Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 Ngữ văn Trường THPT Nguyễn Viết Xuân - Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
ĐỀ KIỂM TRA CHUYÊN ĐỀ LẦN 1
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VIẾT XUÂN
ÔN THI TỐT TỐT NGHIỆP THPT 2025 -------------------- NĂM HỌC 2024 - 2025
(Đề thi có 03 trang) MÔN: NGỮ VĂN 12
Thời gian làm bài: 120 phút
(không kể thời gian phát đề)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản: Con thú lớn
Ngày ấy, ở Hua Tát có một gia đình ngụ cư không biết ở mường nào chuyển đến. Họ
dựng nhà ở ngoài rìa bản, chỗ gần rừng ma. Nhà ấy chỉ có hai vợ chồng đều luống tuổi. Họ
đi đâu cũng có nhau. Người vợ lúc nào cũng âm thầm, im lặng, suốt ngày không hề thấy nói
một tiếng. Người chồng cao lớn, gầy guộc, mặt sắt lại, mũi như mỏ chim. Đôi mắt của lão đục
và sâu hoắm, phảng phất những tia lân tinh lạnh lẽo.
Người chồng là tay thợ săn cự phách. Khẩu súng kíp trong tay lão như có mắt. Mỗi khi
khẩu súng giơ lên, ít khi có chim chóc hoặc thú rừng nào thoát chết. Đằng sau nhà lão, lông
chim, xương thú chất đầy thành đống. Những đống lông chim xơ xác đen xỉn như màu mực
tàu, còn những đống xương thú màu đá vôi thì lốm đốm những vệt nước tủy vàng khè, hôi
hám. Những đống ấy to như những cái mả. Lão thợ săn như là hiện thân thần Chết của rừng.
Chim chóc và thú rừng sợ hãi lão. Cánh thợ săn ở Hua Tát vừa ghen tị, vừa bất bình với lão.
Lão không tha bất cứ con vật nào trong tầm súng của mình. Có người kể rằng đã tận mắt nhìn
thấy lão bắn chết một con công đang múa. Một con công đang múa nhé: cái đầu cong như lá
lúa, cái đuôi xòe nửa vòng cung với đủ màu sắc, tia nắng mặt trời hắt ánh lửa lấp lánh như
vàng, đôi chân kheo khéo lượn vòng. Chỉ có tình yêu thì mới lượn vòng tinh tế như thế. Con
công đang múa, thế mà - “Đùng” - khẩu súng trong tay lão già giật lên, phụt ra một lưỡi lửa
đỏ. Con công ngã gục, cái cánh có ánh cầu vồng ngũ sắc nhòe máu. Vợ lão già đến, khô đét,
đen ngòm, âm thầm nhặt con công cho vào cái lếp sau lưng.
Tuy vậy, suốt đời lão già chỉ săn được những con chim, con thú bình thường. Lão già
chưa bao giờ săn được con thú lớn ba bốn tạ thịt. Khẩu súng lão chỉ bắn được những con vật
nhỏ ngu ngốc. Đấy chính là điều lão già khổ tâm, dằn vặt. Cả bản Hua Tát xa lánh vợ chồng
lão, không ai nói chuyện, chơi bời với gia đình lão. Nhìn thấy vợ chồng lão, người ta tránh
ngoắt đi. Cứ thế, lão thợ săn sống cô đơn bên người vợ âm thầm.
Cuối năm ấy, ở Hua Tát động rừng, cây cối xơ xác, chim chóc trốn biệt, không có dấu
chân một con thú nào trong rừng. Chưa bao giờ người Hua Tát sống vất vả đến thế. Người ta
đồn là Then bắt đầu trừng phạt. Lão thợ săn ngụ cư kiếm ăn cũng rất khó khăn. Vợ chồng lão
lang thang khắp rừng. Lần đầu tiên trong đời lão già gặp phải cảnh này. Ba tuần trăng, khẩu
súng của lão không hề được nổ. Lão già dậy từ gà gáy canh ba vác súng đi đến tối mịt. Người
vợ gầy của lão không còn đủ sức đi theo chồng nữa. Mụ ở nhà nhóm lửa chờ đợi. Ngọn lửa
mụ nhóm như có ma ám, không đỏ mà lại xanh lét như mắt chó sói.
