Đề thi thử Ngữ văn trường Triệu Sơn 2 - Thanh Hóa lần 1 năm 2023

SỞ GD & ĐT THANH HÓA
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG KHỐI 12
TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 2
MÔN: NGỮ VĂN – Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề MỤC TIÊU:
✔ Kiểm tra mức độ kiến thức của học sinh cụ thể:
+ Kiến thức tiếng việt, làm văn
+ Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
+ Kiến thức đời sống.
✔ Rèn luyện các kỹ năng cơ bản:
+ Kỹ năng đọc hiểu
+ Kỹ năng tạo lập văn bản (đoạn văn nghị luận xã hội, bài văn nghị luận văn học) I. ĐỌC HIỂU
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Chiếc vé tàu cũng hồi hộp như con
hàng gạch lún giữa sân cơn mưa còn đọng nước.
khi con về với mẹ
hôm nay con trở về nhà
con lại ngồi vào chiếc chõng tre xưa
chiếc vó nhện trên tường cũ vô cùng thân thuộc
nơi mẹ vẫn ngồi khâu cha thường chẻ lạt
với một người từng chịu nỗi cách xa
bao xa cách lấp bằng trong chốc lát
họ chỉ cần đi ngược con đường đã làm nên xa
trăm cánh rừng về dưới giọt ranh thưa cách
xin mẹ lại cho con bắt đầu đi gánh nước
là có thể về với mẹ được ngay
gánh bao nhiêu trong mát để dành
nhưng với một người lính như con
xin mẹ lại cho con nấu bữa cơm mà không cần
muốn gặp mẹ phải vượt lên phía trước giấu khói
phải lách qua từng bước hiểm nghèo
để con được cảm ơn ngọn lửa nhà ta
ở trên đó bất ngờ con gặp mẹ
ngọn lửa biết thay con tìm lời an ủi mẹ
như con đang gặp mẹ bây giờ
vẫn chiếc dây phơi buộc ở đuôi kèo
bước chân con chưa kín mảnh sân nhà
vẫn ở đó giờ cao hơn với mẹ
phía biên giới lại những ngày súng nổ
con phơi áo nghe hai đầu dây kể
ngôi nhà mẹ là chiếc ga bé nhỏ
thương quá những khi mưa con trai mẹ vắng
chúng con đến và đi trong suốt cuộc đời mình. nhà Trang 1


chiến tranh đi qua mẹ con mình
(https://www.thivien.net/Hữu Thỉnh/Ngôi nhà của mẹ)
Câu 1: (NB) Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Câu 2: (TH) Chỉ ra những hình ảnh gần gũi, thân thuộc nơi “ngôi nhà của mẹ” mà người con đã
bồi hồi bắt gặp trong những ngày trở lại.
Câu 3: (TH) Vì sao với một người lính như con Muốn gặp mẹ phải vượt lên phía trước?
Câu 4: (VD) Cảm nhận của anh/chị về hai câu thơ: Ngôi nhà mẹ là chiếc ga bé nhỏ/ Chúng con
đến và đi trong suốt cuộc đời mình. II. LÀM VĂN 1
Câu 1: (VDC) Từ nội dung của đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn
(khoảng 200 chữ) trình bày ý kiến của mình về ý nghĩa của những điều bình dị tốt đẹp trong cuộc sống. Câu 2: (VDC)
“Hình như khi mà ta đã quen đọc bản đồ sông núi, thì mỗi lúc ngồi tàu bay trên chiều cao mà
nhìn xuống đất nước Tổ quốc bao la, càng thấy quen thuộc với từng nét sông tãi ra trên đại
dương đá lờ lờ bóng mây dưới chân mình. Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ
tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn
cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông
Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân dòng
xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô.
Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một nguời bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ
giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà
là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên
Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.
Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn Sông
Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu, đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải
bám gót anh liên lạc, quên đi mất là mình sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt
thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng
sáng loé lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ sông
Đà, bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy
nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt Trang 2


ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình
biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy”.
(Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, SGK Ngữ văn 12,
tập một, NXB Giáo dục Việt Nam).
Cảm nhận của anh/chị về hình tượng Sông Đà trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét về sự độc đáo
trong cách miêu tả Sông Đà nói riêng, thiên nhiên Tây Bắc nói chung của nhà văn Nguyễn Tuân. 2
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC HIỂU Câu 1
Phương pháp: Vận dụng các kiến thức đã học về các thể thơ. Cách giải: Thể thơ tự do. Câu 2
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Cách giải:
Những hình ảnh gần gũi, thân thuộc nơi “ngôi nhà của mẹ” mà người con đã bồi hồi bắt gặp trong
những ngày trở lại: chiếc chõng tre, hình ảnh mẹ ngồi khâu - cha ngồi chẻ lạt, giọt ranh thưa, làn
nước trong mát, khói bếp, ngọn lửa, chiếc dây phơi buộc ở đuôi kèo, sân gạch lún đọng nước, vó
nhện trên tường cũ, mảnh sân nhà. Câu 3
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải: Gợi ý:
- Những người lính trên chiến trường luôn phải đối diện với mưa bom bão đạn; cái chết, sự hi
sinh đến với họ chỉ trong gang tấc.
- Bởi vậy nên, muốn được gặp mẹ, tức là muốn được trở về bên mẹ, bên gia đình thân yêu, họ chỉ
có một cách duy nhất là vượt lên trên những gian khổ, hi sinh trong chiến đấu. Câu 4
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải: Trang 3


- Về nghệ thuật: so sánh (ngôi nhà mẹ là chiếc ga bé nhỏ, hình ảnh chiếc ga gợi bến dừng đỗ,
nghỉ chân), ẩn dụ (chúng con đến và đi từ nhà ga ấy).
- Về nội dung: Cảm xúc của người con về ngôi nhà của mẹ (thực chất là về mẹ) một bến đỗ bình
yên, êm ả, chan chứa yêu thương trên mỗi chặng đường chiến đấu của người lính. II. LÀM VĂN Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về cách làm một đoạn nghị luận xã hội. Cách giải:
* Xác định vấn đề nghị luận: Ý nghĩa của những điều bình dị tốt đẹp trong cuộc sống.
1. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề
- Kết nối với nội dung đọc hiểu giới thiệu ý nghĩa của những điều tốt đẹp bình dị trong cuộc sống.
- Dẫn từ một số câu danh ngôn có liên quan để giới thiệu ý nghĩa của điều tốt đẹp bình dị. 3
Ví dụ: “Những điều lớn lao được tạo nên từ nhều điều nhỏ nhặt.” (Van Gogh, Danh họa người Hà Lan,)
2. Thân đoạn: Triển khai vấn đề
- Giải thích những điều tốt đẹp bình dị trong cuộc sống: là những giản dị, nhỏ bé trong cuộc sống
nhưng có ý nghĩa tích cực, lớn lao đối với con người.
- Phân tích ý nghĩa của những điều tốt đẹp bình dị trong cuộc sống:
+ Những điều tốt đẹp bình dị sẽ khơi dậy và bồi đắp cho chúng ta tình yêu và nghị lực vượt lên
trên khó khăn trong cuộc sống.
+ Những điều tốt đẹp bình dị sẽ thức tỉnh chúng ta về những giá trị sống mà mình đeo đuổi.
Thành công, hạnh phúc không chỉ là những điều lớn lao, vĩ đại mà có khi bắt đầu từ những điều
tốt đẹp nhỏ bé, bình dị.
+ Những điều tốt đẹp bình dị sẽ ươm mầm, vun đắp nên những giá trị lớn lao, góp phần làm cho
cuộc sống thêm tươi đẹp.
- Chọn và phân tích một số dẫn chứng để chứng minh ý nghĩa của những điều tốt đẹp bình dị.
+ Những câu chuyện sẻ chia ấm áp tình người về những kỉ niệm tuổi thơ, về gia đình, về cha, về mẹ
+ Những điều tốt đẹp bình dị mà mỗi người dành cho người thân và cho cả chính mình. Trang 4