Giáo án Chủ đề D Tin học lớp 5 Cánh diều: Tôn trọng quyền tác giả khi sử dụng nội dung thông tin

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
D. ĐẠO ĐỨC, PHÁP LUẬT VÀ VĂN HÓA TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ
BẢN QUYỀN NỘI DUNG THÔNG TIN
BÀI HỌC: TÔN TRỌNG QUYỀN TÁC GIẢ
KHI SỬ DỤNG NỘI DUNG THÔNG TIN
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Giải thích được một số khái niệm liên quan đến bản quyền nội dung thông tin.
- Nhận biết và giải thích được sơ lược một số vấn đề đạo đức và tính hợp lệ của
việc truy cập nội dung, việc bảo mật thông tin.
- Thể hiện được sự tôn trọng tính riêng tư và bản quyền nội dung thông tin.
- Thể hiện được sự không đồng tình với hiện tượng sai trái, gian dối trong học tập và đời sống. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực học tập, tự học: HS biết tự tìm kiếm, chuẩn bị và lựa chọn tài liệu,
phương tiện học tập trước giờ học, quá trình tự giác tham gia các và thực hiện
các hoạt động học tập cá nhân trong giờ học ở trên lớp,…
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Khả năng phân công và phối hợp thực hiện nhiệm vụ học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo: HS đưa ra các phương án trả lời cho câu
hỏi, bài tập xử lý tình huống, vận dụng kiến thức, kĩ năng của bài học để giải
quyết vấn đề thường gặp. 1
Năng lực riêng:
- Nhận biết và giải thích được sơ lược một số vấn đề đạo đức và tính hợp lệ của
việc truy cập nội dung, việc bảo mật thông tin.
- Thể hiện được sự tôn trọng tính riêng tư và bản quyền nội dung thông tin.
- Thể hiện được sự không đồng tình với hiện tượng sai trái, gian dối trong học tập và đời sống. 3. Phẩm chất:
- Hợp tác, có tinh thần làm việc nhóm, tôn trọng sự khác biệt.
- Chăm chỉ, cẩn thận khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, Giáo án, bài trình chiếu (Slide), máy chiếu.
2. Đối với học sinh - SGK, vở ghi,…
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú để HS bắt đầu học bài mới.
b. Cách thức thực hiện:
- GV yêu cầu HS quan sát hình sau: - HS quan sát hình.
- GV liên hệ, yêu cầu HS đọc tình huống phần - HS lắng nghe, thực hiện yêu cầu 2
Khởi động – SGK tr.24 và thực hiện theo yêu của GV.
cầu: Theo em, những hành động sau đây là
đúng hay sai? Vì sao?
a) Đưa một bài thơ trong sách vào bài trình
chiếu của mình nhưng không nêu tên tác giả.
b) Xem bức thư gửi cho bạn khác khi chưa
được sự đồng ý của người viết thư.
- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS - HS trả lời: Cả hai hành động trên
khác lắng nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). là sai vì:
a) Nếu không ghi tên tác giả,
người đọc sẽ nghĩ bài thơ đó là do
em viết. Hành động nhận một tác
phẩm của người khác là do mình
làm ra là hành động gian dối, có
thể gọi đây là hành động lấy mất
tài sản trí tuệ của người khác.
b) Hành động đọc trộm thư trên vi
phạm thông tin có tính riêng tư.
Đặt mình vào hoàn cảnh của bạn,
nếu em là người viết thư cho bạn
khác để kể một câu chuyện mà em
chỉ muốn riêng bạn ấy biết; khi
bức thư đó bị một người khác đọc
trộm, em sẽ thấy rất khó chịu, cảm
thấy không được tôn trọng.
- GV nhận xét, dẫn dắt HS vào bài: Chỉ được
dùng thông tin của người khác khi được phép. - HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.
Người có bản quyền mới được khai thác, sửa 3
đổi nội dung thông tin đó. Tuy nhiên, em có
thể trích dẫn một phần tác phẩm người khác
vào sản phẩm của em, với điều kiện em có ghi
rõ tên tác giả, tác phẩm và nguồn cung cấp.
Vậy bản quyền nội dung thông tin là gì? Hành
vi nào thể hiện việc tôn trọng bản quyền nội
dung thông tin?,… Để trả lời các câu hỏi trên,
cô/thầy và lớp mình cùng đến với bài học hôm
nay – Bài: Tôn trọng quyền tác giả khi sử
dụng nội dung thông tin.
B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ
1. Bản quyền nội dung thông tin
a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm bản quyền nội dung thông tin.
b. Cách thức thực hiện:
- GV yêu cầu HS quan sát hình sau: - HS quan sát hình.
- GV nêu vấn đề liên quan đến bản quyền nội
dung thông tin: Một đài truyền hình có thể - HS lắng nghe, ghi nhớ.
phải trả tiền mua bản quyền được ghi và phát
hình trực tiếp một trận bóng đá trong một giải
đấu của thế giới.
- GV yêu cầu HS dựa vào ví dụ trên và ý a) 4