Chuyên đề Viết bài văn tả phong cảnh lớp 5

VIẾT BÀI VĂN TẢ PHONG CẢNH
TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
 Nhận diện bài văn tả phong cảnh
 Lập dàn ý cho bài văn tả phong cảnh
 Viết đoạn văn cho bài văn tả phong cảnh
 Một số bài văn tả phong cảnh tham khảo
 Thực hành viết
I. Nhận diện bài văn tả phong cảnh 1. Khái niệm
Viết bài văn tả phong cảnh là giúp học sinh quan sát, cảm nhận và diễn tả
bằng lời văn những vẻ đẹp của thiên nhiên, cảnh vật xung quanh.
2. Bố cục bài văn tả phong cảnh
Bài văn tả phong cảnh gồm 3 phần: Mở bài
Giới thiệu bao quát về phong cảnh. Cấu tạo của bài văn tả Thân bài
Tả phong cảnh theo trình tự không phong cảnh.
gian hoặc trình tự thời gian. Kết bài
Nêu cảm nghĩ của người viết.
3. Các cách triển khai nội dung cho bài văn tả cảnh
Cách 1: Tả đặc điểm nổi bật của cảnh.
Cách 2: Tả sự thay đổi của cảnh
- Với mỗi bộ phận của cảnh, chọn tả theo thời gian.
những đặc điểm nổi bật.
- Chọn tả đặc điểm nổi bật của cảnh
có sự thay đổi rõ rệt vào các thời ? điểm quan sát. Bầu trời ? ? Buổi sáng ? ? Sông nước ? Buổi trưa ? ?
- Sử dụng từ ngữ gợi tả hình dáng, màu - Sử dụng từ ngữ gợi tả hình dáng,
sắc, âm thanh, hương vị,…
màu sắc, âm thanh, hương vị,…
- Sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa.
- Sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa. 1
4. Những điểm cần lưu ý khi viết bài văn tả phong cảnh
II. Lập dàn ý cho bài văn tả phong cảnh * Chuẩn bị
- Lựa chọn phong cảnh sẽ tả.
- Những điểm nổi bật của cảnh đẹp đó.
- Tình cảm của em với khung cảnh đó như thế nào?
1. Dàn ý cho bài văn tả phong cảnh
2. Một số dàn ý bài văn tả phong cảnh tham khảo
Dàn ý tả một cảnh ao hồ, sông suối ở quê hương em hoặc ở nơi gia đình em
sinh sống (Tiếng Việt 5, Kết nối tri thức với cuộc sống). - Mở bài:
+ Giới thiệu bao quát về dòng sông. + Tên: Sông Cầu.
+ Vị trí: Chảy qua giữa làng.
- Thân bài: Liệt kê nội dung miêu tả. + Sáng sớm:
● Mặt sông phẳng lặng, thấp thoáng trong sương.
● Dãy thuyền chài neo sát bờ le lói ánh lửa nấu cơm sớm. 2
● Nắng lên, mặt nước lấp lánh, dòng sông xanh biếc mang phù sa cuồn
cuộn trôi xuôi theo dòng nước. + Buổi trưa:
● Màu nước như xanh hơn.
● Khi có gió nhẹ thổi qua, mặt nước sông nhấp nhô gợn sóng.
● Những tia nắng chói chang nhảy nhót trên từng ngọn sóng. + Buổi tối:
● Dòng sông như khoác lên mình tấm áo đen với ngàn sao lấp lánh.
● Vào đêm rằm, trăng sáng, dòng sông loang loáng như được dát vàng.
- Kết bài: Thể hiện tình cảm yêu quý, tự hào, gắn bó với dòng sông.
Dàn ý tả một cảnh biển đảo em đã được thấy tận mắt hoặc xem trên phim
ảnh (Tiếng Việt 5, Kết nối tri thức với cuộc sống). - Mở bài:
+ Nêu tên vùng biển định tả: Biển Nha Trang.