Lần ấy lão già đi vắng cả tuần liền. Người lão mệt lả. Đầu gối lão chùn xuống, các bắp
thịt nhão ra tưởng chừng có thể dùng tay bấu được như bấu những con vắt nhẽo bết máu. Lão
đã lết khắp nơi mà không gặp gì. Đến một con chim sâu, thậm chí một con bướm lão cũng
không thấy. Lão hoang mang sợ hãi. Then đã trừng phạt thế gian như lời người ta đồn đại hay chăng?
Cuối cùng, mệt lả, lão già kiệt sức phải lết về nhà. Đến con suối đầu bản, lão dừng lại
nhìn về nhà mình. Nhà lão có ánh lửa, cái ánh lửa xanh lét, chắc là vợ lão vẫn thức đợi
chồng. Lão nhắm nghiền đôi mắt đục và sâu hoắm lại. Ngẫm nghĩ một lát, lão lộn lại rừng.
Mũi lão đã đánh hơi thấy mùi thú…Lão gặp may thật. Lão đã nhìn thấy nó. Cái con công ấy
đang múa. Kìa, đôi chân con công di chuyển nhẹ nhàng về phía bên phải, cái đuôi xòe thành
đường tròn lại dịch về phía bên trái, cái ánh xanh gay gắt trên túm lông dầu của nó rực rỡ
làm sao! Lão già giương súng lên: “Đùng!” Phát súng nổ. Lão nghe thấy tiếng rú thất thanh.
Lão chạy lại con thú bị bắn ngã. Đấy là vợ lão. Mụ đi ra rừng đợi lão, tay mụ còn cầm bộ lông chim công.
Lão thợ săn nằm sấp xuống, úp mặt vào vũng máu trên lớp lá mục nồng nồng, ngái và
hoi như mùi chuột. Miệng lão hộc lên như tiếng lợn lòi. Lão nằm thế rất lâu. Mây đen sà
xuống thấp, khu rừng tối sẫm, nóng hâm hấp như da người sốt. Gần sáng, lão già .. bỗng
đứng phắt dậy nhanh như con sóc. Lão nảy ý định lấy xác vợ lão làm mồi để săn con thú, con
thú lớn nhất đời mình. Lão nằm trong bụi cây gần cái xác thối rữa của vợ lão một sải tay, đạn
lên nòng, khắc khoải chờ đợi. Nhưng Then đã trừng phạt lão. Không có con thú nào đến với
lão, chỉ có cái chết đến với lão.
Ba ngày sau, người ta lôi cái xác còng queo của lão ra khỏi bụi cây. Một vết đạn xuyên
qua trán lão. Lão đã bắn được con thú lớn nhất đời mình.
(Trích Những ngọn gió Hua Tát, Tuyển tập Nguyễn Huy Thiệp)
* Chú thích: Nguyễn Huy Thiệp là hiện tượng độc đáo của văn học Việt Nam thời kỳ đổi
mới, để lại sức ảnh hưởng và dấu ấn lớn trên văn đàn. Ông viết nhiều thể loại: truyện ngắn,
thơ, tiểu thuyết, tiểu luận văn chương, kịch... nhưng đặc sắc nhất là truyện ngắn. Truyện ngắn
của ông có cấu trúc, nhân vật, ngôn ngữ, cách triển khai riêng biệt, lối văn tự sự mang xu
hướng tự thuật, cô đọng, ngắn gọn. Một trong những mảng đề tài đặc sắc nhất của truyện ngắn
Nguyễn Huy Thiệp là nông thôn, với Chảy đi sông ơi (1985), Những bài học nông thôn
(1988), Thương nhớ đồng quê (1992)... Mảng đề tài thứ hai là về miền rừng núi, mang dấu ấn
10 năm ông dạy học ở Tây Bắc. Đó là những truyện ngắn xuất sắc: Những ngọn gió Hua Tát
(1971-1986), Muối của rừng (1986).
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định đề tài của văn bản trên.
Câu 2. Chỉ ra dấu hiệu nhận biết ngôi kể, điểm nhìn của người kể chuyện.
Câu 3. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ ẩn dụ trong câu văn sau: Con công
đang múa, thế mà - “Đùng” - khẩu súng trong tay lão già giật lên, phụt ra một lưỡi lửa đỏ.
Con công ngã gục, cái cánh có ánh cầu vồng ngũ sắc nhòe máu.
Câu 4. Anh/ Chị hãy nêu nhận xét về ước mơ lớn nhất đời mình của nhân vật lão thợ săn.
