Chinh phục đề thi vào lớp 6 môn Tiếng Việt năm 2023

TRẦN TUẤN VIỆT (Chủ biên)
DƯƠNG HẰNG – NGUYỄN THỊ THÚY NGA – NGUYỄN THỊ KIM CÚC CHINH PHỤC ĐỀ THI
VÀO LỚP 6 MÔN TIẾNG VIỆT
Bộ tài liệu “Chinh phục đề thi vào lớp 6 môn Tiếng việt” bao gồm hai phần chính:
 Các đề thi cung cấp 30 đề thi thử, bao quát toàn bộ các dạng bài thường thi và bám sát cấu
trúc đề thi vào lớp 6 mới nhất tại các trường “top” trên địa bàn Hà Nội.
 Đáp án — Hướng dẫn giải chi tiết đi kèm từng đề, cung cấp hướng dẫn giải một cách
thuần túy, các chỉ dẫn về phương pháp làm bài, giúp học sinh phát triển tư duy. 1

NHÓM 1 HÀ NỘI - AMSTERDAM ĐỀ SỐ 01
(Đề thi gồm 4 trang)
Thời gian làm bài: 45 phút
PHẦN 1: TRẮC NGHIỆM (4,0 điểm)
Khoanh vào 1 chữ cái (A, B, C hoặc D) đứng trước đáp án đúng ở mỗi câu dưới đây:
Câu 1. Dòng nào sau đây chỉ gồm các từ láy?
A. Lạ lẫm, lạnh lùng, lần lượt, lanh lảnh, lú lẫn.
B. Héo hắt, hì hục, hả hê, ham hố, hòa hoãn.
C. Mênh mông, mê man, mong muốn, mịn màng, méo mó.
D. Nhí nhảnh, nhẹ nhõm, nhốn nháo, nhạt nhẽo, nhấm nháp.
Câu 2. Từ nào dưới đây không cùng nhóm với các từ còn lại? A. Vi vu B. Vo ve C. Vòng vèo D. Vi vút
Câu 3. Trong hai câu văn: “Năm 1543, Cô – péc – ních cho xuất bản một cuốn sách chứng minh
rằn chính trái đất mới là một hành tinh quay xung quanh mặt trời. Phát hiện của nhà thiên văn
học làm mọi người sửng sốt, thậm chí nó còn bị coi là tà thuyết vì nó ngược với những lời phán
bảo của Chúa trời.” , cụm từ “phát hiện của nhà thiên văn học” được dùng để thay thế cho:
A. “trái đất mới là một hành tinh quay xung quanh mặt trời”.
B. “trái đất mới là một hành tinh” C. “cuốn sách”. D. “tà thuyết”.
Câu 4. Có mấy quan hệ từ trong các câu sau: “Cành cây mập mạp, nằm ngang, vương tỏa như
những gọng ô. Trên cái gọng ô ấy xòe tròn một chiếc ô xanh ngút ngát. Lá tram đen chỉ to bằng
bàn tay đứa trẻ lên ba, nhưng dài chừng một gang.”? A. Ba B. Bốn C. Năm D. Sáu.
Câu 5. Dòng nào sau đây chứa các từ đồng nghĩa hoàn toàn? A. Cầm, nắm, giữ
B. Tàu hỏa, xe lửa, hỏa xa.
C.Tử vong, qua đời, hi sinh D. Nhìn, xem, ngắm.
Câu 6. Chủ ngữ của câu: “Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả tròn màu tím
nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt
người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt.” là:
A. “dãy đen bên đường”.
B. “những quả tròn màu tím nhạt”.
C. “khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều.”
D. “mặt người qua lại”. 2


