Chuyên đề Viết bài văn tả người lớp 5

VIẾT BÀI VĂN TẢ NGƯỜI
TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
 Nhận diện bài văn tả người
 Lập dàn ý cho bài văn tả người
 Viết đoạn văn cho bài văn tả người
 Một số bài văn tả người
 Thực hành viết
I. Nhận diện bài văn tả người 1. Khái niệm
Bài văn tả người là gợi tả về các nét ngoại hình, tư thế, tính cách, hành
động, lời nói,… của đối tượng được miêu tả.
2. Bố cục của bài văn tả người
3. Những điểm cần lưu ý khi viết bài văn tả người
- Xác định trình tự tả (tả lần lượt ngoại hình, hành động,... hoặc kết hợp đan xen
giữa tả ngoại hình với hành động,...).
- Lựa chọn được chi tiết về ngoại hình, hoạt động, sở trường,... thể hiện những nét
riêng, giúp phân biệt người được tả với những người khác.
- Có những dẫn chứng cụ thể (hoạt động, sở trường,...) thể hiện được tính cách,
phẩm chất của người được tả.
II. Lập dàn ý cho bài văn tả người * Chuẩn bị:
- Đối tượng em lựa chọn tả là ai?
- Người đó có những nét gì nổi bật về ngoại hình, tính cách, sở thích.
- Tình cảm của em và người đó như thế nào? 1
1. Dàn ý bài văn tả người
Giới thiệu người được tả và nêu ấn Mở bài:
tượng chung về người đó.
Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về
tầm vóc, dáng người, gương mặt, trang phục,...).
Tả hoạt động (việc làm, cử chỉ, lời Tả người Thân bài: nói, cách ứng xử,...),
Tả sở trường, sở thích hoặc tính tình. Kết bài:
Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ về người được tả.
2. Một số dàn ý bài văn tả người
Lập dàn ý cho bài văn người thân trong gia đình em (Tiếng Việt 5, Kết nối
tri thức với cuộc sống).
- Mở bài: Giới thiệu về người định tả. - Thân bài:
+ Giới thiệu chung về người định tả (tuổi tác, công việc,…).
+ Tả ngoại hình: Vóc dáng, chiều cao, nước da, khuôn mặt, mái tóc, cách ăn mặc…
+ Tả các hoạt động, tính cách, sở thích,…
+ Kể về kỉ niệm, ấn tượng với người đó (yếu tố gây hấp dẫn cho bài viết).
 (Lưu ý: Nếu yêu cầu đề bài là tả cụ thể chân dung hay hoạt động, ta sẽ tập
trung trọng tâm ở nội dung đó).
 (Chọn lọc chi tiết miêu tả và kể về kỉ niệm với nhân vật được tả)
- Kết bài: Tình cảm, cảm xúc với người được tả.
Lập dàn ý cho bài văn tả một người để lại cho em những ấn tượng tốt đẹp
(Tiếng Việt 5, Kết nối tri thức).
- Mở bài: Giới thiệu người mà em mới gặp lần đầu nhưng có ấn tượng sâu sắc:
+ Em đã gặp người đó ở đâu? Vào lúc nào?
+ Người đó để lại cho em ấn tượng gì ngay cái nhìn đầu tiên? 2 - Thân bài:
+ Miêu tả ngoại hình:
 Người đó là nam hay nữ? Khoảng bao nhiêu tuổi? Làm công việc gì?
 Vóc dáng của người đó như thế nào? Đặc điểm thân hình đó có liên quan
đến công việc của người đó không?
 Khuôn mặt của người đó có những đặc điểm gì nổi bật? Có được trang
điểm hay che chắn cẩn thận không?
 Kiểu tóc của người đó là gì? Màu sắc và kiểu dáng?
 Trang phục của người đó là gì? Có màu sắc và đặc điểm ra sao?
 Người đó mang theo các phụ kiện như thế nào? Dùng để làm gì? + Miêu tả hoạt động:
 Khi em nhìn thấy người đó, thì người đó đang làm gì?
 Hành động của người đó được thực hiện với mục đích gì? Có khó khăn
không? Ý nghĩa của hành động đó?
