SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT TP HỒ CHÍ MINH
NĂM HỌC 2016 – 2017 Môn thi: NGỮ VĂN ĐỀ CHÍNH THỨC
Thời gian làm bài: 120 phút Câu 1: (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Năm tháng qua đi, bạn sẽ nhận ra rằng ước mơ không bao giờ biến mất. Kể
cả những ước mơ rồ dại nhất trong lứa tuổi học trò - lứa tuổi bất ổn định nhất.
Nếu bạn không theo đuổi nó, chắc chắn nó sẽ trở lại một lúc nào đó, day dứt trong
bạn, thậm chí dằn bạn mỗi ngày.
Nếu vậy, sao bạn không nghĩ đến điều này ngay từ bây giờ?
Sống cuộc đời cũng giống như vẽ một bức tranh vậy. Nếu bạn nghĩ thật lâu
về điều mình muốn vẽ, nếu bạn dự tính được càng nhiều màu sắc mà bạn muốn thể
hiện, nếu bạn càng chắc chắn về chất liệu mà bạn sử dụng, thì bức tranh trong
thực tế càng giống với hình dung của bạn. Bằng không, có thể nó sẽ là những màu
mà người khác thích, là bức tranh mà người khác ưng ý, chứ không phải bạn.
Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn. Hãy tìm ra ước mơ cháy bỏng nhất
của mình, nó đang nằm ở nơi sâu thẳm trong tim bạn đó, như một ngọn núi lửa đợi
chờ được đánh thức.
(Theo Phạm Lữ Ấn, Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội Nhà văn, 2012)
a. Tìm thành phần phụ chú trong văn bản trên và cho biết tác dụng của thành phần ấy. (0,5 điểm)
b. Xác định ít nhất một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu Sống một cuộc đời
cũng giống như vẽ một bức tranh vậy và chỉ ra tác dụng của biện pháp tu từ ấy. (0,5 điểm)
c. Nêu nội dung văn bản trên. (1,0 điểm)
d. Theo em, có phải lúc nào cũng nên theo đuổi ước mơ? Trả lời trong khoảng 3 – 5 dòng. (1,0 điểm) Câu 2: (3,0 điểm)
Phải chăng chỉ có những điều ngọt ngào mới làm nên yêu thương?
Em hãy viết bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trả lời cho câu hỏi trên. Câu 3: (4,0 điểm)
Trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, nhà văn Nguyễn Thành Long đã viết về nhân vật anh thanh niên như sau:
Anh hạ giọng, nửa tâm sự, nửa đọc lại một điều rõ ràng đã ngẫm nghĩ nhiều:
- Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao
xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm nghề này cháu
không nghĩ như vậy nữa. Và, khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một
mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí
dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết
mất. Còn người thì ai mà chả “thèm” hở bác? Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đây,
mình vì ai mà làm việc? Đấy, cháu tự nói với cháu thế đấy. Bác lái xe đi, về Lai
Châu cứ đến đây dừng lại một lát. Không vào “ốp” là cháu chạy xuống chơi, lâu
thành lệ. Cháu bỗng dưng tự hỏi: Cái nhớ xe, nhớ người ấy thật ra là cái gì vậy?
Nếu là nỗi nhớ phồn hoa đô thị thì xoàng. Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác
lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy
thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói: “Đấy, bác cũng
chẳng “thèm” người là gì?”
Anh xoay sang người con gái đang một mắt đọc cuốn sách, một mắt lắng
nghe, chân cô đung đưa khe khẽ, nói:
- Và cô cũng thấy đấy, lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nghĩa là có
sách ấy mà. Mỗi người viết một vẻ.
Cảm nhận của em về nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích trên. Từ đó, hãy liên
hệ với hình ảnh của thế hệ trong một tác phẩm văn học khác hoặc trong thực tế đời
sống để thấy được vẻ đẹp của sức trẻ Việt Nam. HƯỚNG DẪN CHẤM Câu Yêu cầu Điểm Câu 1
a. Thành phần phụ chú: lứa tuổi bất ổn định nhất. 0,5 điểm
Tác dụng: bổ sung ý nghĩa cho cụm từ lứa tuổi học trò.
b. Biện pháp tu từ được sử dụng: so sánh: sống một 0,5 điểm
cuộc đời được so sánh với vẽ một bức tranh.
Tác dụng: giúp cho cách diễn đạt thêm sinh động, gợi
cảm; khơi mở cho người đọc những suy nghĩ, liên
tưởng về việc sống một cuộc đời;…
(HS có thể xác định các biện pháp khác như: điệp từ
một, tác dụng: nhấn mạnh vào tính chất duy nhất của
đối tượng được đề cập; điệp cấu trúc sống một cuộc đời
– vẽ một bức tranh, tác dụng: tạo nhịp điệu cân xứng,
hài hòa cho câu văn, khiến câu văn trở nên ấn tượg, dễ nhớ,…) 1,0 điểm
c. Nội dung văn bản: ước mơ của con người không bao
giờ mất đi, thế nên hãy theo đuổi ước mơ, hãy chuẩn bị
chu đáo cho việc thực hiện ước mơ, hãy đánh thức những ước mơ sâu kín.
(HS có thể tiếp nhận văn bản theo nhiều góc nhìn khác
nhau; chấp nhận các ý hợp lý khác ngoài hướng dẫn chấm) 1,0 điểm
d. Thể hiện được suy nghĩ chân thành, sâu sắc về vấn
đề. HS có thể đồng ý hoặc không đồng ý với vấn đề đặt
ra miễn sao lí lẽ phải thuyết phục. Câu 2
*Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 3,0 điểm
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài.
*Xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề
nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác
lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra
bài học nhận thức và hành động.
- Giải thích: những điều ngọt ngào: nhữnh hành động,
cử chỉ, lời nói,…tốt đẹp mang đến niềm vui, sự ấm áp,
…; Yêu thương: tình cảm tốt đẹp giữa người với người.
→ Người ta thường nghĩ biểu hiện của yêu thương luôn
là những điều ngọt ngào nhưng thật ra có nhiều điều,
nhiều cách để tạo nên tình yêu thương. - Bàn luận:
+ Những điều ngọt ngào (sự trìu mến, ân cần; những lời
lẽ dịu dàng, tình cảm) được xem là cách thể hiện yêu
thương bởi nó khiến người ta cảm thấy được quan tâm,
chia sẻ, nâng đỡ, trân trọng,…
+ Không phải lúc nào cũng chỉ ngọt ngào mới làm nên
yêu thương. Nhiều khi những cay đắng, phũ phàng
(những lời la mắng của cha mẹ, những trách cứ của thầy
cô, sự từ chối giúp đỡ của bạn bè,…) lại xuất phát từ
tình cảm thật sự dành cho ta, từ mong muốn ta hoàn thiện từng ngày,…
+ Có những ngọt ngào không xuất phát từ yêu thương
và có những đắng cay không làm nên yêu thương
Document Outline
- SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP HỒ CHÍ MINH
- KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
Nhắn tin Zalo