Chuyên đề Tập làm văn lớp 5 ( Sách mới)

VIẾT BÀI VĂN KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
 Nhận diện bài văn kể chuyện sáng tạo
 Lập dàn ý cho bài văn kể chuyện sáng tạo
 Viết đoạn văn cho bài văn kể chuyện sáng tạo
 Một số bài văn kể chuyện sáng tạo tham khảo
 Thực hành viết
I. Nhận diện bài văn kể chuyện sáng tạo 1. Khái niệm
Viết bài văn kể chuyện sáng tạo là kể câu chuyện trong đó có một (hoặc một
số sự việc) của câu chuyện được viết thêm những chi tiết mới như: tả đặc điểm của
người, vật; kể lại hành động, lời nói, ý nghĩ của nhân vật; bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc
của nhân vật hoặc người kể chuyện;… nhưng không làm thay đổi nội dung và ý nghĩa của câu chuyện. 2. Đặc điểm * Các chi tiết sáng tạo
- Giúp bài văn hay hơn, sinh động và cuốn hút hơn.
- Phát huy được trí tưởng tượng phong phú của người viết
- Giúp người viết hòa mình vào đời sống của nhân vật trong câu chuyện bồi dưỡng
những phẩm chất tốt đẹp của con người: sự thấu hiểu, cảm thông, sự chia sẻ, tinh tế trong cuộc sống
- Không làm ảnh hưởng đến nội dung ý nghĩa câu chuyện
3. Các cách kể chuyện sáng tạo 1
4. Bố cục bài văn kể chuyện sáng tạo * Bài văn có 3 phần:
- Mở bài: Giới thiệu câu chuyện.
- Thân bài: Kể lại câu chuyện với những chi tiết sáng tạo.
- Kết bài: Nếu suy nghĩ, cảm xúc về câu chuyện.
II. Lập dàn ý cho bài văn kể chuyện sáng tạo
1. Dàn ý bài văn kể chuyện sáng tạo 2
2. Một số dàn ý bài văn kể chuyện sáng tạo tham khảo
a. Dàn ý kể sáng tạo một câu chuyện đã đọc, đã nghe
Dàn ý kể sáng tạo câu chuyện “Thanh âm của gió” (Tiếng Việt 5, Kết nối tri thức với cuộc sống).
– Mở bài: Giới thiệu tên câu chuyện mà em muốn kể: Em thích nhất câu chuyện
“Thanh âm của gió” của tác giả Văn Thành Lê.
– Thân bài: Kể lại câu chuyện theo trình tự hợp lí, trong đó có chi tiết được kể sáng tạo theo 1 trong 3 cách:
+ Giới thiệu các nhân vật và khung cảnh nơi diễn ra câu chuyện: Bống, Điệp, Văn
và Thành cùng đi chăn trâu ở một đồng cỏ rộng ven bờ suối. Nước suối trong vắt,
nắng chiếu lấp lánh, đồng cỏ mênh mông, gió thổi mát rượi.
+ Kể lại diễn biến câu chuyện, kết hợp chi tiết sáng tạo: Bống nghe thấy tiếng gió
khi vô tình úp hai bàn tay lên tai nên bèn rủ các bạn làm theo. Mỗi bạn nghe được
một âm thanh khác nhau nhưng tất cả đều cho rằng gió đang xin được kết bạn cùng.
Cả nhóm quyết định kết nạp thêm “người bạn” gió vào nhóm chăn trâu.
+ Kể lại kết thúc của câu chuyện: Về nhà, Bống kể lại với bố về trải nghiệm trên
đồng cỏ. Bố khen các em thông minh và nhất định sẽ cùng chúng em thử lắng nghe thanh âm của gió.
– Kết bài: Nêu cảm nhận, suy nghĩ của em: Em cảm thấy các bạn nhỏ rất dễ thương,
hồn nhiên và may mắn khi có những trải nghiệm đẹp trong kí ức tuổi thơ.
Dàn ý kể sáng tạo câu chuyện “Thanh âm của gió” (Tiếng Việt 5, Kết nối tri thức với cuộc sống).
– Mở bài: Giới thiệu tên câu chuyện “Cánh đồng hoa”, theo tác giả Lê Anh Vinh - Bùi Thị Diển.
– Thân bài: Kể lại câu chuyện theo trình tự:
+ Niềm vui của các bạn nhỏ khi vui chơi trên đồng cỏ.
+ Nguy cơ đồng cỏ trở thành bãi rác.
