Phiếu bài tập Tuần 4 Củ khoai nướng Ngữ văn 7

CỦ KHOAI NƯỚNG ( Tạ Duy Anh)
Sau trận mưa rào vòm trời như được rửa sạch, trở nên xanh và cao hơn. Đã chớm hè
nhưng trời vẫn lành lạnh, cái lạnh làm người ta hưng phấn và chóng đói. Thường Mạnh
đi học về là đi thả trâu. Tối mịt cậu rong trâu về, đầu tưởng tượng đến một nồi cơm bốc khói nghi ngút.
Nhưng từ giờ đến tối còn lâu và cậu cần phải tìm được một việc gì đó trong khi con
trâu đang mải miết gặm cỏ. Cậu bèn ngồi đếm từng con sáo mỏ vàng đang nhảy kiếm ăn
trên cánh đồng màu đã thu hoạch. Thỉnh thoảng chúng lại nghiêng ngó nhìn cậu, ý
chừng muốn dò la xem “anh bạn khổng lồ” kia có thể chơi được không. Chợt Mạnh phát
hiện ra một đám mầm khoai đỏ au, mập mạp, tua tủa hướng lên trời. Kinh nghiệm đủ
cho cậu biết bên dưới những chiếc mầm là củ khoai lang sót. Với bất cứ đứa trẻ trâu nào
thì điều đó cũng tương đương với một kho báu. Nó bị sót lại từ trước Tết và bây giờ nó
sẽ rất ngọt. Để xem, anh bạn to cỡ nào? Không ít trường hợp bên dưới chỉ là một mẩu
khoai. Nước miếng đã kịp tứa khắp chân răng khi cậu tưởng tượng đến món khoai
nướng. Ruột nó trong như thạch. Những giọt mật trào ra, gặp lửa tạo một thứ hương
thơm chết người, nhất là khi trời lại lành lạnh thế này. Thật may là mình đem theo lửa -
cậu lẩm bẩm. Sợ niềm hy vọng đi veo mất nên cậu rón rén bới lớp đất mềm lên. Khi cậu
hoàn toàn tin nó là một củ khoai thì cậu thọc sâu tay vào đất, sâu nữa cho đến khi những
ngón tay cậu ôm gọn củ khoai khá bự, cậu mới từ từ lôi nó lên. Chà, thật tuyệt vời. Nó
không chỉ đơn thuần là củ khoai sót. Nó y như quà tặng, một thứ kho báu trời đất ban riêng cho cậu.
Mạnh đã có việc để làm, mà lại là một việc làm người ta háo hức. Trong chốc lát
đống cành khô bén lửa và đợi đến khi nó chỉ còn lớp than hồng rực Mạnh mới vùi củ
khoai vào. Cậu ngồi im lắng nghe một sự dịch chuyển vô cùng tinh tế dưới lớp than, cùi
trắng muốt đang bị sức nóng ủ cho thành mật. Từng khoảnh khắc với Mạnh lúc này trở
nên vô cùng huyền diệu. Rồi có một mùi thơm cứ đậm dần, cứ quánh lại, lan tỏa, xoắn
xuýt. Cậu nhớ lại có lần bà kể, nhờ đúng một củ khoai nướng mà ông cậu thoát chết đói
và sau đó làm nên sự nghiệp. Chuyện như cổ tích nhưng lại có thật. Nào, để xem sau đây
cậu sẽ làm nên công trạng gì.
Chợt cậu thấy có hai người, một lớn, một bé đang đi tới. Ông già ôm theo bọc tay
nải còn cậu bé thì cứ ngoái cổ lại phía làng. Cậu nhận ra hai ông cháu lão ăn mày ở xóm
bên. Hôm nay, chẳng có phiên chợ sao ông cháu lão cũng ra khỏi nhà nhỉ. Vài lần giáp
mặt cậu bé và thấy mặt mũi nó khá sáng sủa. Bố mẹ nó chết trong một trận lũ quét nên
nó chỉ trông cậy vào người ông mù lòa. Mạnh lén trút ra tiếng thở dài khi ông cháu lão
ăn mày đã đến rất gần. Có thể thấy rõ cánh mũi lão phập phồng như hà hít tìm thứ mùi
vị gì đó. Cậu bé vẫn câm lặng, thỉnh thoảng lén nhìn Mạnh.


- Mùi gì mà thơm thế - ông cậu bé lên tiếng - Hẳn ai đang nướng khoai. Ngồi nghỉ
một lát để ông xin lửa hút điếu thuốc đã cháu.
Ông lão lần túi lấy gói thuốc lào. Thằng bé giúp ông tháo khỏi lưng chiếc điếu nhỏ
xíu. Mùi khoai nướng vẫn ngào ngạt và Mạnh đành ngồi chết gí, không dám động cựa.
