Giáo án Tổng và hiệu của hai vecto Toán 10 Cánh diều

BÀI 4: TỔNG VÀ HIỆU CỦA HAI VECTƠ (2 TIẾT) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
 Thực hiện được các phép toán tổng và hiệu của hai vectơ.
 Sử dụng được vectơ và các phép toán trên vectơ để giải thích một số hiện
tượng có liên quan đến vật lí (ví dụ: những vấn đề liên quan đến lực, đến chuyển động, ...). 2. Năng lực
- Năng lực chung:
 Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá.
 Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm.
 Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
- Năng lực riêng:
 Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu tìm ra mối liên hệ
giữa các đối tượng đã cho và nội dung bài học về tổng và hiệu của hai vectơ,
từ đó có thể áp dụng kiến thức đã học để giải quyết các bài toán.
 Mô hình hóa toán học, giải quyết vấn đề toán học: thiết lập đối tượng toán
học, tính toán với tổng hiệu của hai vectơ từ đó, giải quyết các vấn đề liên
quan tới các đại lượng đó.  Giao tiếp toán học.
 Sử dụng công cụ, phương tiện học toán. 3. Phẩm chất
 Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc
nhóm, tôn trọng ý kiến các thành viên khi hợp tác.
 Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến
thức theo sự hướng dẫn của GV.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU


1. Đối với GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án, đồ dùng dạy học, thước thẳng có
chia khoảng, phiếu học tập.
2. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng
nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) a) Mục tiêu:
- HS thấy nhu cầu biểu diễn hướng của hợp lực của hai lực cùng điểm đặt và không cùng phương.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, suy nghĩ trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi mở đầu, bước đầu có hình dung về việc phải
biểu diễn hướng của hợp lực.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu:
Quan sát hình ảnh hai người cùng kéo một chiều thuyền theo hai hướng khác nhau
(Hình 48). Tuy nhiên, chiếc thuyền lại không di chuyển theo cùng hướng với một
trong hai người đó mà di chuyển theo một hướng khác.
Tại sao chiếc thuyền lại di chuyển như vậy?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, suy nghĩ trả lời câu hỏi.


Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào bài học mới: " Hướng di chuyển của tàu phụ thuộc vào hai lực do hai bạn
kéo. Tương tự, một vật thường chịu tác động của nhiều lực. Ta đã biết dùng vectơ
để biểu diễn các đại lượng đó; bài học này xây dựng các phép toán trên vectơ,
tương thích với việc tổng hợp vận tốc, tổng hợp và phân tích lực".
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Tổng của hai vectơ a) Mục tiêu:
- HS phát biểu được khái niệm tổng của hai vectơ.
- HS thực hiện được phép toán tổng của hai vectơ. b) Nội dung:
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ làm các
HĐ1, 2, 3, Luyện tập 1,2, 3 đọc hiểu Ví dụ.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, tính được tổng của hai vectơ.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
I. Tổng của hai vectơ
- HS thực hiện HĐ1. GV có thể gợi ý: 1. Định nghĩa
Vật đó đã dịch chuyển từ vị trí ban HĐ1:
đầu là A đến vị trí cuối là điểm nào?
(Điểm cuối là điểm C).
- GV giới thiệu: Khi có ba điểm A, B,
C bất kì tì tổng của hai vectơ ⃗ AB ,⃗ BC là vectơ ⃗ AC.
a. Vectơ dịch chuyển của vật từ A đến

- HS khái quát lại. B là ⃗
AB và từ B đến C là ⃗ BC .
- GV lưu ý: đây là trường hợp điểm b. Vectơ dịch chuyển tổng hợp của vật
cuối của vectơ này là điểm đầu của là ⃗ AC. vectơ kia. Kết luận:
Liệu hai vectơ bất kì thì tình tổng như Với ba điểm bất kì A, B, C, vectơ ⃗ AC thế nào?
được gọi là tổng của hai vectơ ⃗ AB và
- HS thực hiện HĐ2. GV: ⃗ BC, kí hiệu là ⃗ AC = ⃗ AB + ⃗ BC
+ Làm thế nào để vẽ vectơ ⃗ AB sao cho HĐ2: ⃗ AB=⃗a.
a. Lấy điểm A bất kì, qua A vẽ đường
thẳng song song với giá của vectơ ⃗a,
trên đường thẳng này về phía cùng
hướng với vectơ ⃗a, lấy điểm B sao cho |⃗ AB|=|⃗a|.
Tương tự, lấy điểm C sao cho |⃗
BC|=|⃗b|. Vậy ta có ⃗ AB=⃗a ,⃗ BC=⃗b
+ Tổng của hai vectơ ⃗a+⃗b chính là
tổng của hai vectơ nào? (Là tổng của hai vectơ ⃗ AB+⃗ BC).
- GV giới thiệu thêm: đây được gọi là quy tắc ba điểm.
b. Tổng của hai vectơ ⃗a và⃗b bằng vectơ
- Gv giới thiệu: Vậy với hai vectơ bất ⃗ AC
kì, ta có thể quy lạ về quen bằng cách Kết luận:
dựng thêm vectơ bằng vectơ ban đầu Cho hai vectơ ⃗a, ⃗b. Lấy một điểm A tuỳ
sao cho hai vectơ có điểm cuối của ý, vẽ ⃗ AB=⃗a, ⃗
BC =⃗b. Vectơ ⃗ AC được
vectơ này là điểm đầu của vectơ kia.
gọi là tổng của hai vectơ ⃗a và ⃗b, kí
- HS khái quát cách tìm tổng hai hiệu ⃗
AC = ⃗a + ⃗b.
vectơ ⃗a+⃗b. GV chuẩn hóa kiến thức,