Câu 7. Dấu phẩy trong câu: “Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước ra,
và tung tang trong ngọn gió nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những thân cành” dùng để làm gì?
A. Ngăn cách trạng ngữ với chủ ngữ - vị ngữ và ngăn cách các vế trong câu ghép.
B. Ngăn cách các đối tượng trong dãy liệt kê và ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu.
C. Ngăn cách các vế trong câu ghép và ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu.
D. Ngăn cách trạng ngữ với chủ ngữ - vị ngữ và ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu.
Câu 8. Trong bài thơ Về ngôi nhà đang xây (Đồng Xuân Lan), câu thơ nào không sử dụng biện pháp tu từ so sánh?
A. Giàn giáo tựa cái lồng che chở.
B. Ngôi nhà tựa vào nền trời sẫm biếc.
C. Ngôi nhà giống bài thơ sắp làm xong.
D. Trụ bê tông nhú lên như một mầm cây.
PHẦN II. TỰ LUẬN (6,0 điểm)
Trình bày nội dung trả lời vào phần để trống ở mỗi câu dưới đây: Câu 1. (1,0 điểm)
a. Gạch một gạch dưới bộ phận chủ ngữ, hai gạch dưới bộ phận vị ngữ của câu văn sau: “Em cứ
nghĩ những búp măng ấy chính là những đứa con thân yêu của tre năm năm tháng tháng được
mẹ chăm chút, ngày một lướn lên, ngày một trưởng thành trong bóng mát yêu thương.”
Xét về mặt cấu tạo ngữ pháp, câu văn trên thuộc kiểu câu gì?
....................................................................................................................................................
b. Đặt một câu nghi vấn với mục đích đưa ra lời yêu cầu, đề nghị.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Câu 2. (2,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
“Sau này làm công tác Đội ở một phường, có lần tôi phải vận động Lái, một cậu bé lang thang,
đi học. Tôi đã theo Lái trên khắp các đường phố. Một lần, tôi bắt gặp cậu ngẩn ngơ nhìn theo
đôi giày ba ta màu xanh của một cậu bé đang dạo chơi. Tôi quyết định chọn đôi giày ba ta màu
xanh để thưởng cho Lái trong buổi đầu cậu đến lớp. Hôm nhận giày, tay Lái run run, môi cậu
mấp máy, mắt hết nhìn đôi giày, lại nhìn xuống đôi bàn chân mình đang ngọ nguậy dưới đất. Lúc
ra khỏi lớp, Lái cột hai chiếc giày vào nhau, đeo vào cổ, nhảy tưng tưng.”
(Trích Đôi giày ba ta màu xanh, Hàng Chức Nguyên,
Tiếng Việt 4, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018)
a. Chi tiết nào thể hiện sự quan tâm của nhân vật “tôi” dành cho Lái – một cậu bé lang thang?
....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................... 3


b. Tại sao khi được tặng giày, nhân vật Lái không xỏ vào chân đi mà “cột hai chiếc giày vào
nhau, đeo vào cổ, nhảy tưng tưng”?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
c. Câu chuyện trên khiến ta liên tưởng dến một câu nói của nhà văn Mĩ Hellen Keller: “Tôi đã
khóc vì không có giày để đi cho đến khi tôi nhìn thấy một người không có chân để đi giày.”
Từ đó, em rút ra được bài học gì cho mình?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Câu 3. (3,0 điểm) Bài thơ Lửa đèn của Phạm Tiến Duật có đoạn:
Trái nhót như ngọn đèn tín hiệu
Trỏ lối sang mùa hè,
Quả cà chua như cái đèn lồng nhỏ xíu
Thắp mùa đông ấm những đêm thâu,
Quả ớt như ngọn lửa đèn dầu
Chạm đầu lưỡi chạm vào sức nóng…
Mạch đất ta dồi dào sức sống
Nên nhành cây cũng thắp sáng quê hương.
a. Trong câu thơ: “Quả ớt như ngọn lửa đèn dầu/ Chạm đầu lưỡi chạm vào sức nóng”, có hai từ
“chạm”. Em hãy giải thích nghĩa từng từ “chạm” đó và cho biết đó là hiện tượng từ nhiều nghĩa hay từ đồng âm?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
b. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 7 câu) nêu cảm nhận của em về những dòng thơ trên.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................... 4