Tài liệu luyện thi HSG môn Ngữ văn THPT Quyển 2

TÀI LIỆU
Luyện thi học sinh giỏi Môn Ngữ văn
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Quyển 2 1 MỤC LỤC QUYỂN 2
Chương 1 :Kĩ năng đưa Lí luận văn học vào bài Nghị luận văn học I.
Những câu hỏi cho người mới bắt đầu
1. Lý luận văn học là gì?
2. Học lý luận văn học như thế nào?
3. Kiến thức lý luận văn học nằm ở đâu trong bài làm nghị luận văn học?
4. Dàn ý của dạng bài giải quyết một vấn đề lí luận văn học II.
Năm nguyên tắc quan trọng khi đưa kiến thức lí luận văn học vào bài văn nghị luận
Chương 2: Các chuyên đề ôn thi Học sinh giỏi Ngữ văn THPT ( phần 2)
Chuyên đề 10 : Nghị luận xã hội
I. Nghị luận xã hội là gì?
II. Những yêu cầu khi làm văn Nghị luận xã hội III.
Phân loại đề văn Nghị luận xã hội IV.
Cấu trúc bài văn Nghị luận xã hội
Dạng 1 : Nghị luận về tư tưởng đạo lí
Dạng 2 : Nghị luận về hiện tượng đời sống
Dạng 3 : Nghị luận về vấn đề đặt ra trong tác phẩm hoặc câu chuyện
Dạng 4 : Dạng đề kết hợp hai mặt tốt xấu trong một vấn đề
Dạng 5. Dạng đề mang tính chất đối thoại , bộc lộ suy nghĩ riêng
về vấn đề được đặt ra
Dạng 6: Nghị luận về một vấn đề được gợi ra từ một bức tranh / hình ảnh
V. Tổng hợp 100 dẫn chứng cho bài Nghị luận xã hội
Chuyên đề 11 :Kịch bản văn học
I.Khái quát về kịch bản văn học 1. Khái niệm 2. Phân loại kịch.
3. Đặc trưng của kịch
II.Một số tác phẩm kịch trong chương trình THPT
1. Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” - Bi kịch về cái đẹp bị bức tử
2. Hồn Trương Ba , Da Hàng thịt
Chuyên đề 12 : Kí & Tùy bút I, Kí 2 1. Khái niệm 2. Phân loại
3. Đặc trưng của thể loại kí.
4. Những điểm cần lưu ý khi đọc- hiểu một tác phẩm kí theo đặc trưng thể loại II, Tùy bút 1. Khái niệm 2. Đặc điểm
III. Một số tác phẩm kí, Tùy bút trong chương trình
1. Người lái đò sông Đà
2. Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Chuyên đề 13: Tình huống truyện
(Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân; Vợ nhặt của Kim Lân và Chiếc
thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu”)
Chuyên đề 14: Phong cách sáng tác I.
Lý thuyết( xem trong quyển 1 ) I.
Phong cách một số tác gia tiêu biểu
Chuyên đề 15 : Giọng điệu trong tiểu thuyết sử thi 1945-1975
Chuyên đề 16 : Hình tượng người lính trong thơ văn 1945-1975
I. Hình tượng người lính trong thơ văn 1945-1975 nói chung
II. Hình tượng người lính trong các tác phẩm : Tây Tiến, Rừng Xà nu,
Những đứa con trong gia đình
Chuyên đề 17 : Văn học đổi mới và những người mở đường
(Nguyễn Minh Châu, Thanh Thảo) I.Khái quát
1. Những điểm mới của truyện ngắn sau năm 1975 so với giai đoạn trước
2. Điểm mới của thơ trữ tình sau năm 1975 so với giai đoạn trước
II.Nguyễn Minh Châu và Chiếc thuyền ngoài xa
III.Thanh Thảo và Đàn Ghi ta của Lorca
Chuyên đề 18 : Gương mặt đất nước trong thơ văn Chương 3 :
NHỮNG BÀI VĂN ĐẠT ĐIỂM CAO CỦA HỌC SINH GIỎI Nghị luận văn học :
Bài văn 1: Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng
chạm tới cuộc sống. 3
Bài văn 2: Chứng minh nhận định“Với Thơ Mới, thi ca Việt Nam bước vào
một thời đại mới”
Bài văn 3 :Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam.
Bài văn 4: Sinh thời Nam Cao đã từng rất tâm đắc với câu nói của một nhà văn
Pháp “người ta chỉ xấu xa, bần tiện trong con mắt ráo hoảnh của phường ích
kỷ”. Qua sự nghiệp sáng tác của Nam Cao, Anh chị hãy chứng minh.
Bài văn 5: Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình nâng cao niềm tin
vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng vươn tới chân lý.
Bài văn 6: Con người đến với cuộc sống từ nhiều nẻo đường, trên muôn vàn
cung bậc phong phú. Nhưng tiêu điểm mà con người hướng đến vẫn là con người
Bài văn 7: Một nghệ sĩ chân chính phải là một nhà văn nhân đạo từ trong cốt tủy
Bài văn 8:“Văn học là cuốn bách khoa toàn thư về cuộc sống”.
Bài văn 9: Nguyễn Tuân cho rằng “mỗi nhà văn là một phu chữ”. Em hiểu ý
kiến trên như thế nào? bằng việc phân tích vẻ đẹp của ngôn từ trong “tuyên
ngôn độc lập” của Hồ Chí Minh.
Bài văn 10: Bàn về ngôn ngữ nghệ thuật, có người cho rằng lựa chọn ngôn từ là
yếu tố quan trọng góp phần làm nên sự thành công của một tác phẩm thơ ca.
Bằng việc phân tích nghệ thuật, sử dụng ngôn từ trong bài “Tây Tiến” của
Quang Dũng, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
Bài văn 11: Bàn về mối quan hệ giữa nhà văn với bạn đọc, bạn đọc với tác
phẩm Chế Lan Viên viết.
“Mình là ta đấy, thôi ta vẫn gửi cho mình,
Sâu thẳm mình ư lại là ta đấy,
Ta gửi cho mình nhen thành nửa cháy,
Gửi viên đã con, mình lại dựng lên thành”.
Bằng việc phân tích một số tác phẩm trong chương trình Ngữ Văn 12, anh chị
hãy làm rõ mối quan hệ giữa tác giả và độc giả trong quan niệm trên của Chế Lan Viên.
Bài văn 12: So sánh phong cách viết kí của Nguyễn Tuân trong Người lái đò
sông Đà với Hoàng Phủ Ngọc Tường trong Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Bài văn 13 :Có ý kiến cho rằng “kí là trần thuật người thật, việc thật”, ý kiến
của anh chị về quan niệm này chứng minh thông qua một tác phẩm đã học. 4