Câu 5. Từ chủ đề của câu chuyện, anh/ chị hãy chia sẻ góc nhìn của mình về lối sống bản năng của con người.
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Từ ngữ liệu ở phần đọc hiểu, anh/ chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày
cảm nhận về chi tiết: “Một vết đạn xuyên qua trán lão. Lão đã bắn được con thú lớn nhất đời mình”.
Câu 2 (4,0 điểm)
Toàn cầu hóa hiện nay có những bước phát triển mới, cùng với cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư đã thúc đẩy quá trình hình thành xã hội thông tin, nền kinh tế số; đồng thời
cũng đe dọa đến bản sắc văn hóa của các dân tộc trên thế giới, trong đó có Việt Nam… Nhiều
phản giá trị, phản văn hóa, tư tưởng độc hại dễ dàng xâm nhập, làm biến dạng các giá trị văn
hóa, đạo đức truyền thống.
(Theo PGS.TS Nguyễn Chí Hiếu, https://vietnamhoinhap.vn)
Bằng vốn sống và hiểu biết của bản thân, anh/ chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) trình
bày suy nghĩ về chủ đề: tuổi trẻ Việt Nam với việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
----------------HẾT--------------
(Thí sinh không được sử dụng tài liệu)
Họ và tên thí sinh:............................................................SBD:.....................................
SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
HƯỚNG CHẤM ĐỀ KIỂM TRA
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VIẾT XUÂN CHUYÊN ĐỀ LẦN 1 -------------------- NĂM HỌC 2024 - 2025
(Đáp án gồm có 4 trang) MÔN: NGỮ VĂN 12 Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 4,0 1
- Đề tài của văn bản: người đi săn. 0,5
- Người kể chuyện sử dụng ngôi kể thứ ba, điểm nhìn toàn tri.
- Dấu hiệu nhận biết: người kể chuyện xưng hô với nhân vật là “lão, 2 0,5
mụ”; người kể không tham gia vào câu chuyện, quan sát từ bên
ngoài và kể lại toàn bộ câu chuyện.
Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tư từ: 0,25
- Ẩn dụ: con công múa, cái cánh ánh cầu vồng ngũ sắc; khẩu súng.
Hình ảnh con công: tượng trưng cho cái đẹp; khẩu súng: biểu tượng
của sự tàn ác, nhẫn tâm. - Hiệu quả nghệ thuật: 0,75 3
+ Làm tăng tính gợi hình, gợi cảm, cô đọng, hàm súc, đa nghĩa cho lời văn.
+ Thể hiện bản chất tàn bạo của lão thợ săn. Cái đẹp, vũ điệu của
con công không thể cảm hoá được lão thợ săn. Họng súng của hắn
như mù loà tàn nhẫn giương lên bắn chết con công.
+ Nỗi day dứt của nhà văn trước bản chất bạo tàn của con người.
- Ước mơ của lão thợ săn là săn được con thú lớn nhất đời mình. 0,25 - Nhận xét: 0,75
+ Ước mơ của lão thợ săn gắn liền với tham vọng. Hành trình thực
hiện ước mơ chính là hành trình hoá thú của một con người. Bản 4
năng thú tính trỗi dậy, lớn dần, lấn át phần người và lão trở thành con mãnh thú đáng sợ.
+ Tư tưởng của nhà văn: cảnh tỉnh con người về hậu quả của lối
sống bản năng, tàn nhẫn, vô nhân tính.
- Chủ đề của câu chuyện: Bi kịch của lão thợ săn khi chìm trong 0,5
tham vọng của mình. Truyện có ý nghĩa thức tỉnh mỗi con người về
hậu quả của lối sống bản năng. Con người cần đấu tranh với chính
mình để hoàn thiện nhân cách.
- Chia sẻ góc nhìn của bản thân: trong mỗi con người đều có phần 0,5 5
bản năng và ý thức xã hội. Nếu phần bản năng không được kiểm
soát, con người sẽ sa xuống thành loài mãnh thú tàn bạo. Câu
chuyện của Nguyễn Huy Thiệp đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về
hiện tượng người tha hoá, mất nhân tính trong xã hội hiện nay.
(Lưu ý: Chấp nhận những chia sẻ và góc nhìn chủ quan của HS, nếu lí giải thuyết phục) II VIẾT 6,0