Chỉ khi ông lão nhờ, cậu mới cúi xuống thổi lửa. Chà, ông cháu lão mà ngồi dai là củ
khoai cháy mất. Đã có mùi vỏ cháy. Lửa sẽ lấn dần vào cho đến khi biến củ khoai thành
đen thui mới thôi. Dường như đoán được nỗi khó xử của Mạnh, ông lão bảo:
- Tôi chỉ xin lửa thôi...
Mạnh như bị bắt quả tang đang làm chuyện vụng trộm, mặt đỏ lên. Nhưng ông lão
mắt lòa không thể nhìn thấy còn cậu bé ý tứ nhìn đi chỗ khác.
- Thôi, chào cậu nhé. Ta đi tiếp đi cháu!
Ông lật đật đứng dậy, bám vào vai cậu bé, vội vã bước. Cậu bé lặng lẽ nhìn Mạnh
như muốn xin lỗi vì đã làm khó cho cậu. Cái nhìn đĩnh đạc của một người tự trọng,
không muốn bị thương hại khiến Mạnh vội cúi gằm xuống. Ôi, giá như có ba củ khoai,
chí ít cũng là hai củ. Đằng này chỉ có một... Mạnh thấy rõ tiếng chân hai ông cháu xa
dần. Nhưng chính khi ấy, khi củ khoai nóng hổi, lớp vỏ răn lại như từng gợn sóng nằm
phơi ra trước mắt Mạnh, thì nỗi chờ đón háo hức lúc trước cũng tiêu tan mất. Giờ đây củ
khoai như là nhân chứng cho một việc làm đáng hổ thẹn nào đó. Dù Mạnh có dối lòng
rằng mình chẳng có lỗi gì sất nhưng cậu vẫn không dám chạm vào củ khoai... Hình như
đã có người phải quay mặt đi vì không dám ước có được nó. Có thể ông nội cậu đã từng
nhìn củ khoai nướng cho ông làm nên sự nghiệp bằng cái cách đau đớn như vậy.
Mặc dù rong trâu về từ chiều nhưng mãi tối mịt Mạnh mới vào nhà. Giờ đây mới là
lúc cậu sống trọn vẹn với cảm giác ngây ngất của người vừa được ban tặng một món quà
vô giá. Cậu nhắm mắt lại mường tượng giây phút cậu bé kia mở gói giấy báo ra. Nửa củ
khoai khi đó sẽ khiến cậu ta liên tưởng đến phép lạ, có thể lắm chứ! Và rồi cậu thấy lâng
lâng đến mức chính mình tự hỏi liệu đây có phải là giấc mơ?Câu 1. Xác định thể loại
của đoạn trích trên? Vì sao em xác định như vậy?
Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên? Vì sao em xác định như vậy?
Câu 2. Cho biết phương thức biểu đạt chính, đề tài và nhân vật chính của đoạn trích?
Câu 3. Văn bản sử dụng ngôi kể thứ mấy? Cho biết tác dụng của ngôi kể?
Câu 4. Tóm tắt các sự việc chính của văn bản?
Câu 5. Vì sao tác giả nhận định “Nó không chỉ đơn thuần là củ khoai sót. Nó y như
quà tặng, một thứ kho báu trời đất ban riêng cho cậu”?
Câu 6. Vì sao Mạnh lo sợ hai ông cháu ăn mày xin khoai ? Chi tiết nào chứng tỏ ông
lão hiểu được nỗi lo của Mạnh?
Câu 7. Vì sao, tác giả khẳng định ông cháu người ăn mày là người tự trọng? Vì sao
Mạnh vừa hổ thẹn rồi lại được trở về “sống trọn vẹn với cảm giác ngây ngất của người
vừa được ban tặng một món quà vô giá”?


Câu 8. Trong thiên tai và dịch bệnh khủng khiếp, ta thấy rõ hơn bao giờ hết sức
mạnh của lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm, tình đoàn kết…đặc biệt là sự đồng cảm,
chia sẻ của con người Việt Nam. Em hãy viết một bài văn trình bày suy nghĩ của em về
những hành động, việc làm giúp đỡ, sẻ chia trong đại dịch Covid-19. ĐÁP ÁN
1. Thể loại: truyện ngắn *Dấu hiệu: - Nhân vật ít.
- Dung lượng ngắn (gần 2 trang).
