Giáo án Bài 17 KHTN 9 Chân trời sáng tạo (2024): Dãy hoạt động hoá học của kim loại

Trường THCS ………….
Họ và tên giáo viên
Tổ: ………………………
BÀI 17: DÃY HOẠT ĐỘNG HÓA HỌC CỦA KIM LOẠI. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP TÁCH KIM LOẠI Tuần: Tiết: Ngày soạn: Thời gian thực hiện: I. MỤC TIÊU 1. Năng lực
a. Năng lực khoa học tự nhiên
- Nhận thức khoa học tự nhiên:
+ Nêu được dãy hoạt động hoá học: K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au.
+ Trình bày được ý nghĩa của dãy hoạt động hoá học.
+ Nêu được phương pháp tách kim loại theo mức độ hoạt động hóa học của chúng.
- Tìm hiểu tự nhiên: Tiến hành được một số thí nghiệm hoặc mô tả được thí nghiệm (qua hình
vẽ hoặc học liệu điện tử thí nghiệm) khi cho kim loại tiếp xúc với nước, hydrochloric acid,… b. Năng lực chung
+ Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu các phương pháp và kĩ thuật học tập môn Khoa học tự nhiên.
+ Giao tiếp và hợp tác: Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV đảm bảo
các thành viên trong nhóm đều được tham gia và trình bày báo cáo.
+ Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các
vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập. 2. Phẩm chất
- Hứng thú, tự giác, chủ động, sáng tạo trong tiếp cận kiến thức mới qua sách vở và thực tiễn.
- Trung thực, cẩn thận trong thực hành, ghi chép kết quả thực hành, thí nghiệm.
- Có ý thức sử dụng hợp lý và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên:
- Dụng cụ, hoá chất:
+ Dụng cụ: ống nghiệm, giá để ống nghiệm
+ Hoá chất: Dung dịch AgNO3, dung dịch HCl 1M, nước cất, phoi đồng, mảnh magnesium,
đinh sắt, natri (sodium), dung dịch ZnSO4 1M, dây đồng.


- Video thí nghiệm: sodium và magnesium phản ứng với nước; video mô phỏng quá trình điện phân nóng chảy Al2O3.
- Phiếu học tập, slide, máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh SGK, SBT, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. KHỞI ĐỘNG Hoạt động 1: Mở đầu
a. Mục tiêu: Khơi gợi kiến thức, tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài mới.
b. Nội dung: Giáo viên cho HS xem hình ảnh và đặt vấn đề: Trong cuộc sống, ta thường thấy
những kim loại như sắt, đồng bị gỉ sét, mất vẻ sáng bóng khi để lâu trong không khí. Ngược lại
những đồng tiền vàng vẫn giữ sáng bóng. Vì sao lại có hiện tượng đó? Từ đó dẫn dắt HS vào bài mới.
c. Sản phẩm: Động cơ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên cho HS quan sát hình ảnh sau và yêu cầu nhận xét đặc điểm bề ngoài.
GV nêu vấn đề: Trong cuộc sống, ta thường thấy những kim loại như sắt, đồng bị gỉ sét, mất vẻ
sáng bóng khi để lâu trong không khí. Ngược lại những đồng tiền vàng vẫn giữ sáng bóng. Vì
sao lại có hiện tượng đó? HS nhận nhiệm vụ.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS suy nghĩ nảy sinh động cơ học tập.
GV theo dõi đôn đốc và hỗ trợ HS.
Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV gọi 1 đại diện trình bày ý kiến đề xuất, đề xuất của HS có thể đúng hoặc sai. GV không
nhận xét tính đúng sai mà căn cứ vào đó dẫn dắt HS vào bài mới.


