Đề thi thử tốt nghiệp Ngữ Văn trường THPT Triệu Sơn 4 năm 2024

SỞ GD&ĐT THANH HÓA
ĐỀ KSCL LẦN 1 NĂM HỌC 2023 - 2024
TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 4
Môn: NGỮ VĂN. Lớp 12 (Đề
Thời gian: 120 phút. Không kể thời gian giao đề
thi có 02 trang, gồm 06 câu)
(Ngày thi: 28/01/2024) Mã đề: 121
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích sau:
Thiện nguyện là những chuyến đi mà ở đó bạn là người cho đi những yêu thương để nhận lại
những bài học làm người vô giá, những giá trị cuộc sống sâu sắc mà không giáo trình nào, không
trường học nào dạy bạn cả. Ban sẽ nhận ra niềm lạc quan từ trong những công việc vất vả, hiểu rằng
những điều bé nhỏ cũng có thể đem lại niềm vui. Qua những điều bạn thấy, từ những viêc bạn làm,
tất cả sẽ giúp bạn thay đổi từng ngày, trưởng thành hơn và sống có ý nghĩa hơn.
Các chuyến đi tình nguyện sẽ tạo cơ hội cho bạn gặp gỡ những người trẻ sống có hoài bão,
giúp bạn nghe được những câu chuyện về những người dân, những đứa trẻ ở mỗi vùng đất bạn đi
qua. Dù bạn chưa làm được việc gì to tát, chưa góp phần thay đổi xã hội nhưng những chuyến đi đó
khiến bạn trưởng thành hơn. Giúp bạn biết sống tự lập, có trách nhiệm với bản thân mình, biết thấu
hiểu và yêu thương, không còn những toan tính vị kỷ. Xã hội này, cuộc đời này có những người trẻ
như thế thì sẽ tươi đẹp biết bao nhiêu.
Những chuyến đi thiện nguyện ấy cũng sẽ lưu lại trong ký ức của bạn vô vàn kỷ niệm, cho bạn
thấy cuộc sống này thật sự đáng sống. Nếu tuổi trẻ là một thước phim, bỏ lỡ những chuyến đi thiện
nguyện là bạn đã bỏ lỡ đoạn cao trào cuốn hút nhất của bộ phim. Ban đang tuổi đôi mươi, hà cớ gì
phải bỏ lỡ đoạn cao trào ấy chứ.
(Trích Sống cho tuổi đôi mươi duy nhất - Denley Lupin)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2: Theo tác giả, những chuyến đi thiện nguyện đem lại cơ hội gì cho tuổi trẻ?
Câu 3: Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ trong câu: Nếu tuổi trẻ là một thước phim, bỏ lỡ
những chuyến đi thiện nguyện là bạn đã bỏ lỡ đoạn cao trào cuốn hút nhất của bộ phim.
Câu 4: Thiện nguyện là những chuyến đi mà ở đó bạn là người cho đi những yêu thương để
nhận lại những bài học làm người vô giá, những giá trị cuộc sống sâu sắc mà không giáo trình nào,
không trường học nào dạy bạn cả?
Anh/chị có đồng tình với quan niệm trên không? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1. (2.0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy
nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của những điều bé nhỏ cũng có thể đem lại niềm vui trong cuộc sống. Câu 2. (5.0 điểm)
Trong văn bản “Người lái đò sông Đà” Nguyễn Tuân viết:
“…Mặt sông trong tích tắc lòa sáng lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa
vào đầu sóng. Nhưng ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái, mặt méo bệch
đi như cái luồng sóng đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm. Tăng thêm mãi lên
tiếng hỗn chiến của nước của đá thác. Nhưng trên cái thuyền sáu bơi chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy
ngắn gọn tỉnh táo của người cầm lái. Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận vòng thứ nhất. Không
một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm
chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm
trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn cửa tử một cửa sinh cửa, sinh nằm lập lờ
phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh
lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ.
Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng
luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà


lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thuỷ quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô
ra cảnh níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo
bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại
sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích,
mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái
thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy. Còn một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải
bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con
thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép.
Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi
nước, vừa xuyên vào từ động lái được lượn được. (…). Dòng sông vặn mình vào một cái bến cát có
hang lạnh. Sóng thác xèo xèo tan trong trí nhớ. Sông nước lại thanh bình. Đêm ấy nhà đò đốt lửa
trong hang đá, nướng ống cơm lam và toàn bàn tán về cá anh vũ cá dầm xanh, về những cái hầm cá
hang cá mùa khô nổ những tiếng to như mìn bộc phá rồi cá túa ra đầy tràn ruộng. Cũng chả thấy ai
bàn thêm một lời nào về cuộc chiến thắng vừa qua nơi cửa ải nước đủ tướng dữ quân tợn vừa rồi.
Cuộc sống của họ là ngày nào cũng chiến đấu với Sông Đà dữ dội, ngày nào cũng giành lấy cái sống
từ tay những cái thác, nên nó cũng không có gì là hồi hộp đáng nhớ... Họ nghĩ thế, lúc ngừng chèo…”
(Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008)
Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lái đò trong đoạn trích trên, từ đó nhận xét về chữ
“ngông” trong phong cách của Nguyễn Tuân.
………….……..Hết…………………..
Thí sinh KHÔNG được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm. SỞ GD&ĐT THANH HÓA HƯỚNG DẪN CHẤM
TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 4
ĐỀ KSCL LẦN 1 NĂM HỌC 2023 - 2024
Môn: NGỮ VĂN. Lớp 12
(HDC có 03 trang, gồm 06 câu) Mã đề: 121 Phần Câu Nội dung Điểm I
ĐỌC HIỂU (3.0 ĐIỂM) 1
Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích: Nghị luận 0.5 2
Theo tác giả, những chuyến đi thiện nguyện đem lại cơ hội cho tuổi trẻ: 0.5
- Gặp gỡ những người trẻ sống có hoài bão, giúp bạn nghe được những câu
chuyện về những người dân, những đứa trẻ ở mỗi vùng đất bạn đi qua.
- Khiến bạn trưởng thành hơn.
- Giúp bạn biết sống tư lập, có trách nhiệm với bản thân mình, biết thấu
hiểu và yêu thương, không còn những toan tính vị kỷ. 3
- Biện pháp tu từ: so sánh: “tuổi trẻ” so sánh với “một thước phim”. 1.0 - Tác dụng:
+ Làm nổi bật vẻ đẹp, sự lôi cuốn và hấp dẫn của tuổi trẻ.
+ Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, giúp người đọc có cái
nhìn rõ hơn về ý nghĩa những chuyến đi thiện nguyện của tuổi trẻ. 4
- Đồng tình với quan niệm. 1.0 - Lí giải:
+ Trong từng chuyến đi như vậy, là ta đang đi trao con tim, trao tình thương
của mình cho mọi người.
+ Ta nhận lại được lòng biết ơn, nụ cười chân thành của họ.
+ Học được cách cho đi mà không cần nhận lại gì; học được cách đồng cảm
với những mảnh đời bất hạnh, để thấy được ta may mắn hơn họ rất nhiều và
cần phải trân trọng những gì mình đang có. II LÀM VĂN (7.0 ĐIỂM 1
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 2.0
200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của những điều bé nhỏ
cũng có thể đem lại niềm vui trong cuộc sống.
1. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: Thí sinh có thể trình bày đoạn 0.25
văn theo một cách hoặc kết hợp các cách: diễn dịch, quy nạp, móc xích, song
hành hoặc tổng - phân - hợp; bảo đảm yêu cầu về cấu trúc đoạn văn.
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: ý nghĩa của những điều bé nhỏ 0.25
cũng có thể đem lại niềm vui trong cuộc sống.
3. Triển khai vấn đề nghị luận 1.0
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao
tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài
gợi ý cần hướng tới:
- Những điều bé nhỏ cũng có thể đem lại niềm vui trong cuộc sống là: những
điều nhỏ nhặt tưởng chừng như rất đơn giản, rất đời thường, không ai để ý
đến, nhưng khi bạn nhận được, hay hoàn thành điều đó thì cảm thấy vui vẻ, phấn khởi hơn.
