Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 Ngữ văn Trường THPT Tứ Kỳ - Ninh Giang - Sở GD&ĐT Hải Dương

SỞ GD&ĐT HẢI DƯƠNG
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG CÁC MÔN
TRƯỜNG THPT TỨ KỲ-NINH GIANG THI TNTHPT NĂM 2025 Môn: NGỮ VĂN
(Đề thi có 02 trang)
Ngày khảo sát: 07/12/2024
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích
(Lược: Trưa ngày ba mươi tháng Chạp, tôi theo chân anh Ngạn cùng một người chiến sĩ liên
lạc tên Vang lên ăn Tết ở Pa-khen, một bản ở ngay sát biên giới giáp nước bạn Lào. Suốt dọc
đường, Ngạn kể cho chúng tôi nghe những ngày đầu kháng chiến anh hoạt động trên đất Pa- khen)
Ngạn thuộc loại người quen với rừng. Lần đầu mới gặp anh ta khó làm quen ngay. Anh hơi
lạnh lùng. Anh không thích bắt tay, càng không thích mời mọc, xã giao, cả với khách lạ. Những
khách lạ tới huyện đội, hãy cứ đi theo anh xuống bản một chuyến, dù không ưa anh thì cũng
phải nhận thấy ở cuộc đời anh có nhiều điều đáng tìm tòi để biết.
Ngạn đã ngoài bốn mươi, quê vùng xuôi, đâu tận giáp biển, nhưng từ ngày mới vào bộ đội,
anh đã lăn lộn trên vùng rừng núi biên giới. Anh ở bộ đội gần hai mươi năm thì gần hai
mươi năm lăn lộn trên mảnh đất này. Công tác của anh thôi thì đủ: đánh Pháp, đánh phỉ,
nắm dân, tìm đất… Chúng ta hãy giở tấm bản đồ của nước Việt Nam ta. Trên địa giới miền
Tây, một quãng có một cái chấm bằng hạt đất hơi lồi ra. Đó là mảnh rừng âm u có con suối mà
ba chúng tôi đang đi giữa lòng nó. Chốn này, như đã nói, tôi mới đặt chân tới lần đầu. Đồng chí
Vang, liên lạc của Ngạn, mới mười bảy tuổi, là người dân bản Pa-khen. Còn Ngạn? Khi Vang
chưa đẻ thì Ngạn đã chiến đấu ở đây, anh và người ông ngoại của Vang là hai người đã có công
đưa mảnh đất Pa-khen trở về bản đồ của Tổ quốc.
Năm 1945, dù đã có chính quyền cách mạng ở biên giới nhưng vùng đất Pa-khen vẫn bị
Pháp nhập vào đất Lào, mọi giấy tờ địa chính cũ bị Pháp hủy hết. Lúc ấy, Ngạn là chiến sĩ vệ
quốc đoàn chiến đấu bị thương, anh bị lạc đơn vị, anh được Y Khiêu - một người con gái người
Lào cõng về, chữa lành vết thương. Sau khi vết thương khỏi, Ngạn ở lại bản tạo dựng cơ sở
kháng chiến tại Pa-khen.
( Lược: Sau gần nửa năm, vùng Pa-khen liên tiếp nổ ra những trận đánh phục kích, tập kích
nhỏ làm rung chuyển hệ thống đồn ải của quân Pháp và bọn thổ phỉ theo Pháp. Cảm phục tài
trí và lòng dũng cảm của Ngạn, cha của Y Khiêu mời Ngạn đến uống rượu và nói với Ngạn
muốn gả Y Khiêu cho anh.)
.....Ông với tay lên nóc nhà lấy một ống tre, lôi từ trong cái ống tre đầy bồ hóng ra những
tờ giấy bản viết bằng chữ nho và chữ nôm, có tờ đóng dấu son và đã vàng úa. Đấy là những
giấy tờ mà theo cáo thị của đồn Pháp, nhà ai còn thu giấu sẽ bị đem xử bắn. Đấy là tất cả
bằng chứng xác thực chứng tỏ đất Pa-khen là đất Việt Nam. Ông già Lào trao tất cả cho Ngạn,
với một lời dặn:“Mảnh đất này là đất Việt Nam. Anh là người chiến sĩ bộ đội Việt Nam, anh hãy giữ lấy”.
(Trích “Nguồn suối”, Tuyển tập Nguyễn Minh Châu,
Nhà xuất bản Văn học, 2006, tr 6-9)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Nêu dấu hiệu nhận biết ngôi kể của đoạn trích.
Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ miêu tả tính cách của Ngạn trong đoạn trích.
Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê tại vị trí in đậm trong đoạn trích.
Câu 4. Nêu ý nghĩa của câu văn: Ông già Lào trao tất cả cho Ngạn, với một lời dặn:“Mảnh
đất này là đất Việt Nam. Anh là người chiến sĩ bộ đội Việt Nam, anh hãy giữ lấy”.
