Giáo án Viết bài văn nghị luận Ngữ Văn 12 Kết nối tri thức

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/… TIẾT…… : VIẾT
VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ VIỆC VAY MƯỢN – CẢI BIẾN –
SÁNG TẠO TRONG MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC I. MỤC TIÊU 1. Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: Biết chủ động, tích cực thực hiện những
nhiệm vụ của bản thân trong học tập.
- Năng lực giao tiếp, hợp tác: Biết chủ động đề xuất mục đích hợp tác khi được giao nhiệm vụ.
2. Năng lực đặc thù
- Nhận biết được những yêu cầu của kiểu bài, bao gồm việc xác định
người sáng tác đã tiếp nhận/ vay mượn những yếu tố nào từ tác phẩm có
trước, có những cải biến (về nội dung, về hình thức) và sáng tạo riêng
như thế nào, phân tích được tác động của những điều đó đến việc thể hiện
thông điệp, cảm xúc,... của tác giả.
- Biết thực hành viết bài văn nghị luận (về việc tiếp nhận ảnh hưởng và
sáng tạo trong một hoặc một nhóm tác phẩm văn học) theo các bước được hướng dẫn.
- Vận dụng được kiến thức và kĩ năng đã học để thực hiện một số nhiệm vụ thực tiễn. 3. Về phẩm chất
Tích cực tìm kiếm tư liệu để hoàn thiện bài viết, cẩn trọng để tạo lập một
văn bản nghị luận về việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, tài liệu tham khảo, kế hoạch bài dạy
- Phiếu học tập, trả lời câu hỏi
- Bảng giao nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh
- SGK, SBT Ngữ văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục đích: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được,
huy động tri thức nền, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi Think – Pair – Share thực hiện nhiệm
vụ: Chia sẻ suy nghĩ của em về sự sáng tạo trong văn học.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân để đưa ra đáp án.
- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện 2 – 3 HS chia sẻ.
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá.
- Gợi mở: Sáng tạo là quy luật đặc thù của văn học, là điều kiện tiên
quyết của văn học. Bởi đặc trưng của văn học là hoạt động sáng tạo có
tính chất cá thể. Nếu cá tính nhà văn mờ nhạt, không tạo được tiếng nói
riêng, giọng điệu riêng thì đó là sự tự sát trong văn chương. Nhà văn
Tuocghenhev khẳng định: “Cái quan trọng trong tài năng văn học là
tiếng nói của mình, là cái giọng riêng biệt của chính mình không thể tìm
thấy trong cổ họng của bất kì một người nào khác”. Nguyễn Tuân cũng
từng nhấn mạnh: “Nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo. Vì vậy, nó đòi
hỏi phải có phong cách, tức là phải có nét gì đó rất mới, rất riêng thể
hiện trong tác phẩm của mình.”.
- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng
nhau củng cố kiến thức về phần viết bài văn nghị luận về việc vay mượn
– cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu yêu cầu kiểu bài
a. Mục tiêu: Nhận biết được các yêu cầu của bài viết.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kết hợp hướng dẫn của GV để chuẩn bị bài viết.
c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
SẢN PHẨM CẦN ĐẠT
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
1. Yêu cầu kiểu bài
- GV yêu cầu HS đọc nội dung - Giới thiệu chung về tác phẩm
trong SGK và trả lời câu hỏi:
được lựa chọn; mối quan hệ giữa
+ Nêu yêu cầu về kiểu bài.
tác phẩm đó với tác phẩm mà nó đã
- HS tiếp nhận nhiệm vụ. chịu ảnh hưởng.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- Chỉ ra và phân tích được các
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan phương diện, khía cạnh chủ yếu của đến bài học
sự tiếp nhận, chịu ảnh hưởng,...
Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo trong tác phẩm. cáo sản phẩm
- Chỉ ra và phân tích được những
điểm cách tân, sáng tạo của tác giả
- HS trình bày sản phẩm thảo luận.
khi tiếp nhận ảnh hưởng từ tác
- GV gọi HS khác nhận xét, bổ phẩm khác.
sung câu trả lời của bạn.
- Đánh giá giá trị của tác phẩm xét
Bước 4: Đánh giá kết quả thực trên phương diện tiếp nhận và sáng hiện
tạo dựa vào các dẫn chứng cụ thể
- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức.
Hoạt động 2: Đọc và phân tích bài viết tham khảo
a. Mục tiêu: HS nắm được các ý, hình dung ra được cách làm bài viết tham khảo.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kết hợp hướng dẫn của GV để phân tích bài viết tham khảo.
c. Sản phẩm: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
2. Đọc và phân tích bài viết tham
- GV yêu cầu HS đọc nội dung khảo
trong SGK và trả lời câu hỏi: * Đọc
+ Phân tích bài viết tham khảo
* Phân tích bài viết tham khảo
+ Trả lời câu hỏi cuối bài.
1. Theo tác giả bài viết, trong
1. Theo tác giả bài viết, trong truyện ngắn Sự tích những ngày
truyện ngắn Sự tích những ngày đẹp trời, Hoà Vang đã kế thừa và
đẹp trời, Hòa Vang đã kế thừa và làm biến đổi những phương diện cơ
làm biến đổi những phương diện bản sau của “mẫu gốc”: nào của “mẫu gốc”? * Kế thừa:
2. Khi bàn về sự “biến đổi” của - Cốt truyện: Giữ nguyên cốt truyện
nhân vật ở truyện ngắn so với nhân chính của truyền thuyết Sơn Tinh,
vật ở “mẫu gốc”, theo bạn, tác giả Thuỷ Tinh.