- Nhận ra rằng niềm vui không cần phải đến từ những gì lớn lao, quá khả
năng mà có thể đến từ những điều nhỏ nhặt, giản dị trong cuộc sống
- Nhắc chúng ta phải luôn biết quan tâm, sớm nhận ra và trân trọng mọi thứ xung quanh mình
- Luôn cố gắng phấn đấu, nỗ lực không ngừng để tìm kiếm niềm vui và lan tỏa cho mọi người


4. Chính tả, từ ngữ, ngữ pháp: Bảo đảm chuẩn chính tả,từ ngữ, ngữ pháp 0.25 Tiếng Việt
5. Sáng tạo: Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ 0.25 2
Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lái đò trong đoạn trích trên, 5.0
từ đó nhận xét về chữ “ngông” trong phong cách của Nguyễn Tuân.
1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài - nêu được vấn đề; Thân bài - 0.25
triển khai được vấn đề; Kết bài - khái quát được vấn đề.
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận. 0.25
3. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, cần vận dụng kết hợp các thao
tác lập luận, phối hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; ngôn ngữ trong sáng,
mạch lạc; đảm bảo các yêu cầu sau:
3.1. Khái quát tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm “ Người lái đò sông Đà” 0.5
và vấn đề nghị luận.
- Nguyễn Tuân là nhà văn lớn của nền văn học hiện đại với phong cách
nghệ thuật độc đáo, tài hoa, uyên bác. Người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái Đẹp
đã viết nên những tùy bút đầy ấn tượng.
- “Người lái đò sông Đà” là một trong số những tùy bút tiêu biểu của ông
viết sau cách mạng tháng Tám, là kết quả của chuyến đi thực tế Tây Bắc để
tìm kiếm vẻ đẹp của thiên nhiên và vẻ đẹp của “thứ vàng mười” đã qua thử
lửa của con người lao động.
- Đoạn trích thuộc phần hai của tác phẩm, miêu tả hình tượng ông lái đò trí dũng, tài hoa.
3.2. Cảm nhận hình tượng người lái đò sông Đà qua đoạn trích.
* Đoạn trích thể hiện vẻ đẹp trí dũng, tài hoa của người lái đò trong nghệ 2.75
thuật vượt thác sông Đà:
- Thông minh, trí tuệ, đầy kinh nghiệm trước đối thủ sông Đà: 0.75
+ Hiểu rõ từng đặc điểm của sông Đà “Ông đã thuộc quy luật phục kích
của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này.” ; “Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa
trận, có bốn cửa tử một cửa sinh cửa, sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông.
Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa
sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn”.
+ Nắm chắc và vận dụng chiến thuật linh hoạt: “Không một phút nghỉ tay
nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã
nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá.”
- Trí dũng, kiên cường khi chiến đấu trực diện với “thủy quái” sông Đà: 0.25
“Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ”; “Cứ phóng
thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó”.
- Tài hoa, điêu luyện khi điều khiển con thuyền vượt qua thác, đá sông Đà 0.25
để giành chiến thắng ngoạn mục: “Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng
luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng
nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy”;
“Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong,
lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước,
vừa xuyên vào từ động lái được lượn được…”
- Nghệ thuật miêu tả tài hoa uyên bác, kết hợp nhiều kiến thức liên ngành, 0.5
ngôn ngữ sắc cạnh, hình ảnh sống động giàu tính tạo hình, liên tượng tưởng
tượng độc đáo, so sánh bất ngờ, nhịp điệu câu văn ngắn, chắc khỏe...
* Đoạn trích thể hiện vẻ đẹp giản dị, đời thường trong cảnh sinh hoạt sau
khi vượt thác của người lái đò: đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam 1.0
và toàn bàn tán về cá anh vũ cá dầm xanh, về những cái hầm cá hang cá mùa
khô nổ những tiếng to như mìn bộc phá rồi cá túa ra đầy tràn ruộng. Cũng