Giáo án Thực hành tiếng Việt trang 71 Ngữ Văn 12 Cánh diều

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
TIẾT…… : THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
LỖI LÔ GÍCH, CÂU MƠ HỒ VÀ CÁCH SỬA I. MỤC TIÊU
1. Về mức độ/ yêu cầu cần đạt
- Nhận biết được lỗi câu logic, câu mơ hồ và cách sửa.
- Phân tích được các đặc điểm cơ bản của lỗi logic, câu mơ hồ và vận dụng được vào quá trình giao tiếp. 2. Về năng lực a. Năng lực chung
- Hình thành năng lực làm việc nhóm, năng lực gợi mở,…
- Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc đọc và hoàn thiện phiếu học tập ở nhà.
- Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động tạo lập văn bản.
b. Năng lực đặc thù
- Năng lực nhận và phân tích lỗi câu logic, câu mơ hồ và cách sửa.
- Phát triển năng lực ngôn ngữ. 3. Về phẩm chất
- Giáo dục học sinh có ý thức sử dụng tiếng Việt và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
- Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường, trong sách báo và
từ các nguồn tin cậy khác vào học tập và đời sống hằng ngày.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS trả lời những câu hỏi mang tính gợi mở vấn đề.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Giao nhiệm vụ
- GV đưa ra ví dụ và yêu cầu HS nhận xét về cách truyền đạt nghĩa trong câu:
Loan không thích nghệ thuật, vì cô ấy không biết làm thơ.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS suy nghĩ, trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời một số HS trả lời câu hỏi
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đưa ra kết luận.
- Ví dụ trên không rõ ràng về nghĩa, mắc lỗi logic. Vậy làm thế nào để khắc phục
lỗi này? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Khám phá
a. Mục tiêu: HS tìm hiểu, tiếp thu kiến thức lỗi về lỗi câu logic, câu mơ hồ và cách sửa.jk , , .
b. Nội dung: HS vận dụng kiến thức trong SGK để thực hiện nhiệm vụ.
c. Sản phẩm: HS nắm rõ kiến thức bài học.
d. Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Lỗi lô gích
- GV yêu cầu HS đọc thẻ nội dung - Lỗi logic là hiện tượng câu hoặc đoạn
trong SGK và đặt câu hỏi:
văn, văn bản có những thông tin, lập
+ Nêu lỗi câu logic, lỗi câu mơ hồ và luận mâu thuẫn nhau hoặc thiếu nhất cách sửa.
quán, không đầy đủ, không phù hợp
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
với lí lẽ thông thường và thực tế.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ Ví dụ:
- HS thực hiện nhiệm vụ.
Trong giáo dục nói chung và trong
Bước 3: Báo cáo kết quả
bóng rổ nói riêng, chúng ta đã đạt
- GV mời một số HS trình bày kết quả được những thành công nhất định.
trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, Câu này chứa các từ ngữ thể hiện cách nhận xét.
tư duy thiếu nhất quán: giáo dục và
Bước 4: Nhận xét, đánh giá
bóng rổ không thuộc cùng lĩnh vuejc
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến nên không thể sử dụng cách diễn đạt thức. nói chung, nói riêng.
- Để sửa lỗi logic, người viết cần xác
định đúng nguyên nhân gây ra lỗi và
thay thế bằng các từ ngữ phù hợp, đảm
bảo tính thống nhất và phù hợp với tư
duy cũng như thực tế khách quan. Ví dụ:
Câu trên có hai cách sửa: (1) Trong thể
thao nói chung và trong bóng rổ nói
riêng, chúng ta đã đạt được những
thành công nhất định; (2) Trong giáo
dục nói chung và trong giáo dục thể
chất nói riêng, chúng ta đã đạt được
những thành công nhất định. 2. Lỗi câu mơ hồ
Câu mơ hồ là câu mắc lỗi dùng từ hoặc
lỗi cấu tạo khiến người nghe (người
đọc) có thể hiểu theo nhiều cách khác
nhau, không đúng ý người nói (người viết). Ví dụ:
Xe không phải rẽ trái!
Câu này có ba cách hiểu: Xe này không
bắt buộc phải rẽ trái; hay: Các loại xe
nói chung không bắt buộc phải rẽ trái;
Xe không tải (không chở người hoặc hàng hóa) phải rẽ trái.
Để sửa câu mơ hồ, người viết cần thêm
những từ ngữ phù hợp để làm nổi bật
thông báo duy nhất của câu, tránh hiểu lầm.
Trong giao tiếp, cần tránh viết (nói)
những câu có thể hiểu theo nhiều
nghĩa, đặc biệt là trong các văn bản
hành chính và khoa học. Tuy nhiên,
cũng cần phân biệt câu mắc lỗi mơ hồ