 Thái độ của người đó khi thực hiện hành động là gì? Những người xung
quanh có cảm xúc như thế nào khi thấy điều đó?
- Kết bài: Suy nghĩ, tình cảm của em dành cho người mình vừa miêu tả.
Lập dàn ý cho bài văn tả một người bạn mà em yêu quý (Tiếng Việt 5, Cánh Diều).
- Mở bài: Giới thiệu chung về người bạn thân mà em muốn miêu tả. - Thân bài:
+ Miêu tả đặc điểm ngoại hình:
 Cao 1m55, nặng 60kg, hơi mũm mĩm.
 Nước da trắng, sờ vào thấy rất mát và mềm mại.
 Khuôn mặt tròn, bầu bĩnh, rất hợp với mái tóc đen xoăn tự nhiên của bạn.
 Hai má phúng phính, đôi mắt to tròn, cái mũi nhỏ hơi hếch lên.
 Bàn tay như búp măng, cầm rất thích.
 Ngoài đồng phục, thường thích mặc áo phông và quần jean rất năng động
+ Miêu tả tính cách, hoạt động:
 Rất hiền lành, khá nhút nhát, hướng nội.
 Thích các loại đồ ngọt và tự làm các loại bánh kẹo handmade.
 Học không quá giỏi nhưng chăm chỉ, luôn hoàn thành đầy đủ bài tập về
nhà và tuân thủ đúng nội quy của lớp.
 Tốt bụng, luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè.
- Kết bài: Nêu tình cảm, cảm xúc của em dành cho người bạn mà mình miêu tả. 3
Lập dàn ý cho bài văn tả một người lao động đang làm việc (Tiếng Việt 5,
Chân trời sáng tạo).
- Mở bài: Giới thiệu về hoạt động của người lao động mà em muốn miêu tả: Tả cô
lao công đang quét sân trường. - Thân bài:
+ Tả ngoại hình của cô lao công (tả khái quát):
 Cô lao công cao khoảng 1m6, thân hình cao gầy.
 Cô mặc bộ đồ bảo hộ màu xanh lá cây, đi ủng và đeo găng tay, đầu đội nón
và đeo khẩu trang kín mít nên không rõ cô bao nhiêu tuổi.
 Cô cầm một chiếc chổi tre có cán dài để quét sân nhanh hơn.
+ Tả hoạt động của cô lao công (tả chi tiết):
 Cầm chổi bằng cả hai tay, quét từng đoạn dài để gom lá và rác về một khu vực.
 Chia sân thành từng khu vực, cứ quét xong một đoạn sân, thì dừng lại, lấy
xúc rác hốt lá khô cho vào chiếc túi rác lớn.
 Thỉnh thoảng dừng lại gỡ những chiếc lá khô mắc lên chổi, hoặc mẩu rác,
lá khô rơi vào bồn hoa, gốc cây.
 Sân trường vắng vẻ vì các bạn học sinh chưa đến trường, một mình cô lao công cần mẫn làm việc.
 Càng về sau, động tác của cô chậm dần, có lẽ vì đã thấm mệt nhưng cô
vẫn không dừng lại, tiếp tục cố gắng quét sạch sân trước trước khi các bạn học sinh đến.
 Sau khi quét xong sân, cô đem túi rác đã đầy lá khô về phía thùng rác lớn
ở góc sân, kéo chiếc túi rác đã đầy ở đó ra, buộc chặt miệng lại và lồng túi mới vào vị trí cũ.
 Kéo hai túi rác đầy ra chiếc xe rác ở cổng trường. - Kết bài:
+ Ý nghĩa của công việc mà cô lao công đã làm.
+ Tình cảm, cảm xúc của em dành cho cô lao công và công việc của cô.
III. Viết đoạn văn cho bài văn tả người 1. Viết phần mở bài Mở bài trực tiếp Mở bài gián tiếp Giới thiệu chung
Sử dụng một trong các cách dưới đây để dẫn vào giới thiệu về người chọn tả: người chọn tả: - Tên.
- Liệt kê một số người => giới thiệu người chọn tả. - Mối quan hệ.
- Giới thiệu người, vật, việc,... gợi nhớ đến người chọn tả. 4