GV dẫn dắt vào bài: Để nhận xét câu trả lời của bạn, sau đây cô cùng các em tìm hiểu bài 17
DÃY HOẠT ĐỘNG HOÁ HỌC CỦA KIM LOẠI. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP TÁCH KIM LOẠI.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 2: Xây dựng dãy hoạt động hoá học của kim loại
a) Mục tiêu: HS nắm được dãy hoạt động hóa học của kim loại
b) Nội dung: Ban đầu GV cho HS xem video lại video Kim loại sodium phản ứng với nước
(đây là thí nghiệm đã được làm) và video Kim loại magnesium phản ứng với nước ở nhiệt độ
thường và đun nóng. Sau đó yêu cầu HS trả lời câu hỏi.
- Cho HS làm thí nghiệm theo nhóm, và hoàn thành phiếu báo cáo kết quả thí nghiệm
Thí nghiệm 1. Phản ứng của một số kim
Thí nghiệm 2: Phản ứng của kim loại với
loại với dung dịch hydrochloric acid dung dịch muối
* Dụng cụ và hóa chất: ống nghiệm, giá để * Dụng cụ và hoá chất: ống nghiệm, giá để
ống nghiệm, mảnh magnesium, đinh sắt, ống nghiệm, dây đồng, dung dịch ZnSO4 1
đồng phoi bào, dung dịch HCl 1 M. M, dung dịch AgNO3 1 M. * Tiến hành: * Tiến hành:
Bước 1: Cố định 3 ống nghiệm trên giá để Bước 1: Cố định 2 ống nghiệm trên giá để
ống nghiệm, đánh số thứ tự 3 ống nghiệm.
ống nghiệm, đánh số thứ tự 2 ống nghiệm.
Bước 2: Thêm vào lần lượt mỗi ống nghiệm Bước 2: Cho vào ống nghiệm (1) 2 mL dung 2 mL dung dịch HCl.
dịch ZnSO4 và ống nghiệm (2) 2 mL dung
Bước 3: Cho vào ống nghiệm (1) một mảnh dịch AgNO3.
magnesium, ống nghiệm (2) một đinh sắt và Bước 3: Nhúng vào mỗi ống nghiệm một
ống nghiệm (3) một mảnh đồng phoi bào.
đoạn dây đồng, quan sát hiện tượng.
Báo cáo kết quả thí nghiệm
Thí nghiệm 1. Phản ứng của một số kim loại với dung dịch hydrochloric acid
1. Nêu hiện tượng phản ứng. Khí nào sinh ra khi kim loại phản ứng với dung dịch HCl?
2. Viết phương trình hóa học (nếu có)
3. Nhận xét mức độ hoạt động hóa học của kim loại Fe, Cu, Mg.


Thí nghiệm 2: Phản ứng của kim loại với dung dịch muối
1. Nêu hiện tượng phản ứng.
2. Viết phương trình hóa học (nếu có)
3. Nhận xét mức độ hoạt động hóa học của kim loại Cu, Zn, Ag
Vận dụng: Dựa vào kiến thức vừa tìm hiểu, các em hãy sắp xếp các kim loại sau theo chiều
giảm dần mức độ hoạt động hóa học. Mg, Na, Fe, Ag, Cu, Zn
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS và Báo cáo kết quả thí nghiệm d) Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG
* Mô tả thí nghiệm phản ứng của kim 1. Xây dựng dãy hoạt động hóa học loại với nước 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2↑
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Mg + H2O (hơi) MgO + H2 ↑
- GV cho HS xem lại video Kim loại → Kim loại Na có mức độ hoạt động hóa học
sodium phản ứng với nước (đây là thí mạnh hơn Mg.
nghiệm đã được làm) và video Kim loại Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
magnesium phản ứng với nước ở nhiệt độ Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 thường và đun nóng.
Cu không phản ứng với dung dịch HCl.
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
→ Mức độ hoạt động hóa học giảm dần: Mg,
1. Kim loại sodium và magnesium phản Fe, Cu.
ứng với nước có hiện tượng giống nhau Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag không?
→ Cu hoạt động hóa học mạng hơn Ag
2. Nhận xét mức độ hoạt động hóa học của Kết luận: Dãy hoạt động hóa học của một số kim loại Na và Mg. kim loại: - HS nhận nhiệm vụ.
K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag,
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ Au
- HS xem video thí nghiệm GV chiếu và
suy nghĩ trả lời câu hỏi.