đọc hiểu: Chiếc thuyền ngoài xa Ngữ Văn 12 Cánh diều

TIẾT…… : CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA (Nguyễn Minh Châu) I. MỤC TIÊU
1. Về mức độ/ yêu cầu cần đạt
- Cảm nhận được suy nghĩ của người nghệ sĩ nhiếp ảnh khi phát hiện ra sự thật:
đằng sau bức ảnh rất đẹp về chiếc thuyền trong sương sớm mà anh tình cờ chụp
được là số phận đau đớn của người phụ nữ và bao ngang trái trong một gia đình làng chài.
- Thấy được nghệ thuật kết cấu độc đáo, cách triển khai cốt truyện, khắc họa nhân
vật của cây bút viết truyện ngắn có bản lĩnh và tài hoa. 2. Về năng lực a. Năng lực chung
- Hình thành năng lực làm việc nhóm, năng lực gợi mở,…
- Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc đọc và hoàn thiện phiếu học tập ở nhà.
- Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động tạo lập văn bản.
b. Năng lực đặc thù
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Chiếc thuyền ngoài xa.
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có cùng chủ đề. 3. Về phẩm chất
- Hình thành, bồi đắp cho HS lòng can đảm, tinh thần đấu tranh bảo vệ lễ phải.
- Chăm chỉ, tự giác học tập, tìm tòi và sáng tạo.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục đích: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm
thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV giao nhiệm vụ:
+ GV tổ chức cho HS chơi trò chơi ghép tranh. GV chia lớp làm 2 nhóm và phát
các mảnh ghép của bức tranh cho từng nhóm.Yêu cầu các thành viên trong nhóm
ghép nhanh trong thời gian 3 phút.
+ GV nhận xét về sản phẩm của hai nhóm (Bức tranh 1 là bức tranh thiên nhiên
trên biển, bức tranh 2 là bức tranh về cảnh bạo lực gia đình).
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS thảo luận và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo sản phẩm
- HS trình bày sản phẩm thảo luận.
- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
a. Mục tiêu: Giúp HS chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đọc hiểu văn bản,
hướng dẫn đọc và rèn luyện các chiến thuật đọc.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi
liên quan đến tác giả Quân Quỳnh và văn bản Thuyền và biển.
c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV1: 1. Tác giả
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989)
- GV tổ chức cho HS tìm hiểu tác giả - Quê quán: xã Quỳnh Hải, huyện
dựa vào nội dung đã đọc ở nhà, trả lời Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. câu hỏi sau:
- Gia đình: sinh ra trong một gia đình
+ Hãy trình bày hiểu biết của em về nông dân khá giả.
tác giả Nguyễn Minh Châu.
- Con người: là một người rụt rè, nhút nhát. - Trước 1975:
+ Nguyễn Minh Châu là ngòi bút sử thi
có thiên hướng trữ tình lãng mạn.
+ Tác phẩm tiêu biểu: Cửa sông
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
(1967), Mảnh trăng cuối rừng (1970),
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Dấu chân người lính (1972),…
- HS thảo luận và trả lời câu hỏi. - Sau 1975:
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo + Ông chuyển hẳn sang cảm hứng thế sản phẩm
sự với những vấn đề đạo đức và triết lý
- HS trình bày sản phẩm thảo luận. nhân sinh.
- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung + Tác phẩm tiêu biểu: Người đàn bà câu trả lời của bạn.
trên chuyến tàu tốc hành (1983), Bến
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
quê (1985), Chiếc thuyền ngoài xa
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến (1987),… thức.
- Phong cách: đậm chất tự sự triết lý và
chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời.
 Là cây bút tiên phong của văn học
Việt Nam thời kì đổi mới. Ông thuộc
trong số những người mở đường tinh NV2:
anh và tài năng nhất của văn học ta
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ hiện nay.
- GV tổ chức cho HS tìm hiểu tác giả 2. Văn bản
dựa vào nội dung đã đọc ở nhà, trả lời - Xuất xứ: In trong tập truyện cùng tên câu hỏi sau: (1987)
+ Hãy trình bày hiểu biết của em về - Hoàn cảnh sáng tác: 1983, truyện ra
tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
đời trong hoàn cảnh đất nước ta đang
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
dần đổi mới, cuộc sống kinh tế có
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
nhiều mặt trái, nhiều tồn tại khiến ta
- HS thảo luận và trả lời câu hỏi. phải băn khoăn.
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo - Tác phẩm mang đậm phong cách tự sản phẩm
sự triết luận dung dị đời thường.
- HS trình bày sản phẩm thảo luận.
- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung