Giáo án Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình Toán 9 Kết nối tri thức

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
BÀI 3: GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH (2 TIẾT) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Giải một số bài toán bằng cách lập hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán
học; giải quyết vấn đề toán học.
- Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, phân tích, lập luận
nhận biết các ẩn và các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
- Mô hình hóa toán học: mô tả các dữ kiện bài toán thực tế, giải quyết bài toán
gắn với hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
- Giải quyết vấn đề toán học: phân tích, lập luận để ứng dụng hệ phương trình
bậc nhất hai ẩn vào giải quyết các bài toán thực tế.
- Giao tiếp toán học: đọc, hiểu thông tin toán học.
- Sử dụng công cụ, phương tiện học toán: sử dụng máy tính cầm tay. 3. Phẩm chất
- Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.
- Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
- Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt
động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS vận dụng
kiến thức về giải hệ phương trình để giải quyết tình huống.
b) Nội dung: HS đọc tính huống thực tế suy nghĩ nêu yêu cầu cần giải quyết của tình huống.
c) Sản phẩm: HS trả lời câu hỏi và hoàn thiện các bài tập được giao.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV trình chiếu câu hỏi củng cố, cho HS suy nghĩ và trả lời.
Bài toán: Một vật có khối lượng 124g và thể tích 15cm3là hợp kim của đồng và kẽm.
Tính xem trong đó có bao nhiêu gam đồng và bao nhiêu gam kẽm, biết rằng 1cm3
đồng nặng 8,9g và 1cm3 kẽm nặng 7g.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và
thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào tìm hiểu bài học mới: “Trong thực tế có rất nhiều bài toán phức tạp mà khi
đưa hệ phương trình vào lại có thể giải quyết được. Vì vậy, trong bài học hôm nay
chúng ta sẽ tìm hiểu về cách giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.”.
⇒ GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình a) Mục tiêu:
- HS biết cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp thế. b) Nội dung:
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu
hỏi, thực hiện HĐ1,2,3; Luyện tập 1, 2 và các Ví dụ.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu
hỏi, HS biết cách giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình
- GV triển khai HĐ1; HĐ2; HĐ3 cho HĐ1 HS thực hiện.
Vật có khối lượng 124g nên ta có: x+ y=124.(1)
Xét bài toán ở tình huống mở đầu. HĐ2
Gọi x là số gam đồng, y là số gam Vì 1cm3 đồng nặng 8,9g nên 1g đồng có thể tích kẽm cần tính. 1 =10 cm3. 8 , 9 89
+ Biểu thị khối lượng của vật qua x và y.
Vì 1cm3 kẽm nặng 7g nên 1g kẽm có thể tích 1
+ Biểu thị thể tích của vật qua x và y. cm3. 7
+ Giải hệ gồm hai phương trình bậc Vậy biểu thức biểu thị thể tích của vật là:
nhất hai ẩn x , y nhận được ở HĐ1 và 10 x+1 y=15(2)
HĐ2. Từ đó trả lời câu hỏi ở tình 89 7 huống mở đầu. HĐ3
- GV lưu ý cho HS về cách đặt điều Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:
kiện của ẩn: “Vì x , y là khối lượng
của vật nên x , y>0. Khi tìm được { x+y=124 10 x+1 y=15
nghiệm cần lưu ý kiểm tra lại nghiệm 89 7
đã thỏa mãn điều kiện hay chưa”
Nhân hai vế của phương trình thứ hai với 7, ta
+ GV yêu cầu 3 HS lên bảng trình được:
bày bài làm, các HS còn lại làm vào { x+y=124 70 vở và nhận xét. x+ y=105 89
+ GV nhận xét, chốt đáp án.
Trừ từng vế hai phương trình của hệ mới, ta 19 được
x=19, suy ra x=89. (thỏa mãn) 89
Thế x=89 vào phương trình thứ nhất, ta có:
89+ y=124, suy ra y=35 (thỏa mãn)
Vậy có 89g đồng và 35g kẽm.
Nhận xét. Các bước giải một bài toán bằng