+ Giới thiệu dịp đến thăm vùng biển: Nghỉ hè. - Thân bài:
+ Bầu trời: Trong xanh, nhìn được tận dưới nước có những hòn sỏi nhiều màu sắc.
+ Mặt trời: Đỏ rực, tròn trĩnh như một quả cầu lửa.
+ Mặt nước: Trong xanh, từng đám mây trắng trôi trên bầu trời.
+ Sóng biển: Vỗ trắng xóa cả một vùng biển, vỗ vào những con thuyền đang “nghỉ chân” trên bờ biển.
+ Bãi cát: Vàng ươm, óng ánh, trải dài như đến tận chân trời và bao bọc trọn vùng biển tươi đẹp này. - Kết bài:
+ Nêu nhận xét về biển: Đây là một vùng biển xinh đẹp.
+ Nêu cảm nhận, suy nghĩ của bản thân về vùng biển: Mong muốn sẽ có thêm
nhiều lần được quay lại nơi đây.
Dàn ý bài văn tả một cảnh đẹp ở quê hương em hoặc nơi em ở. (Tiếng Việt
5, Chân trời sáng tạo). - Mở bài:
+ Giới thiệu về cảnh đẹp mà em muốn miêu tả.
+ Gợi ý: cánh đồng lúa, bãi biển, dòng sông, con suối, rừng cây, con đường, công viên, vườn cây… - Thân bài: 3
+ Miêu tả khái quát về cảnh đẹp:
● Tên đầy đủ của cảnh đẹp đó là gì? Để di chuyển đến đó có khó khăn
không? Có gặp nhiều trở ngại không?
● Cảnh đẹp đó là tự nhiên hay do con người tạo ra?
● Diện tích, phạm vi của cảnh đẹp đó có rộng lớn hay không?
+ Miêu tả chi tiết cảnh đẹp đó:
● Gồm những khu vực, bộ phận nào? Giới thiệu theo trình tự nhất định (từ
trên xuống dưới, từ ngoài vào trong…)
● Những cây cối, đồ vật, động vật… có xuất hiện ở cảnh đẹp đó? Những
sinh vật ấy là tự nhiên hay do con người chăm sóc?
● Bầu trời, dòng nước, gió, không khí… ở cảnh đẹp đó như thế nào? Đem
đến cảm giác ra sao cho em khi đến thăm?
● Thường có những hoạt động, sự kiện gì xảy ra ở khu vực đó? Ý nghĩa của các hoạt động ấy. - Kết bài:
+ Đánh giá, suy nghĩ của em về cảnh đẹp đó.
+ Tình cảm của em dành cho cảnh đẹp của địa phương mà mình vừa miêu tả.
Lập dàn ý bài văn tả một danh lam thắng cảnh mà em đã có dịp đến thăm
hoặc được biết qua sách, báo, phim ảnh,... (Tiếng Việt 5, Chân trời sáng tạo) - Mở bài:
+ Giới thiệu về danh lam thắng cảnh mà em định tả.
+ Danh lam thắng cảnh đó là cảnh nào, ở đâu? - Thân bài:
+ Vị trí địa lí của địa danh: Nơi đó nằm ở đâu, tỉnh nào? Là miền biển hay đồi núi,
đồng bằng? Có thuận lợi cho việc đi lại không?
+ Cảnh trên đường đi: cảnh thiên nhiên, con người cũng như sự biến đổi của cảnh vật.
+ Khung cảnh thiên nhiên nơi đó nhìn khái quát, tổng thể: từ xa đã thấy những
ngôi nhà mái đỏ lấp ló dưới những tán cây kề bên biển xanh tít tắp / những hòn đảo
lô nhô / những ngọn núi xanh hùng vĩ,...
+ Suy nghĩ, tình cảm của em về cảnh đẹp đó: đó là vùng biển/ khu nghỉ mát đẹp
nhất mà em từng đến, đọng lại trong em nhiều cảm xúc... - Kết bài:
+ Ý thức trách nhiệm của bản thân đối với việc giữ gìn và phát huy những giá trị
của cảnh đẹp đất nước. 4