Có thể thêm chi tiết sáng tạo, ví dụ:
Thế nhưng gần đây, trên đồng cỏ bỗng xuất hiện một bãi rác. Ban đầu, chỉ là một
vài bịch ni lông chứa các chất thải sinh hoạt. Một vài ngày trôi qua, lại thấy thêm
ít rác thải xây dựng, những đồ đạc cũ bỏ đi vứt ngổn ngang. Bãi rác cứ thế lớn
dần lên. Dưới ánh nắng mặt trời vùng cao nguyên, lũ ruồi nhặng, chuột bọ kéo về
hàng đàn quanh bãi rác, mùi hôi bốc lên nồng nặc khiến cho các bạn nhỏ chẳng
còn dám ra đồng cỏ vui đùa, nhảy nhót như trước nữa.
+ Ý tưởng cải tạo đồng cỏ của các bạn nhỏ. 3
Có thể thêm chi tiết sáng tạo, ví dụ:
Các bạn nhỏ chụm đầu vào bàn tính. Mư Hoa nhanh nhẹn và quả quyết:
Ba mình có rất nhiều hạt giống hoa. Mình sẽ xin ba một ít.
– Ja Ka cũng hào hứng:
– Vườn nhà mình trồng nhiều loại hoa. Mình sẽ xin ba mẹ ít cây con.
Cứ thế, mỗi người góp một sáng kiến và mọi người đều quyết tâm cải tạo đồng cỏ.
+ Việc thực hiện ý tưởng cải tạo đồng cỏ.
– Kết bài: Nêu kết quả tốt đẹp của việc thực hiện ý tưởng.
Có thể thay bằng kết bài khác, ví dụ:
Với cánh đồng hoa xinh đẹp, ngôi làng trở nên nổi tiếng. Những đám hoa muôn sắc
được nhân rộng ra theo ngày tháng. Từ vài trăm mét vuông, rồi lên tới hàng ngàn
mét vuông đồng cỏ được thay thế bằng những mảng màu xanh, đỏ, tím, vàng rực rỡ.
Ngôi làng trở nên nổi tiếng, đón nhiều khách du lịch tham quan. Các bạn nhỏ và cả
dân làng tràn trề niềm vui và hạnh phúc, nụ cười luôn nở trên môi mỗi người ...
b. Dàn ý kể sáng tạo một câu chuyện cổ tích đã đọc, đã nghe
Dàn ý kể sáng tạo câu chuyện “Sự tích hoa cúc trắng” (Tiếng Việt 5, Chân trời sáng tạo).
– Mở bài: Giới thiệu tên câu chuyện cổ tích “Sự tích hoa cúc trắng”.
– Thân bài: Kể diễn biến câu chuyện theo trình tự mở đầu – diễn biến – kết thúc.
Chọn một sự việc, ghi chép cụ thể những chi tiết thể hiện sự sáng tạo:
+ Tả ngoại hình các nhân vật.
+ Kể hành động, lời nói, ý nghĩ của nhân vật gắn với tình huống cụ thể.
● Sự việc 1: Cô bé đi tìm thầy thuốc chữa bệnh cho mẹ.
● Sự việc 2: Một ông cụ bảo cô bé vào rừng tìm bông hoa màu trắng, hoa có
bao nhiêu cánh thì mẹ sống được bấy nhiêu ngày.
● Sự việc 3: Cô bé tìm được bông hoa, quyết định xé từng cánh hoa ra nhiều sợi để mẹ sống lâu.
● Sự việc 4: Cô bé cầm hoa về nhà và thấy mẹ khỏe mạnh; từ đó, loài hoa
này là biểu tượng của lòng hiếu thảo.
Có thể thêm chi tiết sáng tạo, ví dụ với sự việc 1:
Ngày xưa, có hai mẹ con cùng sống với nhau trong một ngôi nhà tranh tồi tàn ở
ven rừng. Hằng ngày, mẹ phải làm lụng vất vả để cả hai đủ ăn đủ mặc. Một hôm,
người mẹ bị bệnh nặng, phải nằm một chỗ. Cô con gái vô cùng lo lắng, đi khắp
nơi tìm kiếm thầy thuốc giỏi nhưng mãi mà chẳng gặp được ai có thể chữa khỏi
cho mẹ. Nhìn mẹ mỗi ngày một xanh xao, hốc hác, cô bé rất đau lòng.
– Kết bài: Nêu kết thúc của câu chuyện. Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của em về nội dung câu chuyện. 4