Đề thi thử vào 10 Ngữ Văn năm 2025 Phòng GD&ĐT Huyện Lập Thạch

UBND HUYỆN LẬP THẠCH
MA TRẬN ĐỀ THI THỬ VÀO THPT NĂM HỌC 2025-2026
TRƯỜNG THCS…………
MÔN: NGỮ VĂN. (LẦN 1) Thời gian 120 phút.
BẢNG NĂNG LỰC VÀ CẤP ĐỘ TƯ DUY TT Thành Mạch nội Số Cấp độ tư duy phần dung câu Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Tổng% năng Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ lực câu câu câu I Năng Đọc hiểu văn 5 4 20% 1 10% 1 10% 40% lực đọc bản văn học II Năng Đoạn văn 1 5% 10% 10% 20% lực viết nghị luận văn học Bài văn nghị 1 5% 10% 30% 40% luận xã hội Tỉ lệ 30% 30% 40% 100% Tổng 7 100%
BẢN ĐẶC TẢ ĐỀ THI
Đơn vị kiến thức/ kĩ TT Kĩ năng Mức độ đánh giá năng Nhận biết: - Nhận biết thể thơ
- Tìm những hình ảnh về thiên nhiên. 1 ĐỌC HIỂU
Văn bản: Giữa quê lòng
bỗng nhớ quê, Chử Văn - Chỉ ra các từ láy trong văn bản. Long,
- Chỉ ra biện pháp tu từ (baovannghe.com.vn, Thông hiểu: 29/9/2020)
- Cách hiểu nội dung câu thơ. Vận dụng:
-Viết đoạn văn ngắn về con người với
giá trị văn hóa truyền thống.
Đoạn văn nghị luận Vận dụng: Viết đoạn văn nghị luận văn văn học
học về bài thơ phần ngữ liệu (cảm nhận 2 VIẾT
về nội dung, nghệ thuật của bài thơ)
Nghị luận xã hội về một Vận dụng:
vấn đề cần giải quyết
-Viết được một bài văn nghị luận xã hội về vấn đề đặt ra.
- Xây dựng được các luận điểm, luận cứ,
dẫn chứng cụ thể rõ ràng.
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục. UBND HUYỆN LẬP THẠCH
ĐỀ THI THỬ VÀO THPT NĂM HỌC 2025-2026
TRƯỜNG THCS…………… MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian phát đề)
I/ ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc bài thơ sau và thực hiện yêu cầu:
Giữa quê lòng bỗng nhớ quê
Nhớ mưa thánh thót, chiều nghe thu vàng.
Nhớ bông súng nở ao làng
Nở như sao sáng trên làn nước xanh.
Nhớ màu khói tỏa mong manh
Vấn vương mái rạ mà thành ca dao.
Ai đang xin lửa qua rào
Có nghe tiếng sáo diều chao lưng trời…
Mình ngồi tưởng tượng cho vui
Hồn quê theo khói lên trời từ lâu!
(Giữa quê lòng bỗng nhớ quê, Chử Văn Long, baovannghe.com.vn, 29/9/2020) *Chú thích:
- Nhà thơ Chử Văn Long sinh năm 1942. Quê ở Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội. Bút danh khác
của ông là Hà Nguyên, Sơn Hà. Ông là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam. Hiện ông đang sinh
sống và làm việc tại Hà Nội. Thơ ông giản dị, mộc mạc mang một tâm hồn chân chất đồng quê.
- Tác phẩm: “Giữa quê lòng bỗng nhớ quê” trích từ tập “Thơ và mộng” (Thơ chọn 1967 - 2020) NXB hội Nhà văn.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm): Văn bản trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2 (0,5 điểm): Những từ hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong văn bản?
Câu 3 (0,5 điểm):Tìm các từ láy trong văn bản?
Câu 4 (0,5 điểm): Chỉ ra một số biện pháp tu từ có trong khổ thơ sau?
Nhớ bông súng nở ao làng
Nở như sao sáng trên làn nước xanh.