Câu 5. Từ nhân vật Ngạn trong đoạn trích, anh/chị hãy nêu những phẩm chất cần có để trở
thành một công dân yêu nước hiện nay (trình bày khoảng 5-7 dòng).
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích ngôi kể, điểm nhìn trần thuật trong
đoạn trích “Nguồn suối” của Nguyễn Minh Châu ở phần Đọc hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm)
“Ví cơ hội như một chuyến tàu, bởi nếu nó đến muộn, bạn phải đợi; còn nếu bạn đến muộn, nó vụt mất”.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) nêu quan điểm của anh/chị về chủ đề: Tuổi trẻ và
việc nắm bắt cơ hội trong cuộc sống. -------Hết-------
SỞ GD & ĐT HẢI DƯƠNG HƯỚNG DẪN CHẤM
THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT – LẦN 1 Môn thi: NGỮ VĂN Câu Nội dung Điểm ĐỌC HIỂU 4,0
- Người kể chuyện xưng “tôi”, trực tiếp xuất hiện trong đoạn trích và kể lại
câu chuyện là cơ sở để xác định ngôi kể thứ nhất của đoạn trích. 1
Hướng dẫn chấm: 0,5
- Học sinh trả lời như đáp án : 0,5 điểm
- Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời không cho điểm
- Những từ ngữ miêu tả tính cách của nhân vật Ngạn: lạnh lùng, không thích
bắt tay, không thích mời mọc, xã giao. 2
Hướng dẫn chấm: 0,5
- Học sinh trả lời được 2 ý trở lên như đáp án: 0,5 điểm.
- Học sinh trả lời được 1 ý của đáp án: 0,25 điểm. 3
- BPTT liệt kê: đánh Pháp, đánh phỉ, nắm dân, tìm đất..... 1,0 - Tác dụng:
+ Tăng giá trị biểu đạt, làm cho cách diễn đạt trở nên cụ thể, tác động trực tiếp
vào nhận thức của người đọc...
+ Diễn tả chi tiết, cụ thể, đầy đủ những công việc khác nhau mà Ngạn đã làm
trong suốt hai mươi năm lăn lộn ở mảnh đất Pa- Khen. Từ đó cho thấy sự gắn
bó giữa Ngạn và nơi đây, đồng thời khẳng định nhân vật Ngạn là người dũng
cảm, có nhiều đóng góp cho công cuộc bảo vệ Tổ Quốc.
+ Thể hiện thái độ khâm phục, ngưỡng mộ, ngợi ca nhân vật Ngạn của tác giả,
đề cao những việc mà Ngạn đã làm cho mảnh đất Pa- khen.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được biểu hiện của biện pháp tu từ liệt kê: 0,25 điểm.
- Mỗi ý trong phần tác dụng nếu học sinh nêu đúng được 0,25 điểm.
Ông già Lào trao tất cả cho Ngạn, với một lời dặn:“Mảnh đất này là đất Việt
Nam. Anh là người chiến sĩ bộ đội Việt Nam, anh hãy giữ lấy”. - Ý nghĩa của câu văn:
+ Khẳng định mảnh đất Pa- khen là của Việt Nam mặc dù trước đó, mảnh đất
này đã bị thực dân Pháp nhập vào đất Lào và mọi giấy tờ địa chính cũ bị Pháp hủy hết.
+ Thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối, lòng yêu quý của ông già Lào đối với Ngạn bởi:
++ Tờ giấy mà ông già Lào đưa cho Ngạn là một trong những tư liệu hiếm
hoi, quý giá còn sót lại, là minh chứng xác thực đất Pa- khen là đất Việt Nam. 4 1,0
Tuy nhiên, việc giữ lại tờ giấy này là vô cùng nguy hiểm bởi thực dân Pháp đã
đưa ra cáo thị “nhà ai còn thu giấu sẽ bị đem xử bắn”.
++ Tin tưởng Ngạn và đồng đội sẽ giữ vững được mảnh đất Pa- khen, không
để mảnh đất này rơi vào tay kẻ thù.
+ Thể hiện tính cách trung thực và lòng tự trọng dân tộc của ông già Lào, thể
hiện tình bạn đẹp giữa hai nước Việt Nam- Lào. Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trình bày đủ ý các ý trên: 1,0 điểm.
- Học sinh trình bày được 2/3 ý: 0,75 điểm.
- Học sinh trình bày được 1 ý: 0,5 điểm. 5
- Nhân vật Ngạn trong đoạn trích là một người chiến sĩ: Yêu nước, gan góc, 1,0
quả cảm, quyết bám đất, bám dân, chiến đấu với kẻ thù...để bảo vệ từng tấc đất cha, ông để lại.
- Học sinh vận dụng, nêu những phẩm chất cần có để trở thành công dân yêu nước hiện nay.
Ví dụ: Có lòng tự hào, tự tôn dân tộc; trung thành với Tổ quốc; biết ơn thế hệ