Đề Tốt nghiệp Ngữ Văn 2024 theo đề tham khảo (Đề 8)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2024
Bài thi: NGỮ VĂN – ĐỀ 8
Thời gian làm bài: 120 phút không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản: THÁNG MƯỜI
Những ngọn khỏi trẻ chăn trâu đốt rạ trên cánh đồng sau vụ gặt
Thở vào ta hương vị tháng Mười
Sau mỗi gốc rạ khô tiếng gió ngân lên thổi qua những bẹ lá tướp
Ta nghe có người nấp sau đó gọi ta, và ta đi, ta đi...
Ta đi qua tháng Mười, ta đi qua tiếng gọi buổi chiều của mẹ
Mây trời vun lên những đống rơm khô
Dấu chân ta xóa dấu chân chú bê vàng lạc mẹ và dấu chân chú bê vàng xóa dấu chân ta
Khi bóng đêm vụt ra đứng chặn trước mặt tạ ta vôi quay lại tìm dấu chân mình Òa khóc.
Ta tin có một mụ phù thủy đã biến ta thành một chú bê
Giờ chẳng còn tháng Mười xưa, chẳng còn ngọn khói xưa, chẳng còn...
Ta đợi mãi đợi mãi một mụ phù thủy
Từ tháng Mười một bay về để biến ta thành chú bê xưa.
(Sự mất ngủ của lửa – Nguyễn Quang Thiều, NXB Hội nhà văn, 2015)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản.
Câu 2. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau:
Những ngọn khỏi trẻ chăn trâu đốt rạ trên cánh đồng sau vụ gặt
Thở vào ta hương vị tháng Mười
Sau mỗi gốc rạ khô tiếng gió ngân lên thổi qua những bẹ lá tướp
Ta nghe có người nấp sau đó gọi ta, và ta đi, ta đi...
Ta đi qua tháng Mười, ta đi qua tiếng gọi buổi chiều của mẹ


Câu 3. Anh/ chị hiểu như thế nào về hình ảnh “chú bê” được nhắc tới trong văn bản?
Câu 4. Thông điệp ý nghĩa nhất với anh/ chị từ văn bản trên là gì? Hãy lý giải.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Anh/ chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ của bản thân về điều cần làm
để không đánh mất hi vọng.
Câu 2 (5,0 điểm)
Trong truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ”, nhà văn Tô Hoài viết:
Lần lần, mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn tưởng đến Mị có
thể ăn lá ngón tự tử nữa. Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là
con trâu, mình cũng là con ngựa, là con ngựa phải đổi ở cái tàu ngựa nhà này đến ở cái tàu ngựa
nhà khác, ngựa chỉ biết việc ăn có, biết đi làm mà thôi. Mị cúi mặt, không nghĩ ngợi nữa, mà lúc
nào cũng chỉ nhớ đi nhớ lại những việc giống nhau, tiếp nhau vẽ ra trước mặt, mỗi năm mỗi mùa,
mỗi tháng lại làm đi làm lại: Tết xong thì lên núi hải thuốc phiện, giữa năm thì giặt đay, xe đay, đến
mùa thì đi nương bẻ bắp, và dù lúc đi hái củi, lúc bung ngô, lúc nào cũng gài một bó đay trong cánh
tay để tước thành sợi. Bao giờ cũng thế, suốt năm suốt đời như thế. Con ngựa, con trâu làm còn có
lúc, đêm nó còn được đứng gãi chân, đứng nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này thì vùi vào việc làm cả đêm cả ngày.
Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. Ở cái buồng Mị nằm, kín
mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng,
không biết là sương hay là nắng. Mị nghĩ rằng mình cử chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông ra,
đến bao giờ chết thì thôi.
(Trích Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.6)
Cảm nhận của anh/ chị về nhân vật Mị trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về số phận người
phụ nữ miền núi cao Tây Bắc được nhà văn miêu tả thông qua nhân vật Mị.

MA TRẬN
Mức độ nhận thức Vận dụng Tổng % Nhận biết Thông hiểu Vận dụng cao Tổng TT Kĩ năng Thời Thời Thời Thời Số Thời điểm Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ Tỉ lệ gian gian gian gian câu gian (%) (%) (%) (%) (phút) (phút) (phút)
(phút) hỏi (phút) 1 Đọc hiểu 15 10 10 5 5 5 0 0 04 20 30 Viết đoạn 2 văn nghị 5 5 5 5 5 5 5 10 01 25 20 luận xã hội Viết bài 3 nghị luận 20 10 15 10 10 20 5 35 01 75 50 văn học Tổng 40 25 30 20 20 30 10 45 06 120 100 Tỉ lệ % 40 30 20 10 100 Tỉ lệ chung 70 30 100 Lưu ý:
- Tất cả các câu hỏi trong đề kiểm tra là câu hỏi tự luận.
- Cách tính điểm của mỗi câu hỏi được quy định chi tiết trong Đáp án và hướng dẫn chấm.

HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm 0,75
Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn: 0,75 - Ẩn dụ: “thở” 2 - Điệp ngữ: “ta đi”
- Điệp cấu trúc: “ta đi qua...”
- Ý nghĩa của hình ảnh “chú bê” trong các câu thơ: 1,0
+ “Chú bê” trong các câu thơ “Dấu chân ta xóa dấu chân chú bê vàng
lạc mẹ” và “dấu chân chú bê vàng xóa dấu chân ta” là hình ảnh tả thực.
+ “Chú bê” trong câu “Ta tin có một mụ phù thủy đã biến ta thành một
chú bê” là hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng cho sự ngây thơ, non nớt và trí 3
tưởng tượng hồn nhiên của đứa trẻ.
- Nhận xét: từ một hình ảnh thực, tác giả đã chuyển hóa thành một hình
ảnh tượng trưng giàu sức gợi, giàu cảm xúc, giàu khả năng liên tưởng để
diễn đạt thế giới tâm hồn trong sáng của đứa trẻ trong quá khứ. Từ đó,
tạo khả năng kết nối đến hiện tại trong đoạn cuối bài thơ.
HS trình bày thông điệp ý nghĩa nhất, có lí giải hợp lý. Có thể tham khảo: 0,5
- Thông điệp ý nghĩa nhất: Biết trân trọng, ghi nhớ những giá trị của quá
khứ, con người sẽ sống thành thật, trong trẻo hơn. 4
- Lí giải: Thông điệp cho tôi nhận thức được cuộc sống mỗi ngày đều rất
đáng quý. Những gì đã diễn ra trong quá khứ là nần tảng để xây dựng
cuộc sống hiện tại và tương lai. Trân trọng quá khứ, con người sẽ biết trân
trọng những gì mình đang có và sống thành thật, trong trẻo, ý nghĩa hơn. II LÀM VĂN 7,0
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ về điều cần làm để 2,0 1
không đánh mất hi vọng.
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng –
phân – hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25