Nhớ màu khói tỏa mong manh
Vấn vương mái rạ mà thành ca dao.
Câu 5 (1,0 điểm): Em hiểu như thế nào về nội dung hai câu thơ:
Mình ngồi tưởng tượng cho vui
Hồn quê theo khói lên trời từ lâu!
Câu 6 (1,0 điểm): Từ nội dung của văn bản em hãy trình bày suy nghĩ của mình về con người
với văn hóa truyền thống (trình bày khoảng 7 - 10 dòng)?
II/ PHẦN VIẾT ( 6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ cảm nhận về văn bản trong phần Đọc hiểu?
Câu 2 (4,0 điểm): Ngạn ngữ Trung Quốc có nói rằng: “Ngọc không thể bóng nếu không có
ma sát. Con người không thể hoàn thiện nếu không trải qua thử thách”. Theo em, học sinh
cần làm gì để đối mặt và vượt qua thử thách? Hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600
chữ) trình bày suy nghĩ của mình.
…………………..Hết…………………………
Họ và tên:…………………………………………….. Số báo danh:…………………… UBND HUYỆN LẬP THẠCH HƯỚNG DẪN CHẤM
TRƯỜNG THCS……….
ĐỀ THI THỬ VÀO THPT LẦN 1 MÔN: NGỮ VĂN
(Thời gian: 120 phút) I. YÊU CẦU CHUNG
- Giáo viên chấm phải nắm được nội dung trình bày trong bài làm của học sinh để có sự đánh
giá khách quan, hợp lí, tránh đếm ý cho điểm. Cần vận dụng linh hoạt hướng dẫn chấm, sử
dụng nhiều mức điểm một cách phù hợp; đặc biệt khuyến khích những bài viết có cảm xúc,
có sự sáng tạo và phát triển được năng lực của học sinh.
- Học sinh có nhiều cách triển khai ý khác nhau, miễn là bài viết đáp ứng được hệ thống ý cơ
bản của đề, diễn đạt tốt vẫn ghi đủ điểm.
- Điểm bài thi lẻ đến 0,25 điểm. II. YÊU CẦU CỤ THẾ PHẦN CÂU NỘI DUNG ĐIỂM ĐỌC 1 - Thể thơ: Lục bát 0,5 HIỂU 2
- Những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ: mưa thánh thót, chiều 0,5
thu vàng, bông súng nở, làn nước xanh, trời .…
(HS tìm được từ 4 hình ảnh cho điểm tối đa) 3
- Các từ láy: thánh thót, mong manh, vấn vương 0,5
(HS chỉ được 2 từ trở lên cho điểm tối đa) 4 + Biện pháp tu từ:
- Điệp ngữ: nhớ
- So sánh: bông súng nở - sao sáng 0,5
- Liệt kê: bông súng nở, màu khói tỏa, mái dạ
- Nhân hóa: màu khói tỏa: mong manh, vấn vương
(HS chỉ ra hai trong số các biện pháp tu từ cho điểm tối đa) 5
- Hai câu thơ cuối bài thơ phản ánh nỗi nhớ nhung, tiếc nuối của 1,0
nhân vật trữ tình về một miền quê trong kí ức, nơi có những hình
ảnh bình dị thân quen nhưng giờ chỉ còn là kỉ niệm.
- Những giá trị đó, dù có thể dần phai mờ trong dòng chảy của
thời gian, nhưng vẫn là phần hồn, là niềm tự hào của mỗi con người. 6 * Một số gợi ý:
- Văn hóa truyền thống là những phong tục, nghi lễ, là cách con
người ứng xử, giao tiếp, và tương tác với nhau trong xã hội….. 1,0
- Văn hóa truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ
bản sắc dân tộc, giúp con người hiểu và trân trọng cội nguồn,
đồng thời hướng tới tương lai phát triển bền vững.
- Hiện nay, một số giá trị truyền thống đang dần thay đổi bởi lối sống đô thị hóa.
- Mỗi người cần phải nhận thức được vai trò của giá trị truyền
thống, tuyên truyền ý thức bảo vệ giữ gìn và phát huy………… PHẦN * Yêu cầu: VIẾT 1
1. Đảm bảo các yêu cầu chung:
- Xác định đúng kiểu bài: nghị luận văn học. 0,5
(2,0 đ) - Đoạn văn đảm bảo đúng cấu trúc (hình thức, độ dài của đoạn)
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận, vận dụng tốt các thao tác phân tích. *Các ý cơ bản: + Nội dung:
- Bài thơ không chỉ gợi lên nỗi nhớ quê da diết mà còn nhắc nhở
người đọc về giá trị của những kỷ niệm và cảnh vật thân thương.
- Bài thơ được mở đầu bằng một lời thơ hết sức mâu thuẫn “Giữa
quê lòng bỗng nhớ quê”. Dù đang ở ngay tại quê hương nhưng 0,75
nhà thơ vẫn cảm thấy nhớ quê hương của mình. Đó là nỗi nhớ về
những kỉ niệm, những kí ức thời thơ ấu: mưa thánh thót,chiều
nghe thu vàng, những bông súng nở trên ao làng, màu khói tỏa
mong manh, tiếng sáo diều … gợi lên vẻ đẹp bình yên và sự
trong trẻo của nơi làng quê thôn dã.
- Ở hai câu thơ cuối hình ảnh "hồn quê theo khói lên trời từ lâu"
là một sự tiếc nuối về những giá trị truyền thống, những kỷ niệm
xưa cũ dường như đã phai nhạt theo thời gian. *Nghệ thuật:
- Bài thơ chứa đựng nhiều nét nghệ thuật tinh tế, góp phần tạo
nên sức hấp dẫn và cảm xúc sâu sắc:
+ Sử dụng thể thơ lục bát gần gũi.
+ Ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh chân thực như "mưa thánh thót,"
"bông súng nở," hay "màu khói tỏa…"
+ Các biện pháp tu từ điệp ngữ, liệt kê, so sánh, ẩn dụ được kết
hợp linh hoạt và khéo léo.
- Những yếu tố nghệ thuật này hòa quyện để tạo nên một tác
phẩm vừa đẹp đẽ về mặt hình thức, vừa sâu sắc về nội dung. 0,75
-> Tình yêu quê hương được tác giả thể hiện một cách chân thành
và mãnh liệt, mặc dù không còn hiện hữu trong không gian thực
tại, nhưng tình cảm vẫn vẹn nguyên, cho thấy sự tồn tại vĩnh cửu
của quê hương trong tâm hồn mỗi người.
(GV vận dụng linh hoạt chấm và cho điểm, khuyến khích những
bài viết sáng tạo, thể hiện năng khiếu của HS) * Yêu cầu:
1. Đảm bảo các yêu cầu chung: 2
- Xác định đúng kiểu bài nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải
(4,0đ) quyết: học sinh cần làm gì để đối mặt và vượt qua thử thách. 0,25
- Bài văn đảm bảo đúng cấu trúc (bố cục, độ dài của bài viết)
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận, vận dụng tốt các thao tác
lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. * Các ý cơ bản:
Mở bài: Giới thiệu được vấn đề nghị luận, thể hiện được quan 0,25
điểm của người viết về vấn đề. Thân bài: 1. Giải thích vấn đề
- Thử thách là những khó khăn, trở ngại, hoặc tình huống bất lợi
mà chúng ta gặp phải trong cuộc sống. Chúng có thể đến từ nhiều 0,5
khía cạnh khác nhau như học tập, mối quan hệ, sức khỏe hoặc hoàn cảnh gia đình.
- Đối mặt và vượt qua thử thách là quá trình chúng ta nhận thức,
chấp nhận và tìm cách giải quyết những khó khăn đó để đạt được
mục tiêu hoặc vượt qua nghịch cảnh.