Đề thi thử tốt nghiệp Ngữ Văn trường THPT Tĩnh Gia 2 năm 2024

SỞ GD& ĐT THANH HÓA
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG TRƯ Đ ỜNG T ây l HPT à T bả ĨN n xe H G m th IA 2 ử, vui lòng T m HEua tài liệu O ĐỊNH H để Ư xem ỚNG T chi t HI T iế ỐT t (có NG lờ HIỆ i giải) P TH PT- LẦN 1 NĂM HỌC 2023- 2024 (ĐỀ CHÍNH THỨC) MÔN: NGỮ VĂN 12
(Đề thi gồm 02 trang)
Thời gian làm bài:120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Họ và tên...........................................................SBD...............................Phòng thi.........
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc văn bản:
CÂU TRẢ LỜI CỦA BẦY KIẾN
Anh có biết rằng có biết bao lần trong khuya khoắt tôi thường cúi cái đầu to nhưng
nhiều ngốc nghếch của mình xuống nhìn những con kiến có cái tí hon vĩ đại và hỏi tại sao
những con kiến lại biết được tất cả những con đường trên thế gian này kể cả những con
đường chạy qua bóng tối. Và chúng chẳng bao giờ nhầm lẫn khi lựa chọn con đường.
Những con kiến là những kẻ mộng du, những kẻ cô đơn hay là những kẻ mất ngủ hay
là những kẻ không muốn ngủ. Suốt đêm, bất cứ khi nào tỉnh giấc tôi đều nhìn thấy những
con kiến đi lang thang. Tôi chưa bao giờ thấy chúng ngủ...
Bao đêm, tôi không ngủ ngắm nhìn bầy kiến...
Đã không ít lần tôi bò trên sàn nhà theo bầy kiến. Bây giờ nhớ lại, tôi thấy lúc đó tôi
thực sự là một côn trùng nhưng lại chẳng có được một đặc tính nào của côn trùng. Tôi
vừa bò theo chúng vừa lảm nhảm với những câu hỏi của tôi và nói đi nói lại ao ước của
tôi như không có một chút khả năng kìm chế nào.
Khi thấy tôi như vậy, một con kiến không chịu nổi, dừng lại nhìn tôi bực mình và nói:
“Này lão già, có im đi không. Cho dù ước mong của lão được thực hiện thì cũng chẳng
giải quyết được việc gì đâu. Lão không thấy là có biết bao kẻ quanh lão nói cùng ngôn
ngữ với lão nhưng chưa bao giờ hiểu đúng lão là cái quái gì à?”.
Nói xong nó lại kiên nhẫn bò đi như chưa bao giờ dừng lại. Tôi chợt nhận ra một điều
gì đó thật lớn lao. Điều đó bỗng thay đổi tôi. Và lần đầu tiên tôi đã tìm ra được một trong
những câu trả lời của mình. Mà có khi đó cũng là câu trả lời cho câu hỏi mà anh đã đợi
chờ suốt bao năm tháng. Chỉ có điều anh đã giấu được câu hỏi ấy trước những đám người
đang nói cùng ngôn ngữ với anh.
Câu chuyện đã để lại cho ta một bài học sâu sắc: “Con người được sinh ra với đôi tai
để có thể nghe nhiều hơn và một cái miệng để nói ít hơn”. Biết lắng nghe, dù chỉ là những
khoảng lặng, bạn vẫn sẽ là một người may mắn bởi biết lắng nghe – điều kì diệu của cuộc
sống! Cuộc sống có những biến đổi bất thường, dòng đời cũng lắm xoay chuyển không
nguôi. Có những biến cố xảy đến làm ta sợ, có những bất ngờ không lường trước làm ta
bơ vơ. Vì thế, không phải lúc nào con người cũng đủ tự tin để làm chủ bản thân, đủ vững
chãi để bước đi trong cuộc sống. Lúc bơ vơ ta cần có ai đó để chia sẻ, lúc không vững
chãi cần có một người để lắng nghe.
1

(Thep http://cstc.cand.com.vn/Phong-su-Tieu-diem/Chum-tan-van - Nguyễn Quang Thiều)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định hai phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản trên.
Câu 2. Theo văn bản, loài kiến có những đặc tính nào?
Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về câu trả lời của bầy kiến: Lão không thấy là có biết
bao kẻ quanh lão nói cùng ngôn ngữ với lão nhưng chưa bao giờ hiểu đúng lão là cái quái gì à?
Câu 4. Thông điệp nào trong văn bản có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? Lí giải?
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 ( 2.0 điểm)
Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được
nêu ở phần Đọc hiểu: Biết lắng nghe – điều kì diệu của cuộc sống! Câu 2 (5.0 điểm)
Trong bài thơ Sóng, nhà thơ Xuân Quỳnh viết:
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.
Biển Diêm Điền, 29-12-1967
(Trích Sóng – Xuân Quỳnh, Ngữ Văn 12, Tập một, NXB GD, 2015, Tr.156)
Anh/Chị hãy cảm nhận đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét về vẻ đẹp tâm hồn của nhân
vật trữ tình trong đoạn thơ.
........................HẾT...........................
2

(Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
SỞ GD & ĐT THANH HÓA
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG
TRƯỜNG THPT TĨNH GIA 2
THEO ĐỊNH HƯỚNG TN THPT – LẦN 1
NĂM HỌC 2023 – 2024
(HDC gồm 03 trang) MÔN: VĂN - LỚP 12
Thời gian làm bài: 120 phút
(Không kể thời gian giao đề) Điểm Phần Câu Nội dung 3.0 1
HS chỉ ra được 2 trong 3 phương thức biểu đạt sau: tự sự, biểu cảm, nghị luận. 0.75 2
Những đặc tính của loài kiến: 0.75
- ...biết được tất cả những con đường trên thế gian, chẳng bao giờ nhầm lẫn khi lựa chọn con đường.
- Những con kiến là những kẻ mộng du, những kẻ cô đơn hay là những kẻ mất I. ĐỌC
ngủ hay là những kẻ không muốn ngủ...chưa bao giờ thấy chúng ngủ... HIỂU 3
- Kiến không có tiếng nói, chúng giao tiếp bằng cử chỉ và tín hiệu đặc biệt nhưng 1.0
luôn trật tự, đoàn kết do thấu hiểu và hành động cùng chí hướng.
- Ẩn ý nhắn gửi con người: Con người dù nói cùng ngôn ngữ nhưng chưa thực sự
đồng cảm, chưa thấu hiểu nhau. 4
HS có thể chọn những thông điệp khác nhau nhưng phải bám sát nội dung văn 0.5
bản, cách lí giải phải phù hợp. Có thể chọn một trong những thông điệp sau:
- Chăm chỉ, kiên trì sẽ giúp bạn thành công trong cuộc sống
- Dũng cảm, mạnh mẽ để đối mặt với những phép thử khó khăn, thậm chí khắc nghiệt của đời sống.
- Luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu bản thân cũng như mọi điều, mọi
người trong cuộc đời này để sống đúng, sống có ý nghĩa, lan tỏa yêu thương.
Câu 1: Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý
kiến được nêu ở phần Đọc hiểu: Biết lắng nghe – điều kì diệu của cuộc sống! 2.0
a. Yêu cầu kỹ năng: Đảm bảo hình thức của đoạn văn theo một trong các cách sau: 0.25
quy nạp, diễn dịch hoặc tổng - phân - hợp...
b. Xác định vấn đề cần nghị luận: 0.25
c. Triển khai vấn đề nghị luận: Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để
triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ khía cạnh vấn đề. 1.0
Có thể triển khai theo hướng sau: II. - Giải thích:
3

LÀM + Lắng nghe là một hành động mà mỗi người cần có sự tĩnh tâm, tính kiên nhẫn và
VĂN chân thành để hiểu mình hơn; hiểu tâm sự của người khác, chia sẻ những câu chuyện của
họ, đặt mình vào vị thế của người khác để thấu hiểu; đủ tinh tế để nhận ra những biểu hiện của cuộc sống.
+ Biết lắng nghe - điều kì diệu của cuộc sống: thể hiện ý nghĩa tốt đẹp của việc biết lắng nghe.
→ Chúng ta nên lắng nghe bản thân, lắng nghe người khác và cuộc sống xung quanh nhiều hơn. - Ý nghĩa:
+ Ý nghĩa của việc biết lắng nghe bản thân:
Hiểu mình, để trân trọng hơn những gì mình đang có; đồng thời cố gắng mỗi ngày để
sống tốt, sống đẹp, chạm tới thành công và hạnh phúc.
+ Ý nghĩa của việc biết lắng nghe con người và cuộc sống:
• Thể hiện sự tôn trọng với người khác.
• Giúp các mối quan hệ trở nên gắn bó, bền chặt hơn; con người sẽ sống vị tha, nhân
ái hơn khi biết lắng nghe.
• Lan tỏa sự tích cực, sẻ chia, đồng cảm.
• Nhận được sự tôn trọng, yêu quý của mọi người; đem tới nhiều bài học, kinh
nghiệm và giá trị tốt đẹp. - Phản biện:
+ Phê phán thái độ sống hời hợt, ồn ào sáo rỗng thiếu lắng nghe, thiếu sự đồng cảm và thấu hiểu trong cuộc sống.
+ Phê phán những người hay áp đặt, xét đoán, điều khiển hành vi của người khác.
d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. 0.25
e. Sáng tạo: Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ 0.25
Câu 2: Cảm nhận ba khổ cuối trong bài thơ Sóng (Xuân Quỳnh). Từ đó, nhận xét 5.0
về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ.
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận 0.5
Mở bài giới thiệu đượcvấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0.5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Thí sinh có thể triển khai theo nhiều
cách, cần vận dụng các thao tác lập luận, phối hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
4