- Ít sự việc (diễn ra trong thời gian rất ngắn). 2. - PTBĐ chính: Tự sự
- Nội dung: Mạnh đi chăn trâu mót được khoai, đang nướng khoai gặp ông cháu người
ăn mày, mạnh sợ họ xin khoai nhưng sau đỏ lại chia khoai cho họ. - Nhân vật chính: Mạnh 3. Ngôi thứ 3
- Tác dụng: đảm bảo tính khách quan cho câu chuyện. 4. Tóm tắt cốt truyện
- Mạnh đi chăn trầu, ngồi đếm sao, phát hiện ra một đám mầm khoai, đào được củ khoai
- Khi nướng khoai thì ông cháu người ăn mày xuất hiện, Mạnh sợ họ xin khoai vì chỉ có 1 củ khoai. - Mạnh xấu hổ ân hận
- Mạnh thấy lâng lâng đến mức chính mình tự hỏi liệu đây có phải là giấc mơ?
- Mạnh đuổi theo ông cháu người ăn mày và chia cho cậu bé nửa củ khoai nướng của mình.
5. Vì sao tác giả nhận định “Nó không chỉ đơn thuần là củ khoai sót. Nó y như quà tặng,
một thứ kho báu trời đất ban riêng cho cậu”?
- Vì với bất cứ đứa trẻ nào thì điều đó cũng tương đương với một kho báu. Nó bị sót lại
từ trước Tế và sẽ rất ngọt.
- Là khám phá, dự đoán của Mạnh, bởi nó sẽ mang đến cho Mạnh những cảm giác ngọt
ngào thú vị khi đi chăn trâu...
6. Vì sao Mạnh lo sợ hai ông cháu ăn mày xin khoai ? Chi tiết nào chứng tỏ ông lão hiểu
được nỗi lo của Mạnh?


- Vì chỉ có 1 củ khoai mà có tới 3 người, không biết chia thể nào.
- Chi tiết: ông lão nói “tôi chỉ xin lửa thôi”, cậu bé ý tứ nhìn đi chỗ khác, ánh mắt như xin lỗi
7. Vì sao, tác giả khẳng định ông cháu người ăn mày là người tự trọng ?
- Vì cả hai ông cháu đều nghèo và đang rất đói đã biết khoai chín, rất thèm ăn nhưng
cũng hiểu tâm trạng của Mạnh và kiên quyết ra đi “như muốn xin lỗi vì đã làm khó cho
cậu”; không muốn bị thương hại...
* Vì sao Mạnh vừa hổ thẹn rồi lại được trở về “sống trọn vẹn với cảm giác ngây ngất
của người vừa được ban tặng một món quà vô giá” ?
- Mạnh từ “hổ thẹn” đến được sổng với “cảm giác ngây ngất” cũng đều do những ứng
xử, hành động của bản thân tạo nên.
- Vì Mạnh vừa có ứng xử tuyệt đẹp, nhân văn: đuổi theo 2 ông cháu và chia cho cậu bé
nửa của khoai nướng, vì Mạnh được chứng kiến hạnh phúc bé nhỏ mà mình đã mang lại cho họ... 8. a. Mở bài:
- Vấn đề cần bàn luận: hành động, việc làm giúp đỡ lẫn nhau trong đại dịch Covid-
19. - Ý kiến của em về vấn đề: đồng tình với những hành động, việc làm lan tỏa yêu thương.
b. Thân bài: Cần đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng để thuyết phục mọi người về quan điểm:
- Những hành động sẻ chia yêu thương trong đại dịch Covid nói riêng và trong cuộc
sống nói chung có rất nhiều ý nghĩa:
+ Làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn: giúp con người chúng ta biết yêu thương,
sẻ chia, biết giúp đỡ để cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chông gai.
+ Hơn thế nữa, tình người chính là chiếc chìa khóa kì diệu làm nên tinh thần đoàn kết
đáng quý của dân tộc, là cội nguồn cho sự phát huy sức mạnh. Trong đại dịch vừa
qua, tình yêu thương đã tạo nên sự gắn kết giữa người với người, khiến cho mọi
người xích lại gần nhau để cùng thấu hiểu và chia sẻ. Dẫn chứng:
+ Ngay từ lúc dịch bệnh bùng phát, giữa bối cảnh nhiều quốc gia hoang mang lo
lắng, chính phủ nước ta đã có động thái quyết tâm, thể hiện trách nhiệm bảo vệ, giúp
đỡ công dân, tạo điều kiện đón họ trở về từ vùng dịch. Phương ngôn của Thủ tướng
chính phủ lúc đó chính là “Việt Nam quyết tâm không để ai bị bỏ lại phía sau, trong
cuộc chiến chống dịch bệnh Covid-19”.
+ Trong khoảng thời gian miền Nam phải vật lộn với dịch bệnh, truyền thống tốt đẹp
“lá lành đùm lá rách” lại càng tỏa sáng. Mọi người dân trên cả nước đều hướng về
đồng bào miền Nam ruột thịt với những chuyến xe thực phẩm không giàu vật chất
nhưng tiếp thêm tinh thần cũng như sức mạnh. Đó là những bao gạo, bó rau, từng quả